Zgaga to nieprzyjemne uczucie pieczenia w przełyku i okolicy mostka. Jej najczęstszą przyczyną jest choroba refluksowa przełyku, której specyfika polega na cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej z żołądka do przełyku. Zgaga może jednak wynikać także z innych chorób i dolegliwości. Istnieje wiele domowych sposobów na łagodzenie jej intensywności, a przy odpowiednim postępowaniu można również zapobiegać występowaniu jej epizodów.
Zgaga – przyczyny
Jak wspomniano, główną przyczyną zgagi jest choroba refluksowa przełyku. Kwas solny zawarty w soku żołądkowym miesza się ze spożytym pokarmem, a niewydolność zwieracza między żołądkiem a przełykiem sprawia, że treść pokarmowa może się ponownie cofać. Fizjologicznie zwieracz ten jest na tyle silny, że pokarm nie wróci do przełyku, nawet w pozycjach antygrawitacyjnych czy podczas leżenia. Kwas solny podrażnia delikatne ściany przełyku i powoduje uczucie pieczenia. W skrajnych przypadkach, gdy zgaga pojawia się często, może dojść do wystąpienia nadżerek. Do pozostałych możliwych przyczyn zgagi zaliczamy następujące jednostki chorobowe:
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy;
- przepuklina rozworu przełykowego;
- nacieczenie rozrostowe żołądka;
- stany po resekcji żołądka;
- ciąża;
- choroby dróg żółciowych;
- niestrawność;
- przyjmowanie na czczo leków zawierających w składzie kwas acetylosalicylowy lub antybiotyki.
Specyficznym zjawiskiem jest zgaga pojawiająca się u kobiet ciężarnych. Dzieje się tak, ponieważ miejsce ma produkcja progesteronu, który z kolei rozluźnia mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Zwieracz przestaje pełnić swoją funkcję tak jak powinien, a treść może powoli cofać się do przełyku dając objaw pieczenia. Nieco rzadziej zgaga może być reakcją organizmu na niektóre alergeny pokarmowe. Do czynników ryzyka nasilających intensywność pieczenia zaliczamy ponadto:
- nadużywanie alkoholu;
- palenie papierosów;
- nadmierny stres w życiu codziennym;
- wyczerpanie psychiczne i zmęczenie fizyczne.
W przypadku częstych epizodów zgagi warto zdecydować się na wykonanie gastroskopii.
Zobacz również: Refluks a zęby.
Zgaga – jak jej zapobiegać?
Wyróżniamy szereg czynności, które zmniejszają (a niekiedy wręcz likwidują) ryzyko pojawienia się tej nieprzyjemnej dolegliwości. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią dietę, unikając tłuszczów zwierzęcych, ciężkostrawnych potraw, soli oraz alkoholu. Lepiej doprawiać dania ziołami. Przed posiłkiem warto wypić niegazowaną wodę, przy czym przez cały dzień pamiętajmy o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Dobrze sprawdzają się zioła ułatwiające trawienie, np. mięta czy dziurawiec.
Do zapobiegania wystąpieniu zgagi przyczyni się kontrola masy ciała (wzrost częstotliwości obserwujemy bowiem u osób z nadwagą i otyłością), rzucenie palenia papierosów oraz unikanie noszenia ciasnych ubrań, zwłaszcza z paskiem w okolicach brzucha. Dodatkowo warto unikać jedzenia bezpośrednio przed snem czy aktywnością fizyczną. W celu uchronienia się przed zgagą w nocy, należy kłaść się spać na poduszce 10-15 cm, aby głowa znajdowała się nieco wyżej niż reszta ciała.
Domowe sposoby na zgagę
Wielu pacjentów w pierwszej kolejności decyduje się na przyjmowanie leków zobojętniających kwaśną treść pokarmową, co eliminuje objawy zgagi, czyli nieprzyjemnego pieczenia. Nie jest to do końca zdrowe, ponieważ kwaśne środowisko pH żołądka jest niezbędne do prawidłowego trawienia pokarmów. Wielu specjalistów uważa, że farmakoterapia powinna być ostatecznością. Skuteczniej jest sięgnąć po bezpieczne, domowe metody likwidujące zgagę. Jest nią choćby ziołolecznictwo. W momencie wystąpienia zgagi wystarczy powoli, drobnymi łyczkami wypić napar z ziela piołunu lub z żywokostu lekarskiego. Niektórym pomaga chrupanie kilku niesolonych migdałów lub 15-minutowy spacer. Do domowych sposobów zaliczymy również wypicie pół szklanki wody z sodą oczyszczoną.
Przy częstych zgagach lub takich, które nie reagują na domowe metody, warto jest udać się do lekarza i ocenić swój stan zdrowia. Zwłaszcza pod kątem chorób układu pokarmowego. Lekarzem zajmującym się diagnostyką i leczeniem m.in. zgagi jest gastrolog.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2014.
- Chmiel K., Niśkiewicz I., Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K., Pozaprzełykowe objawy refluksu żołądkowo-przełykowego, Nowiny Lekarskie, 78/2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.