Obliteracja systemu endodontycznego zębów może występować w każdej części kanału korzeniowego, utrudniając leczenie. Problemy w opracowaniu kanałów wynikają wówczas najczęściej ze zmniejszenia wymiarów komory lub obliteracji kanałów w ich części środkowej lub wierzchołkowej. Mianem obliteracji nazywa się proces zwapnienia jamy zęba.
Na czym polega obliteracja zęba?
Obliteracja to inaczej stopniowe zamykanie naturalnych kanałów i otworów ciała. W odniesieniu do stomatologii najczęściej dotyczy kanalików zębinowych, czyli elementów istoty międzykomórkowej budujących zębinę, a także komór zębów, co prowadzi do zmniejszenia ich objętości i szerokości kanału korzeniowego. Nagromadzenie elementów krystalicznych w świetle kanalików zębiny prowadzi do zmiany gęstości i twardości tej tkanki.
Bardzo często obliteracja zęba przebiega bezobjawowo, co ma miejsce np. u ludzi starszych. Jedynym wskaźnikiem mówiącym o tym, że rzeczywiście ma ona miejsce, jest żółtawe zabarwienie korony zęba.
Obliteracja zęba – przyczyny
Obliteracja jest procesem wapnienia jamy zęba, powstającym w konsekwencji m.in.:
- nieprawidłowego funkcjonowania pirofosfatazy;
- zmniejszonej przepuszczalności naczyń włosowatych;
- zmniejszonego przepływu krwi.
W efekcie prowadzi to do niekontrolowanej mineralizacji. Proces odkładania związków mineralnych wzdłuż ścian kanałów korzeniowych zachodzi przez całe życie człowieka i ma związek ze starzeniem się organizmu. Podczas rozwoju zęba powstaje zębina pierwotna, wyróżniająca się prawidłową, regularną budową z dużą liczbą szerokich kanalików. Po zakończonym rozwoju zęba następuje dalsze odkładanie zębiny, doprowadzające do zmniejszenia objętości komory i zwężenia kanałów korzeniowych. Powstaje wówczas tzw. zębina wtórna. Niektórzy badacze uważają, że istnieją jednostki chorobowe sprzyjające obliteracji zębów, np. syndrom Marfana. Właśnie ze względu na opisane zjawiska wraz z wiekiem komora zęba zmniejsza się znacząco na wysokość (w kierunku zgryzowo-korzeniowym) natomiast niewiele na szerokość.
Obliteracja może także postępować wskutek działania bodźców zewnętrznych na odsłoniętą zębinę. Powstaje wówczas zębina wtórna patologiczna (nazywana też zębiną obronną). W takich sytuacjach dochodzi zwykle do mineralizacji światła kanalików od strony miazgi zęba i utworzenia warstwy zębiny przezroczystej (sklerotycznej), spotykanej głównie w zębach ludzi starszych. W konsekwencji nadmiernej i niekontrolowanej apozycji zębiny wtórnej może dojść do całkowitej lub częściowej obliteracji jamy zęba. Z kolei w przypadku obliteracji częściowej, światło kanału jest znacznie zmniejszone, jednak wciąż zachowane. Obliteracja może być też konsekwencją urazów mechanicznych zębów.
Obliteracja zębów – diagnostyka
Diagnostyka obliteracji zębów odbywa się głównie na podstawie badania RTG. Nie ma innej możliwości obserwacji wnętrza zęba bez konieczności jego inwazyjnego otwierania. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz endodonta, jednak nie zawsze pojawia się konieczność wdrożenia terapii.
Obliteracja zębów – leczenie
Leczenie endodontyczne zębów z obliteracją jest zabiegiem trudnym. Niektórzy specjaliści rekomendują obserwację i podjęcie leczenia dopiero w sytuacji występowania objawów klinicznych lub zmian patologicznych widocznych na zdjęciach RTG. Obliteracje pokonywane są z użyciem końcówek ultradźwiękowych typu spreader tip lub pilników ultradźwiękowych wraz z obfitym płukaniem opracowywanych kanałów. Wszystko odbywa się w znieczuleniu miejscowym, podobnie jak wszelkie inne zabiegi endodontyczne. Po wykonaniu czynności leczniczych należy ponownie wykonać zdjęcie RTG, aby ocenić efekty zabiegu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rembiasz-Jedliński A., Endodoncja mikroskopowa w praktyce, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2017.
- Olczak K., Kabacińska K., Pawlicka H., Obliteracje jamy zęba i sposoby postępowania, J Stoma, 70/2017.
- Barczak K., Palczewska-Komsa M., Buczkowska-Radlińska J., Fizjologiczne i patologiczne zmiany zachodzące w zębach i przyzębiu związane z wiekiem, Geriatria, 10/2016.
