Mięśnie nadgnykowe to 4 parzyste mięśnie ciała ludzkiego, zaliczane do grupy środkowej mięśni szyi. Lokalizują się powyżej kości gnykowej, stąd ich nazwa. Pełnią bardzo ważne funkcje w ciele człowieka, zwłaszcza w kontekście poruszania żuchwą (czynność istotna między innymi przy mówieniu czy jedzeniu).
Mięśnie nadgnykowe
W omawianej grupie mięśniowej znajdują się 4 mięśnie:
- dwubrzuścowy;
- rylcowo-gnykowy;
- żuchwowo-gnykowy;
- bródkowo-gnykowy.
Każdy z nich cechuje się nieco innym przebiegiem i funkcją, aby wszystko działało sprawnie, konieczna jest jednak ich współpraca.
Zobacz również: Przestrzeń podżuchwowa.
Mięsień dwubrzuścowy
Mięsień dwubrzuścowy biegnie od podstawy czaszki do kości gnykowej, dochodzi do powierzchni wewnętrznej części przyśrodkowej trzonu żuchwy. Składa się z dwóch brzuśców – tylnego i przedniego. W jego budowie wyróżnia się także ścięgno pośrednie, które dochodzi do mięśnia rylcowo-gnykowego i przebija go w jego dolnej części.
Omawiany mięsień odpowiada za ruchy żuchwy, w konkretnie za jej opuszczanie. Z kolei gdy żuchwa jest ustalona, podnosi kość gnykową. Jest unerwiony przez gałąź nerwu trójdzielnego oraz gałąź nerwu twarzowego. Z kolei jego unaczynienie pochodzi od układu tętnicy szyjnej zewnętrznej.
Mięsień rylcowo-gnykowy
To bardzo cienki mięsień o wrzecionowatym kształcie. Rozpina się skośnie między kością gnykową a podstawą czaszki. Omawiając dokładniej, przyczep początkowy lokalizuje się na wyrostku rylcowatym kości skroniowej, a przyczep końcowy na trzonie lub rogach większych kości gnykowej.
Mięsień ten odpowiada za pociąganie kości gnykowej ku górze i ku tyłowi. Unerwienie i unaczynienie jest takie same, jak w przypadku mięśnia dwubrzuścowego. Ciekawostką jest natomiast, że mięsień rylcowo-gnykowe może w ogóle nie występować lub występować pozornie.
Mięsień żuchwowo-gnykowy
To mały, płaski i trójkątny mięsień rozpoczynający się na kresie żuchwowo-gnykowej żuchwy. Włókna biegną następnie równolegle ku tyłowi i kończą się w większości na łącznotkankowym szwie między kością gnykową a spojeniem żuchwy.
Mięsień żuchwowo-gnykowy odpowiada za obniżanie żuchwy przy ustalonej kości gnykowej oraz unoszenie kości gnykowej przy ustalonej żuchwie. Dodatkowo odgrywa bardzo istotną rolę podczas przełykania, a przy okazji napina dno jamy ustnej i podnosi język ku górze. Mięsień ten unerwia nerw żuchwowo-gnykowy, a unaczynia tętnica podbródkowa i podjęzykowa.
Mięsień bródkowo-gnykowy
Znajduje się powyżej mięśnia żuchwowo-gnykowego. Posiada walcowaty kształt i biegnie po obu stronach linii pośrodkowej od kości gnykowej do spojenia żuchwy. Rozpoczyna się na kolcu bródkowym żuchwy, a kończy na powierzchni przedniej trzonu kości gnykowej.
Mięsień ten pociąga kość gnykową do przodu i ku górze. Gdy kość gnykowa jest ustalona, opuszcza żuchwę. Ponadto wraz z pozostałymi mięśniami nadgnykowymi unosi język w pierwszej fazie przełykania. Jego unaczynienie pochodzi od gałązek tętnicy językowej, a unerwienie od nerwów splotu szyjnego.
Polecane produkty:
Naturalny koenzym Q10
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny produkt, uzupełniający niedobory tej ważnej dla organizmu substancji. Jest to czysty izomer trans, taki sam jak występuje w ciele człowieka. Dzięki temu posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność) ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993.