Limfocyty

Limfocyty to wyspecjalizowane komórki układu odpornościowego, zaliczane do grona leukocytów (białych krwinek). Są kluczowym elementem tzw. odporności swoistej, czyli tej, która rozpoznaje konkretne zagrożenia (np. wirusy, bakterie, komórki nowotworowe) i reaguje na nie precyzyjnie. W fizjologii wyróżnia się limfocyty B oraz limfocyty T.

Limfocyty B – charakterystyka

Limfocyty B powstają z hematopoetycznych komórek pnia. Wczesny etap limfopoezy zachodzi w pierwotnych narządach limfatycznych (płodowej wątrobie
i szpiku kostnym czerwonym). Ich dalsze różnicowanie przebiega natomiast w obwodowych tkankach limfatycznych (węzłach chłonnych, śledzionie, migdałkach, tkance związanej z przewodem pokarmowym), które wychwytują antygeny krążące w układzie limfatycznym i krwi. Większość konwencjonalnych limfocytów B rozpoznaje antygeny i ulega aktywacji w grudkach limfatycznych. Proces ten wymaga sygnałów wspomagających, kluczowych do dalszych podziałów komórek i przełączania klas Ig. Takich sygnałów kostymulujących dostarczają pomocnicze limfocyty T, dlatego też oba wspomniane rodzaje limfocytów ściśle ze sobą współpracują.

Stężenie limfocytów B we krwi obwodowej wynosi około 0,06–0,66 × 10⁹ komórek na litr. Charakteryzują się obecnością na powierzchni swoistych receptorów, cząsteczek głównego układu zgodności tkankowej klasy I i klasy II oraz następujących cząsteczek różnicujących: CD19, CD20, CD21, CD22, CD32, CD35, CD40, CD72, CD80, CD86.

Funkcje limfocytów B

Zasadniczą rolą limfocytów B jest synteza immunoglobulin (Ig), zwanych również przeciwciałami. W skrócie można więc powiedzieć, że rozpoznają one antygeny i produkują przeciwciała (immunoglobuliny), których celem jest zwalczanie wirusów, bakterii i pasożytów. Mówiąc natomiast dokładniej, limfocyty B:

• produkują przeciwciała – po aktywacji przez antygen limfocyty B różnicują się w komórki plazmatyczne, które produkują przeciwciała (IgM, IgG, IgA, IgE, IgD). Te zaś neutralizują patogeny, oznaczają je do zniszczenia przez inne komórki odpornościowe lub aktywują układ dopełniacza;
• rozpoznają antygeny – posiadają na swojej powierzchni receptory BCR, umożliwiające bezpośrednie rozpoznanie antygenów. W przeciwieństwie do limfocytów T nie potrzebują prezentacji antygenu przez cząsteczki MHC;
• produkują cytokiny – te zaś regulują aktywność innych komórek układu immunologicznego, np. limfocytów T, komórek dendrytycznych czy makrofagów.

Co bardzo ważne, po bezpośrednim kontakcie z antygenem część limfocytów B przekształca się w tak zwane komórki pamięci, które „zapamiętują” patogen i umożliwiają szybszą reakcję przy kolejnym kontakcie z danym patogenem.

Limfocyty T – charakterystyka

Limfocyty T to istotne komórki układu odpornościowego, odpowiedzialne głównie za odporność komórkową. Dojrzewają w grasicy, jednak powstają w szpiku kostnym z komórek macierzystych hematopoezy. Po dojrzewaniu migrują do krwi, węzłów chłonnych, śledziony i innych narządów limfatycznych. Wyróżnia się następujące rodzaje limfocytów T, w zależności od pełnionej funkcji:

• limfocyty Tc – odpowiadają za niszczenie komórek zakażonych przez drobnoustroje oraz komórek nowotworowych. Większość tych limfocytów posiada na swojej powierzchni antygen CD8;
• limfocyty Th – wspomagają odpowiedź humoralną i komórkową poprzez bezpośredni kontakt oraz wydzielanie cytokin. Ponadto ułatwiają aktywację limfocytów B i makrofagów;
• limfocyty Treg (regulatorowe) – odpowiadają za hamowanie nadmiernej reakcji przeciwzapalnej i reakcji nadwrażliwości, zabezpieczają organizm przed autoagresją, zwiększają tolerancję na zewnętrzne antygeny, chronią płód przed odrzuceniem przez układ odpornościowy matki.

Stężenie we krwi limfocytów T u zdrowego człowieka powinno wynosić około 0,77–2,68 × 10⁹/l. Poziom limfocytów, bez względu na ich rodzaj, określić można na podstawie badania krwi obwodowej (klasyczna morfologia).

Spirulina 100% naturalna Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gołąb J., Jakóbisak M., Lasek W., Stokłosa T., Immunologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.
2. Kontny E., Maśliński W., Limfocyty B – funkcje fizjologiczne i udział w patogenezie reumatoidalnego zapalenia stawów, Reumatologia, 3/2006.
3. Jasiulewicz A., Lisowska K., Witkowski J., Bryl E., Rola limfocytów B w mechanizmach patogenezy wybranych chorób, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2011.