Leczenie zębów w znieczuleniu ogólnym (potocznie: narkoza) polega na podaniu pacjentowi takich leków, które wywołają u niego całkowitą nieświadomość i tym samym zniosą zdolność odczuwania bodźców ze świata zewnętrznego. Pacjent znajduje się w pewnego rodzaju śnie, a gdy się z niego wybudzi, leczenie zębów jest już zakończone. W wielu przypadkach to jedyna możliwość wyleczenia zębów.
Leczenie zębów w znieczuleniu ogólnym – na czym polega?
Tego typu leczenie zębów polega na podaniu pacjentowi środków anestetycznych silnie oddziałujących na struktury ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza na wzgórze, rdzeń kręgowy, twór siatkowaty oraz korę mózgową. W konsekwencji znieczulenia ogólnego miejsce ma:
- wyłączenie świadomości pacjenta i spowodowanie niepamięci już krótką chwilę po podaniu leku;
- analgezja, czyli zniesienie uczucia bólu;
- zmniejszenie fizjologicznych reakcji obronnych;
- zwiotczenie mięśni.
Znieczulenie ogólne przeważnie uzyskuje się drogą użycia środków dożylnych. Najpopularniejszymi są:
- propofol – działa krótko i szybko, wywołuje efekt przeciwwymiotny i powoduje spadek ciśnienia krwi. Stosuje się go do indukcji znieczulenia ogólnego, po czym do organizmu pacjenta wprowadza się inne leki;
- ketamina – działa silnie przeciwbólowo i hipnotycznie, powodując jednocześnie niepamięć. Pobudza układ współczulny, jednak nie upośledza reakcji obronnych dróg oddechowych;
- etomidat – bezpieczny również dla pacjentów z wadami serca i chorobami układu krążenia, gdyż wykazuje słabe depresyjne działanie na ten układ.
Jeśli pacjent znajduje się w już w głębokim znieczuleniu ogólnym, co przypomina nieco sen bez możliwości wybudzenia się w odpowiedzi na hałas czy poruszanie ciałem, lekarz rozpoczyna wykonywanie procedur stomatologicznych i/lub chirurgicznych. Czas trwania znieczulenia dobierany jest indywidualnie, wystarczy podać pacjentowi odrobinę więcej leku, aby je przedłużyć.
Leczenie zębów w znieczuleniu ogólnym – wskazania
Leczenie zębów po zastosowaniu znieczulenia ogólnego wykorzystywane jest w następujących przypadkach:
- ekstrakcja zębów mądrości, szczególnie gdy w trakcie pojedynczej wizyty usuwa się ich kilka lub są wyjątkowo powikłane, a także ekstrakcja wielu zębów bez względu na ich rodzaj, np. przed założeniem uzupełnienia protetycznego;
- brak możliwości podania znieczulenia miejscowego (np. potwierdzona alergia na środki znieczulające miejscowo);
- zabiegi obejmujące jeszcze procedury z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej;
- dentofobia, czyli paniczny lęk przed dentystą i wszelkimi procedurami stomatologicznymi;
- brak współpracy z pacjentem, np. w przypadku osób niepełnosprawnych, pacjentów z chorobami psychicznymi czy dzieci.
Nie zawsze lekarz anestezjolog znajduje się każdego dnia w placówce stomatologicznej. Często jest umawiany dopiero dla konkretnych pacjentów, u których planuje się zastosować znieczulenie ogólne. Dlatego na wszelkie zabiegi wymagające narkozy należy umówić się odpowiednio wcześniej. Pacjent kwalifikowany jest do leczenia zębów w narkozie po dokładnym zapoznaniu się z jego stanem zdrowia.
Leczenie zębów w znieczuleniu ogólnym – przeciwwskazania
Nie zawsze leczenie zębów w znieczuleniu ogólnym jest możliwe do wykonania. Podstawowe przeciwwskazania obejmują:
- sepsę;
- alergię na środki znieczulające miejscowo;
- przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych;
- choroby związane z krzepnięciem krwi, w tym wszelkiego rodzaju skazy krwotoczne;
- znacznego stopnia odwodnienie organizmu;
- ciążę i okres karmienia piersią;
- zaawansowane choroby nerwowo-mięśniowe.
Przed podjęciem decyzji o leczeniu zębów w znieczuleniu ogólnym pacjent powinien zapoznać się z ryzykiem działań niepożądanych i powikłań. Przykładowymi skutkami ubocznymi znieczulenia ogólnego są:
- zawroty głowy;
- nudności;
- zaburzenia rytmu serca;
- duszności;
- powikłania ze strony układu oddechowego;
- wstrząs anafilaktyczny;
- złe samopoczucie;
- osłabienie;
- senność;
- i wiele innych.
Zalecenia po leczeniu zębów w znieczuleniu ogólnym
Po zakończeniu wykonywania procedur pacjent nic nie pamięta, a jego zęby są wyleczone. U niektórych mogą pojawić się przejściowe skutki uboczne takie jak nudności, ból gardła czy zdezorientowanie. Z tego względu pacjent bezpośrednio po zabiegu pozostaje jeszcze pod obserwacją personelu medycznego. Przez kolejną dobę przeciwwskazane jest kierowanie pojazdami mechanicznymi i obsługa tego typu maszyn. Zaleca się picie dużej ilości wody, aby przyspieszyć usuwanie metabolitów leku z krwiobiegu. W przypadku osób dorosłych rekomenduje się unikanie picia alkoholu przez kilka kolejnych dni.
Polecane produkty:
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Adamczyk Ł., Olczak-Kowalczyk D., Leczenie stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym dzieci przewlekle chorych, Dent. Med. Probl. 2010, 47, 1, 61-68.
- Larsen R., Anestezjologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.