Uracyl (skrót: U) jest jedną z pięciu zasad azotowych, tuż obok adeniny, guaniny, cytozyny oraz tyminy. Występuje jednak wyłącznie w łańcuchach RNA, w przeciwieństwie do pozostałych zasad, które spotkać można zarówno w DNA, jak i w RNA. Łączy się komplementarnie z adeniną. Co warto wiedzieć o tej niezwykłej zasadzie azotowej?
Podstawy genetyki
Uracyl to jedna z pięciu zasad azotowych, a więc związków chemicznych mających w swoim składzie azot i wykazujących działanie zasadowe (stąd ich nazwa). W przyrodzie znaleźć je można w wielu różnorodnych miejscach, także w organizmie człowieka. Zasadami azotowymi są także amoniak i jego pochodne oraz aminy. Jednak to właśnie zasady azotowe w genetyce omawiane są najczęściej, stanowiąc podstawowy materiał budulcowy nukleotydów. Czym są więc nukleotydy? Mianem tym określa się organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych. Są więc estrami nukleozydów i kwasu fosforowego. Składają się z reszty cukrowej (pentozy) oraz co najmniej jednej reszty fosforanowej i zasady azotowej.
Zasady azotowe dzielimy na puryny i pirymidyny. Puryny (adenina i guanina) są dwuwęglowymi zasadami pierścieniowymi azotu, podczas gdy pirymidyny (cytozyna, uracyl i tymina) są jednowęglowymi zasadami pierścieniowymi azotu.
Uracyl – charakterystyka
Uracyl to zasada azotowa należąca do grona pirymidyn. Ma wzór sumaryczny C4H4N2O2 oraz masę molową 112,09 g/mol. Po wyizolowaniu przyjmuje postać bezbarwnych, krystalicznych ciałek. W dwuniciowych kwasach nukleinowych uracyl tworzy parę komplementarną z adeniną za pomocą dwóch wiązań wodorowych. Odpowiednikiem uracylu w DNA jest tymina.
Uracyl w organizmie każdego człowieka bierze udział we wspomaganiu syntezy licznych enzymów kluczowych do prawidłowego funkcjonowania komórek poprzez wiązanie z rybozami i fosforanami. Jest też regulatorem allosterycznym i koenzymem reakcji chemicznych w organizmach zwierząt i roślin.
Uracyl – zastosowanie w medycynie
Ciekawostką jest, że pochodne uracylu (np. 5-fluorouracyl) znajdują zastosowanie we współczesnej medycynie, choćby jako leki w onkologii. Działanie 5-fluorouracylu polega na hamowaniu podziału komórek rakowych dzięki jednoczesnej zdolności do hamowania syntezy DNA, w konsekwencji czego dochodzi do zatrzymania rozrostu danego nowotworu. Podstawowe wskazania do zastosowania tego leku obejmują następujące jednostki chorobowe:
- nowotwór sutka;
- brodawki na ciele;
- nowotwór przewodu pokarmowego;
- nowotwory w obrębie głowy i szyi.
Uracyl, jako związek chemiczny o szerokich perspektywach medycznych, wciąż jest badany i analizowany laboratoryjnie. Być może uda się odszukać inne jego właściwości, które będą mogły zostać wykorzystane w nowoczesnej farmakoterapii.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stryer L., Biochemia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Jorde L., Carey J., Bamshad M., Genetyka medyczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
