Próchnica butelkowa to próchnica charakterystyczna dla małych dzieci i niemowląt, zwana także dolegliwością wczesnego dzieciństwa. Dotyczy najczęściej dzieci do 4. roku życia, które na co dzień odżywiają się pokarmem z butelki.
Próchnica – poważny problem
Próchnica zębów oraz niewłaściwy poziom higieny jamy ustnej są najczęstszymi problemami zdrowotnymi wieku dziecięcego. U dzieci i młodzieży w wieku 5–17 lat próchnica zębów występuje pięć razy częściej niż astma oskrzelowa i siedmiokrotnie częściej niż katar sienny. Pomimo powszechnego występowania, problem ten bywa często bagatelizowany, a właściwa higieny jamy ustnej rozpoczyna się dopiero u dzieci w starszym wieku, kiedy często zmiany są rozległe i nieodwracalne, wymagają zabiegów dentystycznych i niejednokrotnie drastycznego leczenia.
Próchnica zębów powoduje wiele problemów zdrowotnych, zarówno miejscowych (w obrębie jamy ustnej), jak i ogólnoustrojowych (np. spadek ogólnej odporności, stany zapalne, bóle głowy i ucha środkowego). Dodatkowo towarzyszy temu nieświeży oddech. Nieleczona próchnica zębów u dzieci może skutkować koniecznością usunięcia zębów.
Z czego wynika próchnica butelkowa?
Przyczyną próchnicy butelkowej jest długotrwała ekspozycja zębów na cukier zawarty w soczkach, mleku, kaszkach i innych płynnych czy półpłynnych posiłkach spożywanych z butelki. Ryzyko rozwoju próchnicy nasila się szczególnie nocą, gdy dziecko zasypia przy butelce. Porą nocną zmniejsza się bowiem produkcja śliny, przez co zęby nie są dokładnie oczyszczanie z resztek pokarmowych. Zęby mające długotrwały kontakt z cukrami zaczynają się stopniowo psuć. Nawet, jeśli dopiero co się wyrznęły.
Kolejną przyczyną rozwoju próchnicy butelkowej jest nieodpowiednia higieny jamy ustnej dziecka. Spożywanie pokarmów z butelek nie będzie powodowało patologii, jeśli rodzice zadbają o szczotkowanie zębów swojego dziecka. Należy szybko przyzwyczajać dziecko do zasypiania bez butelki, po wcześniejszym wyszczotkowaniu zębów.
Jak wygląda próchnica butelkowa?
Próchnica butelkowa rozpoczyna się powstaniem na powierzchni zębów białych plamek lub smużek. Dotyczy to zwłaszcza górnych zębów przednich. Wraz z upływem czasu i bagatelizowaniem problemu plamki te przekształcają się w ciemne przebarwienia. Gdy zmiany przekształcają się w ciemne plamy, bardzo szybko mogą rozprzestrzeniać się na inne, zdrowe zęby. Na tym etapie można jeszcze wyleczyć próchnicę.
Niebezpiecznym zjawiskiem jest odwapnienie zębów pod wpływem kwasów, czemu towarzyszy odłamywanie się szkliwa. W zębach powstają ubytki, a stany zapalne mogą być dla dziecka bardzo bolesne. Na tym etapie wyleczenie próchnicy jest trudne, niekiedy niemożliwe. Z czasem mogą pojawić się ropne powikłania.
Leczenie próchnicy u dziecka
Próchnicę butelkową należy jak najszybciej leczyć. Już po zaobserwowaniu pierwszych podejrzanych objawów należy zapisać dziecko na wizytę do dentysty. To niezwykle istotne, ponieważ próchnica może przenieść się na zęby stałe i tym samym być przyczyną ich usunięcia. Usunięcie choćby jednego zęba stałego u dziecka może skutkować rozwojem wad zgryzu.
Leczeniem próchnicy zajmuje się stomatolog. Można wybrać stomatologa dziecięcego, który nie tylko będzie posiadał odpowiednią wiedzę i doświadczenie na temat próchnicy butelkowej, ale i wykaże się przyjaznym podejściem do młodego pacjenta. Podczas leczenia próchnicy u dziecka bardzo ważne jest przestrzeganie wszelkich zasad higieny jego jamy ustnej i karmienia butelką. Wszelkich informacji z pewnością udzieli stomatolog.
Profilaktyka próchnicy
Lepiej zapobiegać niż leczyć – to podstawowa dewiza specjalistów świata medycyny. Aby zapobiegać rozwojowi próchnicy butelkowej u dziecka, należy:
- nie słodzić herbat i soków podawanych dziecku;
- regularnie dbać o higienę jamy ustnej dziecka;
- nauczyć dziecko picia czystej wody mineralnej, która przepłukuje usta i oczyszcza powierzchnię zębów z resztek pokarmowych i bakterii;
- nie karmić dziecka z butelki dłużej, niż to konieczne;
- oduczyć dziecko zasypiania z butelką w ustach;
- pilnować, aby po wieczornym posiłku dziecko nie podjadało i nie piło słodkich napojów.
Równie istotnym elementem są kontrolne wizyty dziecka u dentysty. Sugeruje się, aby już od najmłodszych lat przyzwyczajać dziecko do środowiska stomatologicznego. Wówczas wizyty w późniejszym wieku nie będą stresujące.
Zobacz również: Pierwsza wizyta dziecka u dentysty.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pilipczuk-Paluch K., Występowanie choroby próchnicowej zębów u dzieci siedmioletnich w środowisku wielkomiejskim, Poznań 2013.
- Stodolak A., Fuglewicz A., Zapobieganie próchnicy zębów u dzieci i młodzieży oraz promocja zdrowia jamy ustnej – rola pracowników służby zdrowia, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 1/2014.
- Olczak-Kowalczyk D., Gozdowski D., Kaczmarek U., Próchnica zębów stałych u dzieci w wieku 5 i 7 lat w Polsce i jej związek z próchnicą zębów mlecznych, Nowa Stomatologia, 22/2017.
