Olejek goździkowy pozyskuje się z pęków kwiatowych wiecznie zielonego drzewa goździkowego. Wykazuje bardzo silne właściwości antyseptyczne, miejscowo znieczulające i rozszerzające naczynia krwionośne, przez co znajduje szerokie zastosowanie w lecznictwie alternatywnym. Charakteryzuje się ciepłym, korzennym zapachem goździków.
Olejek goździkowy – charakterystyka
Olejek goździkowy pozyskuje się z pęków kwiatowych drzewa goździkowego, rosnącego dziko na terenach Indonezji, jednak uprawianego niemal na całej strefie klimatu równikowego. Goździkowiec osiąga wysokość nawet do 15 i kwitnie dwukrotnie w ciągu roku. Po raz pierwszy owocuje w 6.-10. roku swojego życia. Jego owoce są jadalne, wytwarza się z nich również przyprawy. Zwie się je goździkami i dokładniej mówiąc, są to nierozwinięte pąki kwiatowe. Zbiera się je tuż przed kwitnieniem, w okresie od sierpnia do lutego, ponieważ to właśnie wtedy zawierają najwięcej cennego olejku eterycznego. Ciekawostką jest, że roczna produkcja goździków na całym świecie wynosi aż kilkanaście tysięcy ton.
Olejek goździkowy pachnie tak samo, jak znana przyprawa nazywana goździkami. Można kupić ją w każdym sklepie spożywczym oraz zielarskim. Po raz pierwszy pozyskano go w I połowie XVI wieku, za co odpowiadał niemiecki aptekarz Valerius Cordus. Głównymi składnikami są eugenol i acetyloeugenol – to właśnie im zawdzięcza większość właściwości leczniczych. Olejek goździkowy stanowi bezbarwną lub jasnożółtą ciecz, a jego cechą wyróżniającą jest ciemnienie w trakcie przechowywania, czyli wraz z upływem czasu. Jest cięższy od wody, ma trwały i intensywny, korzenny zapach oraz gorzkawy, palący smak.
Olejek goździkowy – skład
Za zapach goździków odpowiadają eugenol i octan eugenolu, choć istotną rolę odgrywa tutaj także wanilina, kariofilen i jego pochodne oraz śladowe ilości krezoli, gwajakolu i metylogwajakolu. Składniki odpowiadające za właściwości terapeutyczne olejku goździkowego to: eugenol, Heptan-2-on, α-Humulen, δ-Kadinen.
Olejek goździkowy – działanie
Olejek goździkowy ma potwierdzone działanie bakteriobójcze, zwłaszcza w stosunku do bakterii takich jak Escherichia coli, Mycobacterium phlei, Bacillus subtilis, Streptococcus aureus, Aspergillus niger, Penicillium chrysogenum. Często dodaje się go do inhalacji przy leczeniu zachowawczym kaszlu, przeziębienia, bólu gardła czy zapalenia zatok przynosowych. Łagodzi stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej i nosa oraz ułatwia oddychanie.
Produkt ma silne działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu nie tylko działa przeciwzapalne, ale i wzmacnia odporność oraz zmniejsza stres oksydacyjny, będący czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych. Może łagodzić napady padaczki, jest chętnie wykorzystywanym składnikiem maści rozgrzewających i przeciwbólowych. Wchodzi w skład płynów do płukania jamy ustnej i dziąseł, past do zębów oraz preparatów do dezynfekcji rąk. W stomatologii powszechnie wykorzystuje się eugenol izolowany z olejku jako składnik preparatów do czasowych wypełnień.
Olejek goździkowy jest słynnym produktem także w aromaterapii. Wystarczy dodać go do ciepłej kąpieli, kominka zapachowego lub rozprowadzić po pościeli czy ubraniu. Warto dodać odrobinę (najlepiej w połączeniu z innymi olejkami) do wosku sojowego podczas przyrządzania zapachowych świec sojowych. Udowodniono, że masaże, kąpiele czy sesje aromaterapeutyczne z dodatkiem tego olejku łagodzą bóle reumatyczne i mięśniowe, poprawiają trawienie, przeciwdziałają nudnościom i wzdęciom. Olejek goździkowy stymuluje pamięć, koncentrację i efektywność myślenia, dodaje pewności siebie, rewitalizuje. Może być stosowany jako afrodyzjak.
Przeciwwskazania i skutki uboczne olejku goździkowego
Olejek goździkowy ma mocny, skoncentrowany skład, dlatego stosowany bezpośrednio na skórę w postaci czystej może powodować reakcję alergiczną, pokrzywkę, podrażnienie czy zaczerwienienie. Nieco rzadziej spotykane są reakcje fitotoksyczne. Aby uniknąć wymienionych działań niepożądanych, należy stosować go po rozcieńczeniu z innymi olejkami.
Przeciwwskazaniami do stosowania olejku goździkowego są przede wszystkim: skłonność do alergii (warto wykonać próbę uczuleniową), ciąża i okres karmienia piersią, bardzo niskie ciśnienie tętnicze krwi (goździki mają zdolność dalszego obniżania go).
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), mikroelementów, witamin Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nowak K., Ogonowski J., Jaworska M., Grzesik K., Olejek goździkowy – właściwości i zastosowanie, CHEMIK 2012, 66, 2, 145-152.
- Wiącek J., Identyfikacja i oznaczanie eugenolu w kosmetykach, Warszawa 2012.