Fosfor to jeden z makroelementów w organizmie człowieka. Przede wszystkim buduje zęby i kości, pełni jednak również kilka innych funkcji. Niedobór tego pierwiastka widać najsilniej w obrębie tkanki kostnej.
Jak fosfor wpływa na zęby?
Aby zęby i wszystkie inne tkanki w jamie ustnej mogły rozwijać się prawidłowo i utrzymywać dobrą kondycję, konieczne jest dostarczenie poszczególnych składników odżywczych. Zwłaszcza na etapie wzrostu organizmu, ale i w późniejszym wieku. Za zdrowie zębów i jamy ustnej odpowiadają przede wszystkim:
- miedź;
- fluor;
- wapń;
- fosfor;
- magnez;
- witamina D;
- witamina C.
Jednym z ważniejszych, ale niestety często pomijanych pierwiastków jest fosfor. Stanowi bowiem główny składnik budulcowy zębów i kości – aż 85% całej puli fosforu znajduje się właśnie w tych tkankach. Przede wszystkim fosfor bierze udział w mineralizacji zębów, warunkuje więc ich twardość i wytrzymałość. Jego prawidłowe stężenie w ustroju zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy i chorób dziąseł. Gwarantuje również poprawne wyrzynanie zębów u dzieci.
Zobacz również: Kolagen na zęby.
Pozostałe właściwości fosforu
Jak wspomniano we wstępie, fosfor pełni także wiele innych funkcji. Wchodzi w skład fosfolipidów budujących błony biologiczne i jest istotnym czynnikiem do syntezy związków wysokoenergetycznych. Bierze udział w tworzeniu kodu genetycznego, gdyż jest składnikiem kwasów nukleinowych.
Bardzo ważną funkcją tego pierwiastka jest wspomaganie czynności układu nerwowego. Fosfor uczestniczy w kontroli przewodnictwa nerwowego. Pośrednio wspiera również pamięć i koncentrację.
Źródła fosforu
Duże ilości omawianego pierwiastka znajdują się w:
- suchych nasionach roślin strączkowych – soczewicy, fasoli, ciecierzycy, bobie, soi, grochu;
- kaszach – głównie gryczanej;
- niebieskim maku;
- rybach;
- groszku zielonym;
- produktach mlecznych;
- ziemniakach;
- żółtkach jaj.
Fosfor należy dostarczać wraz z dietą. Uznaje się, że dorosłe osoby bez względu na płeć powinny dostarczać około 700 mg tego pierwiastka dziennie. U kobiet w ciąży i karmiących piersią zapotrzebowanie to wzrasta do 1200 mg. Podobne ilości wskazane są u chłopców i dziewcząt w okresie dorastania.
Niedobór fosforu
Niedobór fosforu jest zjawiskiem rzadko spotykanym, ponieważ współcześnie większość produktów spożywczych zawiera w swoim składzie związki fosforu. Możemy go zdiagnozować u alkoholików, osób z chorobami jelit (np. przewlekłe biegunki, zespół jelita drażliwego, zespół złego wchłaniania) czy ogólnie niedożywionych (np. anemia, anoreksja).
Do głównych objawów niedoboru fosforu zaliczamy bóle kostno-mięśniowe, ogólne osłabienie organizmu i podatność na różnego rodzaju infekcje. Ze strony układu nerwowego można zaobserwować drgawki, tiki, drgania mięśni oraz osteomalację, czyli rozmiękczanie kości. Niedobór fosforu u dzieci wpływa na deformacje w obrębie szkieletu kostnego i problemy z zębami.
Nadmiar fosforu
Znacznie częściej niż niedobór obserwuje się nadmiar fosforu. W efekcie rozwija się kamica nerkowa, a wapń odkłada się w tkankach miękkich. Przyczyną jest głównie niewydolność nerek i zaburzenia uwalniania tego pierwiastka z kości. Zbyt duże spożycie fosforu przez dzieci może skutkować nadpobudliwością i objawami schizofrenicznymi. Często towarzyszą temu biegunki i wymioty. Z kolei osoby z kamicą nerkową wymagają specjalistycznej diety.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Klaczyński E., Fosfor w środowisku, jego znaczenie i możliwości odzysku z osadów ściekowych, Forum Eksploatatora, 11/2015.
- Kaczkan M., Bienias A., Małgorzewicz S., Realizacja założeń diety niskofosforanowej a ukryte źródła fosforu, Forum Nefrologiczne, 1/2018.
- Berczyński P., Gmerek A., Buczkowska-Radlińska J., Metody remineralizacji wczesnych zmian próchnicowych – przegląd piśmiennictwa, Pomeranian Journal of Life Sciences, 1/2015.
