Wypełnienie tymczasowe to rodzaj materiału stomatologicznego wykorzystywanego do krótkotrwałego wypełniania ubytku w zębie, celem zabezpieczenia go przed momentem założenia wypełnienia trwałego. Obydwa wypełnienia nazywa się także plombą tymczasową lub plombą trwałą. Istotny jest właściwy dobór plomby, ponieważ może ona być wykonana z różnorodnych substancji, a także szczelne jej wykonanie.
Wypełnienie tymczasowe – co to jest?
Wypełnienia tymczasowe są konstrukcjami protetycznymi, których czas użytkowania w jamie ustnej jest ograniczony. Zakłada się je tylko na pewien krótki okres, zwykle parę dni lub tygodni, po czym wymienia na wypełnienia stałe, których zadaniem jest uzupełnienie ubytku w zębie na okres nawet wielu lat. Czas, w jakim pacjent ma wypełnienie tymczasowe, jest niezbędny do wykonania procedur klinicznych i laboratoryjnych mających na celu wytworzenie docelowego uzupełnienia protetycznego.
Dlaczego wypełnienie tymczasowe jest ważne?
Wypełnienie tymczasowe jest niezmiernie istotne, ponieważ działa jak ochronna tarcza dla zęba, który wymaga dalszego leczenia. W szczególności, gdy proces jest rozłożony na kilka etapów. Przede wszystkim:
- izoluje wnętrze zęba – chroni miazgę zęba przed infekcją i zanieczyszczeniami, które mogłyby przedostawać się do niej z zewnątrz, a więc ze środowiska jamy ustnej. Ryzyko jest ogromne, ponieważ każdego dnia jemy i pijemy, co sprzyja powstawaniu płytki nazębnej;
- zmniejsza ryzyko lub przeważnie całkowicie eliminuje dolegliwości bólowe związane z obecnością ubytku – ogranicza drażnienie nerwu, np. przez zimne lub ciepłe jedzenie i napoje;
- stabilizuje ząb – umożliwia normalne funkcjonowanie (mówienie, jedzenie);
- zatrzymuje ewentualny postęp próchnicy – tymczasowo zamyka dostęp bakteriom do wnętrza zęba.
Zastosowanie wypełnienia tymczasowego daje lekarzowi czas na obserwację, diagnostykę, a także leczenie etapowe (np. leczenie kanałowe). Mówiąc w skrócie, gdy leczymy ząb kanałowo, często pierwszym etapem jest oczyszczenie kanałów. Zanim jednak stomatolog będzie mógł kontynuować dalsze leczenie, w tym zastosowanie wypełnienia stałego, musi upłynąć kilka dni (do 2 tygodni). Jeśli więc pozostawiłby oczyszczone kanały wraz z oczyszczonymi ubytkami, już w ciągu pierwszej godziny przedostałyby się tam bakterie i resztki pokarmowe, co doprowadziłoby do dalszych zniszczeń i wywołało silny ból zęba. Dlatego też oczyszczone kanały wraz z ubytkiem chwilowo zabezpiecza się plombą tymczasową.
Rodzaje wypełnienia tymczasowego
W zależności od rodzaju wypełnienia tymczasowego wymienia się następujące plomby:
- gutaperka – termoplastyczna żywica roślinna, a więc plomba o naturalnym pochodzeniu, łatwa w modelowaniu, wykorzystywana głównie w endodoncji. Dobrze dopasowuje się do kształtu ubytku;
- cement cynkowo-siarczanowy (fleczer) – materiał o dłuższej trwałości niż gutaperka, stosowany głównie przy odbudowie protetycznej (np. korony zębów, mosty);
- cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy – wykazuje właściwości przeciwbólowe i antybakteryjne, ma wysoką szczelność, stosowany przy zabezpieczaniu raczej głębokich ubytków.
Rodzaj wypełnienia tymczasowego stosowany jest indywidualnie do danego pacjenta. Bierze się pod uwagę jego problem zdrowotny, głębokość i lokalizację ubytku, wiek, ogólny stan zdrowia, a także możliwości finansowe.
Wypełnienie tymczasowe – podsumowanie
Podczas opracowywania zęba pod uzupełnienie stałe dochodzi do utraty szkliwa i części zębiny. Przez to jest on narażony na działanie czynników biologicznych, mechanicznych, termicznych i chemicznych środowiska zewnętrznego. Brak prawidłowego zabezpieczenia miazgi w postaci uzupełnienia tymczasowego, może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak zapalenie miazgi zęba i konieczność leczenia endodontycznego. Może to skutkować potrzebą modyfikacji planu leczenia protetycznego.
Stabilizacja zęba za pomocą uzupełnienia tymczasowego ma na celu zabezpieczenie oszlifowanego filaru zębowego przed przemieszczeniami w kierunku poziomym i pionowym.
Polecane produkty:
![]() |
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pawlik M., Kochanek-Leśniewska A., Wojda M., Materiały i metody wykonywania uzupełnień tymczasowych, Protet Stomatol, 2022; 72(3): 272-281.
- Salamonowicz M., Choromańska M., Naprawa współczesnych wypełnień kompozytowych, J Stoma 2017; 70, 4: 394-404.
- Jańczuk Z., Arabska-Przedpełska B., Lipski M., Kaczmarek U., Stomatologia zachowawcza z endodoncją, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.