Amelogeneza to proces, podczas którego tworzy się szkliwo pokrywające zęby. Ma miejsce w momencie rozwoju zębów, gdy formują się ich korony. Amelogenezę poprzedza zębinogeneza, w trakcie której powstaje zębina stanowiąca zrąb każdego zęba. Można zatem powiedzieć, że jest ona wręcz niezbędna do prawidłowego tworzenia się szkliwa.
Amelogeneza – na czym polega?
Przebieg amelogenezy został stosunkowo dobrze poznany. Dzieli się go na 2 fazy:
- fazę wydzielniczą;
- fazę dojrzewania.
Podczas fazy wydzielniczej tworzy się częściowo zmineralizowane szkliwo, co jest możliwe dzięki działaniu białek i organicznej macierzy. Po tym następuje faza dojrzewania, która zakańcza proces mineralizacji szkliwa. Pod koniec jej przebiegu zredukowany nabłonek szkliwa pojawia się tuż po zapadnięciu się warstwy brodawkowatej. Utrzyma się on do momentu erupcji zębowej, czyli wyrzynania się zębów, co jest widoczne jako miejscowe zgrubienia dziąseł. Ciekawostką jest, że zjawisko to chroni przed krwawieniem wskutek przebijania się zębów przez dobrze unaczynione dziąsła.
Budowa szkliwa
Udowodniono, że szkliwo zębów jest najtwardszą tkanką w ciele człowieka, nie ulega przy tym resorpcji i remodelowaniu. Składa się z pryzmatów szkliwnych wytwarzanych przez ameloblasty, a także z substancji międzypryzmatycznej. Głównym składnikiem szkliwa są substancje nieorganiczne, zaś jedynie 3,5% stanowią substancje organiczne, takie jak woda czy nierozpuszczalne białka (amelogenina, ameloblastyna i enamelina).
Amelogenesis imperfecta
Amelogenesis imperfecta to pojęcie stosowane w odniesieniu do wrodzonych defektów szkliwa, dotyczących zarówno zębów mlecznych, jak i zębów stałych. Mogą być one dziedziczone autosomalnie dominująco, autosomalnie recesywnie bądź wiązać się z chromosomem X. Do tej pory wyszczególniono aż 6 różnych genów warunkujących dziedziczenie tej choroby:
- MELX;
- ENAM;
- MMP20;
- KLK4;
- FAM83H;
- WDR72.
W zależności od rodzaju mutacji obraz kliniczny może obejmować niedorozwój lub niedowapnienie w obrębie wszystkich zębów, jak również obejmować zlokalizowane ogniska jedynie w okolicy szyjek zębowych. Na podstawie objawów wyróżnia się 4 główne postacie choroby:
- I – hipoplastyczna;
- II – z niedorozwojem szkliwa;
- III – hipomineralizacyjna;
- IV – hipoplastyczna z niedorozwojem szkliwa i taurodontyzmem.
Postępowanie profilaktyczne u pacjentów z rozpoznaną amelogenesis imperfecta obejmuje:
- unikanie produktów spożywczych zawierających cukier;
- codzienne szczotkowanie zębów z użyciem szczoteczki o miękkim lub średnim włosiu;
- edukację w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej;
- regularne nitkowanie zębów i stosowanie płukanek zawierających fluor;
- korzystanie ze specjalnego irygatora do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych.
Dodatkowo istotne są częste wizyty u stomatologa, nie tylko w ramach kontrolnych, ale również celem higenizacji zębów. U pacjentów dorosłych wykonuje się także uzupełnienia protetyczne.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jurczak A., Gałecka-Wanatowicz D., Kołodziej I., Łopuch P., Leczenie zespołowe młodocianej pacjentki z amelogenesis imperfecta – opis przypadku, Nowa Stomatologia, 4/2013.
- Kornet A., Kornet M., Domańska R., Perkowski K., Marczyńska-Stolarek M., Zadurska M., Rodzinne występowanie amelogenesis imperfecta – opis przypadków, Forum Ortodontyczne, 14/2018.
