Okluzja

Spis treści

Okluzja to pojęcie często przewijające się w stomatologii. Odnosi się do relacji między zębami górnymi a dolnymi, określa również ustawienie stawów skroniowo-żuchwowych i dotyka problemu mięśniowego w tym obszarze.

 

Analiza okluzji

Analiza okluzji polega na sprawdzeniu, czy poślizg żuchwy z pozycji dotylnego położenia kontaktowego żuchwy do maksymalnej okluzji centralnej jest symetryczny i wynosi około 1 mm. W tym celu żuchwę doprowadza się do dotylnej pozycji kontaktowej. Następnie pacjent powinien zacisnąć zęby, w wyniku czego żuchwa przesuwa się doprzednio do pozycji maksymalnej interkuspidacji – symetrycznie, do około 1 mm (prawidłowo) lub asymetrycznie w prawo bądź lewo (objaw zaburzenia). Praktycznie poślizg ten mierzy się między liniami pionowymi zaznaczonymi na zębach przedtrzonowych.

W celu oceny, czy występują przeszkody okluzyjne, pacjent powinien wykonać ruch z nawykowej interkuspidacji do boku, aż do osiągnięcia kontaktu kieł-kieł oraz do przodu, do uzyskania kontaktu brzegów siecznych siekaczy górnych i dolnych. W warunkach prawidłowych podczas ruchu bocznego kontaktują się lekko kły po stronie pracującej, a pozostałe zęby są w dyskluzji.

Rodzaje okluzji

Wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje okluzji:

  • centralną;
  • pozacentralną.

Oba rodzaje znacznie się od siebie różnią i wymagają odrębnego omówienia.

Okluzja centralna

Okluzja centralna stanowi pozycję żuchwy w maksymalnym zaguzkowaniu zębów. Występuje w wyniku obustronnie równomiernego skurczu mięśni przywodzących i cofających żuchwę (stąd nazwa „pozycja mięśniowa”). Przy jednakowym ułożeniu głów żuchwy w obu stawach następuje wtedy maksymalne zaguzkowanie górnych i dolnych łuków zębowych. Żuchwa znajduje się wówczas w położeniu swobodnego zwarcia, przyjmowanego odruchowo (bez przymusowego nastawiania). Dodatkowo jej środek znajduje się w płaszczyźnie strzałkowej.

Cechy prawidłowej okluzji centralnej:

  • maksymalne zaguzkowanie zębów umiejscowione w płaszczyźnie środkowej odpowiadającej centralnemu położeniu żuchwy;
  • w prawidłowym zwarciu centralnym może występować zgodność pomiędzy dotylnym położeniem zwarciowym żuchwy a maksymalnym zaguzkowaniem zębów lub fizjologiczny poślizg środkowy między tymi dwoma położeniami zwarciowymi żuchwy;
  • zarówno w dolnym położeniu zwarciowym, jak i w maksymalnym zaguzkowaniu zębów powinien być zapewniony równomierny kontakt wszystkich zębów bocznych.

W normie fizjologicznej ten typ okluzji jest najczęstszym, powtarzalnym sposobem zwierania zębów przeciwstawnych. W około 90% przypadków nie pokrywa się z pozycją dotylnego położenia kontaktowego żuchwy. Droga pomiędzy tymi pozycjami określana jest jako poślizg centralny. Ma kierunek doprzedni, zgodnie z linią środkową ciała, i wynosi przeciętnie 1,5 mm.

Okluzja pozacentralna

Natomiast okluzja pozacentralna stanowi kontakt górnych i dolnych łuków zębowych, występujący w różnych, pozacentralnych pozycjach okluzyjnych żuchwy. Okluzja pozacentralna występuje w wyniku skurczu określonej grupy mięśni, przemieszczających żuchwę z pozycji okluzji centralnej do położenia odpowiadającego kierunkowi przemieszczenia protruzyjnego, laterotruzyjnego lub retruzyjnego.

Wyróżnia się następujące typy okluzji pozacentralnej uzębienia naturalnego:

  • okluzję prowadzoną przez kły – ma miejsce wtedy prowadzenie kłowe po stronie laterotruzji, z jednoczesną dyskluzją zębów pozostałych;
  • okluzję z grupowym kontaktem kłów i zębów przedtrzonowych po stronie laterotruzji, z jednoczesną dyskluzją zębów po stronie mediotruzji.

W przypadku uzębienia sztucznego stosunki okluzyjne prezentują się inaczej niż te odnoszące się do uzębienia naturalnego osób młodych. Warunki określające cechy prawidłowej okluzji pozacentralnej zostały określone następująco:

  • po stronie pracującej boczne, graniczne ruchy zwarciowe żuchwy odbywają się z kontaktem tylko kłów. Zaś po stronie balansującej dochodzi do natychmiastowej utraty kontaktu zębów;
  • w końcowej fazie granicznych ruchów bocznych kontakt występuje jedynie w obrębie siekaczy przyśrodkowych;
  • przy doprzednim ruchu zwarciowym żuchwy utrzymuje się grupowy kontakt na górnych siekaczach przyśrodkowych i ewentualnie także bocznych, z natychmiastową dyskluzją powstałych zębów.

Przedstawione wyżej normy w warunkach prawidłowych okluzji zapewniają jedną z podstawowych zasad biostatyki. Mówi ona, że w zwarciu centralnym zęby boczne chronią zęby przednie, natomiast w zwarciu pozacentralnym odwrotnie.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Majewski S., Współczesna protetyka stomatologiczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.
  2. Jankowska-Wika A., Ortodontyczne potrzeby lecznicze studentów stomatologii na podstawie badań o metodologii obiektywnej i subiektywnej, Poznań 2014.
  3. Pietruski J., Pietruska M., Dysfunkcja narządu żucia – przyczyny, diagnostyka, leczenie, Magazyn Stomatologiczny, 12/2013.
Kategorie
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Aktualności

Najpopularniejsze w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *