Enzymy w jamie ustnej są specyficznymi substancjami uczestniczącymi w procesie trawienia na wczesnych jego etapach. Warto bowiem wiedzieć, że w jamie ustnej następuje nie tylko rozdrabnianie pokarmów, zwilżanie ich i połykanie, ale również wstępne trawienie. Odpowiadają za to właśnie wspomniane enzymy, których produkcja następuje w obrębie gruczołów zlokalizowanych w jamie ustnej.
Amylaza ślinowa
Alfa-amylaza ślinowa (ptialina) produkowana jest już w jamie ustnej przez gruczoły ślinowe w organizmie każdego człowieka. Znajduje się ona w ślinie, którą każdej doby człowiek wydziela w ilości około 1500 ml. To organiczny związek chemiczny o dokładnej nazwie chemicznej 4-glukanohydrolaza α-1,4 glukanu, występujący w formie pojedynczego łańcucha zbudowanego z 18 reszt aminokwasowych. Odpowiada wstępne trawienie węglowodanów, czyli cukrów. Optymalne pH dla jego działania wynosi 6,7, zaś temperatura to 37 stopni C. Enzym ten jest inaktywowany poniżej pH 3,3 żołądka.
Lipaza językowa
Kolejnym enzymem trawiennym występującym już w obrębie jamy ustnej jest lipaza. Lipazy są szeroką grupą różnorodnych enzymów spotykanych na całej długości układu pokarmowego. Należą do grona hydrolaz i wykazują niewielką specyficzność. Najistotniejszą spośród nich jest oczywiście lipaza trzustkowa odpowiedzialna za trawienie lipidów (tłuszczów). Ostatnimi czasy coraz więcej mówi się jednak również o lipazie językowej, jako że wstępne trawienie tłuszczów może odbywać się już na poziomie jamy ustnej. W jego przebiegu tłuszcze są rozkładane na kwasy tłuszczowe i glicerol. Lipaza językowa jest syntezowana przez gruczoły ślinowe znajdujące się w okolicach nasady języka.
Pozostałe enzymy w jamie ustnej
W obrębie jamy ustnej spotkać można również enzymy, które nie uczestniczą bezpośrednio w trawieniu pokarmów, lecz mimo tego spełniają istotną rolę na tym poziomie układu pokarmowego. Przykładem jest choćby lizozym – kationowe białko będące wydzieliną komórek surowiczych gruczołów ślinowych, szczeliny dziąsłowej oraz ziarnistości neutrofili, monocytów i makrofagów. Enzym ten wykazuje szeroki zakres niespecyficznego oddziaływania na drobnoustroje patogenne. Bierze udział w utrzymaniu integralności błon jamy ustnej i chroni je przed szkodliwym działaniem patogenów chorobotwórczych.
Mucyna w jamie ustnej człowieka
Enzymy trawienne skupiają się na rozkładaniu cząsteczek na mniejsze elementy, przez co w dalszych procesach trawienia organizm może szybciej je przyswajać i wykorzystywać. Aby nie doszło do uszkodzeń delikatnej błony śluzowej jamy ustnej i gardła przez enzymy, organizm musi produkować substancje ochronne, zabezpieczające przed tym. Jedną z nich jest mucyna produkowana przez nabłonek jamy ustnej. Ciekawostką jest, że mucyny spotkać można również w obrębie żołądka, a pełnią tam taką samą rolę.
Podstawową cechą mucyn jest ich zdolność do tworzenia żeli, w związku z czym są one podstawowym elementem w większości gęstych wydzielin. W jamie ustnej są glikoproteinowym składnikiem śliny. Chronią tkanki przed uszkodzeniami związanymi z działaniem enzymów trawiennych takich jak lipaza językowa czy alfa-amylaza ślinowa.
Co jest trawione w jamie ustnej?
W obrębie jamy ustnej nie zachodzi trawienie białek, tak jak ma to miejsce w przypadku tłuszczów i węglowodanów. Białka zachowują swoją budowę cząsteczkową, a jest ona rozkładana dopiero w obrębie żołądka. W żołądku oddziałują bowiem na nie specyficzne enzymy trawienne takie jak pepsyna, które działają na białka dopiero w obecności kwasu solnego przy pH rzędu 2-3. Warto też zaznaczyć, że trawienie tłuszczów i węglowodanów nie zachodzi wyłącznie w jamie ustnej. To jedynie wstępna część całego, bardziej rozbudowanego procesu trawienia. Dalsze etapy zachodzą kolejno w żołądku, dwunastnicy i jelicie cienkim.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
