Wypełnienie porcelanowe to materiał ceramiczny najnowszej generacji, wykorzystywany powszechnie w stomatologii. Rodzaj ten uznaje się za najbardziej nowoczesny, idealnie odwzorowujący naturalne uzębienie pacjenta i charakteryzujący się ponadprzeciętną wytrzymałością. Niestety jest to również rozwiązanie najdroższe, dlatego nie każdy może sobie na nie pozwolić. Uniwersalną alternatywą są wypełnienia kompozytowe, ewentualnie amalgamatowe, z których jednak współcześnie już się nie korzysta.
Co to jest wypełnienie porcelanowe?
Jak wskazuje nazwa, wypełnienie porcelanowe wykonuje się z porcelany – materiału niezwykle trwałego i estetycznego, dobrze imitującego naturalny wygląd zęba. Jest to ceramika dentystyczna, przystosowana do długotrwałego przebywania w środowisku jamy ustnej. Główne składniki porcelany dentystycznej to:
- tlenek glinu (alumina) – zwiększa wytrzymałość mechaniczną całego wypełnienia;
- krzemionka (SiO₂) – podstawowy składnik szkła, odpowiadający za jego przezierność i wygląd;
- kaolin (glinka porcelanowa) – nadaje całej masie lepkość i strukturę podczas formowania, przez co z łatwością można dostosować wypełnienie do wielkości i kształtu ubytku zęba;
- tlenek potasu, sodu, wapnia – wspierają proces stapiania ceramiki i wpływają na jej twardość i właściwości optyczne;
- barwniki i pigmenty ceramiczne – umożliwiają dopasowanie plomby do naturalnego koloru zęba pacjenta.
Wypełnienie porcelanowe jest więc innowacyjną plombą wykonaną z ceramiki porcelanowej. Aby było możliwe jej zastosowanie, lekarz w pierwszej kolejności oczyszcza zęby, analizuje ubytek (a jeśli to konieczne dodatkowo zleca badanie RTG), pobiera wycisk oraz zleca specjalistom w laboratorium protetycznym wykonanie odpowiedniego wypełnienia. Wypełnienie to jest następnie wypalane w piecu ceramicznym, po czym mocuje się je do zęba przy pomocy specjalnego kleju (tzw. cementu adhezyjnego).
Wypełnienie porcelanowe – wskazania
Wypełnienia porcelanowe wykorzystuje się z reguły w przypadku większych ubytków w zębach bocznych (trzonowych i przedtrzonowych), gdzie tradycyjne plomby kompozytowe mogłyby nie być wystarczająco trwałe. Jeśli pacjent dysponuje odpowiednio dużym zasobem finansowym, może zdecydować się na wypełnienia porcelanowe w dowolnych zębach. Zwłaszcza jeśli zależy mu na możliwie najlepszym efekcie estetycznym. Podstawowym wskazaniem do zastosowania jakiegokolwiek wypełnienia jest ubytek w zębie – pourazowy, wskutek próchnicy, w przebiegu innych schorzeń zębów.
Wypełnienie porcelanowe – wady i zalety
Podstawowymi zaletami wypełnień porcelanowych są:
- wysoka estetyka – takie wypełnienie możliwie najlepiej odwzorowuje wygląd i kolor naturalnego zęba pacjenta, jest tym samym niemalże niewidoczne;
- trwałość – wypełnienia kompozytowe są bardziej wytrzymałe niż te amalgamatowe lub kompozytowe;
- brak przebarwiania się pod wpływem papierosów, napojów czy żywności, co obserwuje się np. w przypadku wypełnień kompozytowych;
- możliwość precyzyjnego dopasowania do kształtu i wielkości ubytku;
- biokompatybilność z naturalnymi tkankami jamy ustnej – takie wypełnienia są dobrze tolerowane przez organizm, nie uczulają, nie wywołują stanów zapalnych.
Niestety wypełnienia porcelanowe są znacznie droższe niż te innych rodzajów, a ich założenie wymaga co najmniej dwóch wizyt. Nie sprawdzą się więc w przypadku pacjentów z ograniczonym budżetem lub u takich, u których czas odgrywa kluczową rolę. Choć porcelana jest twarda, może pęknąć przy bardzo dużym nacisku lub w przypadku zgrzytania zębami (bruksizm). Musi zostać bardzo dokładnie i rzetelnie zamocowana do tkanek zęba, ponieważ brak szczelności brzeżnej lub właściwej stabilizacji uzupełnienia mogą doprowadzić do jego wypadnięcia lub poluzowania się (między zębem a uzupełnieniem gromadzić się będzie płytka nazębna, co doprowadzi do dalszego psucia się zęba).
Bibliografia
- Balcerzak Ł., Szymańska-Balcerzak H., Naprawa uzupełnień ceramicznych dla każdego stomatologa, Forum Stomatologii Praktycznej, sierpień 2019.
- Jaczkowski K., Adhezyjne uzupełnienie porcelanowe zaprojektowane i wykonane w technologii CAD/CAM – opis przypadku, e-Dentico nr 4 (72) / 2018.
