Szwy czaszki to więzozrosty spotykane w miejscach połączeń kości powstałe na podłożu łącznotkankowym. Występują w postaci wąskich pasm łączących poszczególne kości.
Rodzaje
Szwy czaszki można podzielić ze względu na lokalizację na szwy:
- sklepienia czaszki;
- bocznej ściany czaszki;
- części twarzowej czaszki.
Szwy sklepienia czaszki
Wyróżnia się tu następujące szwy:
- strzałkowy;
- węgłowy;
- czołowy;
- klinowo-czołowy.
Szew strzałkowy umiejscawia się na sklepieniu czaszki dokładnie w linii pośrodkowej. Łączy dwie kości ciemieniowe. U dzieci poniżej 2 roku życia przechodzi na kość czołową tworząc szew czołowy. Mniej więcej około 2. roku życia szew ten zanika, choć w 10% przypadków pozostaje trwały przez całe życie.
Szew węgłowy to połączenie między kością ciemieniową a kością potyliczną. Odchodzi od tylnego końca szwu strzałkowego. Natomiast na bocznej ścianie czaszki widać szew klinowo-czołowy. Łączy on kość czołową ze skrzydłem większym znajdującym się na kości klinowej.
Szwy bocznej ściany czaszki
W tej grupie wyróżnić można szwy:
- klinowo-ciemieniowy – łączy kość ciemieniową ze skrzydłem większym na kości klinowej;
- łuskowy – łączy kość ciemieniową z łuską kości skroniowej;
- ciemieniowo-sutkowy – stanowi przedłużenie poprzedniego szwu. Łączy kość ciemieniową z częścią sutkową kości skroniowej;
- klinowo-łuskowy – łączy kość skroniową ze skrzydłem większym;
- potyliczno-sutkowy – stanowi przedłużenie wspomnianego wcześniej szwu węgłowego. Znajduje się między kością potyliczną a częścią sutkową kości skroniowej;
- czołowo-jarzmowy – znajduje się w przedniej części dołu skroniowego, a dokładniej pomiędzy wyrostkiem jarzmowym kości czołowej a wyrostkiem czołowym kości jarzmowej;
- klinowo-jarzmowy – łączy kość jarzmową ze skrzydłem większym zlokalizowanym na kości klinowej.
Szwy części twarzowej czaszki
W tej grupie wyróżnić można następujące szwy:
- skroniowo-jarzmowy – widoczny na łuku jarzmowym między wyrostkiem skroniowym kości jarzmowej a wyrostkiem jarzmowym kości skroniowej;
- nosowo-czołowy – łączy kość czołową z kośćmi nosowymi;
- czołowo-szczękowy – łączy kość czołową ze szczęką;
- międzynosowy – łączy obydwie kości nosowe;
- nosowo-szczękowy – biegnie bocznie od poprzedniego, łączy szczękę z kośćmi nosowymi;
- jarzmowo-szczękowy – biegnie poniżej brzegu podoczodołowego;
- podniebienny pośrodkowy – występuje na podniebieniu;
- podniebienny poprzeczny – również występuje na podniebieniu;
- przysieczny.
Znaczenie szwów
Rozwój szwów ma decydujące znaczenie na efekt końcowy procesu kształtowania się czaszki. U noworodka szwy stanowią pasma tkanki łącznej zespalającej poszczególne kości. Dzięki temu podczas porodu kształt główki może się nieco zmienić, ponieważ kości mogą przesuwać się wobec siebie lub zachodzić na siebie. W efekcie główka zmniejsza obwód ułatwiając poród. W warunkach prawidłowych zmiany te wyrównują się po porodzie.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.
