Fruktoza to organiczny związek chemiczny z grupy ketoz, występujący naturalnie w świecie roślin. Ostatnimi laty pozyskuje się ją na skalę masową i powszechnie dodaje do rozmaitych produktów spożywczych, co jest zjawiskiem wysoce niekorzystnym dla ludzkiego zdrowia. Posiada wzór sumaryczny C6H12O6.
Fruktoza – charakterystyka
Fruktoza jako cukier prosty wchłania się w jelicie cienkim przy obecności odpowiednich dla niej transporterów. Ułatwiają one przenoszenie cukru przez błonę komórkową zgodnie z gradientem stężeń. Enzymy te lokalizują się w szczytowej części błony komórkowej enterocytów. Jeśli fruktoza została dostarczona w niewielkich ilościach, ulega całkowitemu wchłanianiu przez organizm. Występuje w pokarmach pod 3 różnymi postaciami:
- jako wolny monosacharyd naturalnie w owocach, miodzie a w mniejszych ilościach również w niektórych warzywach (np. marchwi);
- w formie dwucukru – wraz z glukozą tworzy sacharozę;
- pod postacią polimerów określanych łącznie mianem fruktanów.
Od tysięcy lat dieta człowieka zawierała relatywnie małe ilości fruktozy występującej naturalnie w żywności. Współcześnie jednak obserwuje się znaczne spożycie tego węglowodanu, co nie pozostaje bez konsekwencji dla stanu zdrowia. Fruktoza jest białą substancją krystaliczną, o temperaturze topnienia około 100 stopni C.
Syrop fruktozowy
Syrop wysokofruktozowy jest powszechnie wykorzystywany w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza w napojach i słodyczach, czy nawet produktach mięsnych i przetworach mlecznych, częściowo wypierając sacharozę. Głównie dlatego, że jego stosowanie jest korzystniejsze ze względów ekonomicznych. Pełni w nich rolę teksturotwórczą, nadaje smak i aromat, a także przedłuża trwałość. Konsumenci często nieświadomie spożywają dodatkowe ilości cukru. Wyniki badań udowadniają jednak, że powszechne stosowanie syropu fruktozowego i związane z tym wysokie spożycie fruktozy znacznie potęguje ryzyko rozwoju wielu chorób. Syropy wysokofruktozowe otrzymywane są na drodze enzymatycznej lub kwasowej hydrolizy skrobi, głównie kukurydzianej.
Wpływ fruktozy na zdrowie
Długoterminowe negatywne skutki częstego spożywania produktów z zawartością fruktozy mogą obejmować m.in.:
- zmiany poziomu hormonów insuliny i leptyny, a także związane z tym zmiany apetytu oraz metabolizmu wątrobowego, prowadzące do rozwoju insulinooporności, cukrzycy, otyłości i chorób układu sercowo-naczyniowego;
- zwiększone ryzyko zespołu metabolicznego potwierdzone szeroko zakrojonymi badaniami klinicznymi;
- nasilanie objawów chorób przewlekłych, także tych dermatologicznych;
- zaburzenia trawienia;
- zwiększanie ryzyka chorób cywilizacyjnych, w tym niebezpiecznych nowotworów;
- próchnicę zębów i liczne zmiany patologiczne jamy ustnej.
Okazuje się, że spożycie już jednej puszki napoju słodzonego dziennie zaburza homeostazę organizmu i wpływa na wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Stwierdzono również, że zależność ta jest większa u osób spożywających jednocześnie większe ilości soli w diecie. Co więcej, w dzisiejszych czasach obserwuje się wciąż bagatelizowane, jednak bardzo niebezpiecznie uzależnienie od cukru, które może mieć konsekwencje nie tylko zdrowotne, ale i psychiczne. Dodatkowo stanowi substrat dla jelitowych bakterii fermentujących, w efekcie czego dochodzi do nadmiernej produkcji gazów. Ich nagromadzenie powoduje dyskomfort jelitowy i może nasilać dolegliwości związane z refluksem żołądkowo-przełykowym.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grupińska J., Grzelak T., Walczak M., (i inni). Korzyści i zagrożenia związane z konsumpcją naturalnych zamienników sacharozy, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 1/2015.
- Okręglicka K., Pardecki M., Jagielska A., (i inni). Metaboliczne efekty nadmiernego spożycia fruktozy z dietą, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 3/2017.
- Marek K., Kamińska B., Plata-Nazar K., (i inni),.Upośledzenie wchłaniania fruktozy: rola w zaburzeniach czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2010.
- Borawska M., Arciuch L., Puścion-Jakubik A., (i inni). Zawartość cukrów (fruktozy, glukozy, sacharozy) i proliny w różnych odmianach naturalnych miodów pszczelich, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2015.
