Mięśnie mimiczne (inaczej: mięśnie wyrazowe twarzy) odpowiadają m.in. za mimikę (wyrażanie twarzą emocji i nastrojów). Tworzą najbardziej powierzchowną warstwę mięśni w obrębie twarzoczaszki. Ich przyczep początkowy znajduje się bezpośrednio na okostnej lub na sąsiadujących mięśniach, natomiast przyczep końcowy – albo na innych mięśniach mimicznych, z którymi się wiążą, albo w tkance łącznej skóry.
Mięśnie mimiczne – charakterystyka
Mięśnie mimiczne to specyficzna grupa mięśni, ponieważ spełniają niezwykle wiele funkcji – odpowiadają za mimikę (wyrażanie emocji), uczestniczą w mówieniu, jedzeniu, oddychaniu, mrużeniu oczu, chroniąc je przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym. Są również unerwione czuciowo, umożliwiając szczegółowy odbiór bodźców tego typu. W związku z tym, że przyczep końcowy mięśni mimicznych znajduje się głównie w podskórnej tkance tłuszczowej, w rejonie twarzy nie ma powięzi powierzchownej. Specyficzne ulokowanie i przyczepy sprawiają, że mięśnie mimiczne mogą poruszać skórą twarzy, nadając jej odpowiedni wyraz związany z ekspresją emocji, co stanowi ważny aspekt komunikacji międzyludzkiej.
Mięśnie mimiczne mogą być silniej lub słabiej rozwinięte u poszczególnych osób, wyróżnia się przy tym kilka ich odmienności od przyjętych norm. Jest to kwestia indywidualna, zależna m.in. od budowy anatomicznej, predyspozycji i wykorzystania danych mięśni, którą można z łatwością zauważyć nawet wśród swoich znajomych czy znanych osób. Niektórzy ludzie mają mocną ekspresję twarzy, potrafią pokazać każdą emocję, zaś inne osoby słyną raczej z „kamiennej twarzy”.
Mięśnie mimiczne – lista
Omawiane mięśnie dzieli się na następujące grupy:
- mięśnie sklepienia czaszki – mięsień potyliczno-czołowy, mięsień skroniowo-ciemieniowy;
- mięśnie otoczenia szpary powiek – mięsień okrężny oka, mięsień marszczący brwi, mięsień podłużny;
- mięśnie małżowiny usznej – mięsień uszny tylny, mięsień uszny przedni, mięsień uszny górny;
- mięśnie otoczenia nozdrzy – mięsień nosowy, mięsień obniżacz przegrody nosa;
- mięśnie otoczenia szpary ust – mięsień dźwigacz wargi górnej, mięsień dźwigacz skrzydła nosa, mięsień dźwigacz kąta ust, mięsień jarzmowy mniejszy i mięsień większy, mięsień śmiechowy, mięsień policzkowy, mięsień bródkowy, mięsień obniżacz kąta ust, mięsień obniżacz wargi dolnej, mięsień okrężny ust, mięsień szeroki szyi.
Mięśnie mimiczne – czynność
Mięśnie mimiczne podczas swojego skurczu napinają skórę w okolicach twarzy, przez co zmieniają jej kształt oraz wygląd, nadając jej określony wyraz, często zgodny z aktualnie odczuwanymi emocjami. Przykładowo marszczenie brwi może być przejawem zamyślenia lub gniewu, szeroki uśmiech wyraża radość, natomiast uniesienie i zbliżenie wewnętrznych kącików brwi przy jednoczesnym obniżeniu kącików ust świadczy o smutku. W momencie rozkurczu mięśni skóra pod wpływem swojej sprężystości natychmiast wraca do pierwotnego stanu – emocje nie są ukazywane. Można zatem podsumować, że mięśnie mimiczne odpowiadają przede wszystkim na:
- przesuwanie szpary ust;
- zamykanie i otwieranie ust;
- mruganie;
- unoszenie i obniżanie brwi;
- ruchy policzków podczas spożywania posiłków;
- wytwarzanie dźwięków;
- kształtowanie kęsów pokarmowych w jamie ustnej.
Uczestniczą również podczas odruchów fizjologicznych, takich jak kichanie, kaszel czy płacz. Z perspektywy artykulacji najistotniejsze znaczenie mają mięśnie otoczenia szpary ust.
Unerwienie mięśni mimicznych
Większość mięśni mimicznych jest unerwiona dzięki nerwowi twarzowemu (VII nerw czaszkowy). To właśnie jego porażenie skutkuje jednostronnym opadaniem i niewydolnością twarzy po stronie porażenia. Niektóre mięśnie mogą być ponadto unerwiane przez gałązki nerwu trójdzielnego (nerw czaszkowy V).
Unaczynienie mięśni mimicznych
Mięśnie mimiczne są bogato unaczynione, za co odpowiadają przede wszystkim tętnice skroniowe głębokie, gałęzie tętnicy szczękowej, tętnica skroniowa środkowa, tętnica żwaczowa. Właśnie dlatego wszelkie głębsze urazy mechaniczne tkanek w obrębie twarzy wiążą się z tak intensywnym krwawieniem.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Kabała A., Anatomiczne i motoryczne podłoże artykulacji, Poznańskie Studia Polonistyczne Seria Językoznawcza, vol. 29 (49), nr 2.
