Mięśnie wyrazowe twarzy

Mięśnie wyrazowe twarzy (łac. musculi faciales, inaczej: mięśnie mimiczne) odpowiadają za mimikę twarzy. Wszystkie one spełniają jednak znacznie więcej funkcji, np. uczestniczą w artykulacji, jedzeniu czy odruchach fizjologicznych takich jak kichanie. Dzieli się je na kilka grup w zależności od lokalizacji. Zostały one dokładniej przedstawione poniżej.

Mięśnie sklepienia czaszki

Choć lokalizują się głównie w obrębie głowy, uczestniczą także w ruchach mimicznych twarzy, dlatego zalicza się je do grona mięśni wyrazowych twarzy. Są to:

• mięsień potyliczno-czołowy (łac. musculus occipitofrontalis) – przyczep początkowy (pp): skóra czoła, najwyższa kresa karkowa, przyczep końcowy (pk): czepiec ścięgnisty. Odpowiada za marszczenie i wygładzanie skóry między brwiami i na czole;
• mięsień skroniowo-potyliczny (łac. musculus temporoparietalis) – przyczep początkowy (pp): skóra skroni i powięź skroniowa, przyczep końcowy (pk): czepiec ścięgnisty. Odpowiada za ruchy czoła.

Oba mięśnie unerwiane są przez VII nerw czaszkowy, czyli nerw twarzowy.

Mięśnie małżowiny usznej

To głównie drobne, zanikowe pasma mięśniowe, rozpoczynające się i kończące na chrząstkach małżowin usznych, choć anatomicznie wśród nich wyszczególnia się dodatkowo 3 istotne mięśnie:

• mięsień uszny przedni (łac. musculus auricularis anterior) – przyczep początkowy (pp): powięź skroniowa, przyczep końcowy (pk): przedni brzeg małżowiny usznej;
• mięsień uszny górny (łac. musculus auricularis superior) – przyczep początkowy (pp): czepiec ścięgnisty, przyczep końcowy (pk): górna część małżowiny usznej;
• mięsień uszny tylny (łac. musculus auricularis posterior) – przyczep początkowy (pp): wyrostek sutkowaty kości skroniowej, przyczep końcowy (pk): tylna część małżowiny usznej.

Wszystkie te mięśnie unerwiane są przez nerw twarzowy. Odpowiadają za przemieszczanie małżowiny usznej ku tyłowi, przodowi i ku górze.

Mięśnie otoczenia szpary powiek

Mięśnie otoczenia szpary powiek lokalizują się głównie wokół szpary powiek, a więc wokół narządu wzroku. Do tej grupy zalicza się następujące mięśnie wyrazowe twarzy:

• mięsień okrężny oka (łac. musculus orbicularis oculi) – przyczep początkowy (pp): kość czołowa, wyrostek czołowy szczęki, kość łzowa, więzadło powiekowe przyśrodkowe, woreczek łzowy, przyczep końcowy (pk): więzadło powiekowe boczne, kanaliki łzowe, brzegi powiek. Zamyka szparę powiek, bierze udział w mruganiu oraz w produkcji łez;
• mięsień obniżacz brwi (łac. musculus depressor supercilii) – przyczep początkowy (pp): grzbiet nosa, część nosowa kości czołowej, przyczep końcowy (pk): skóra brwi. Odpowiada za obniżanie brwi;
• mięsień marszczący brwi (łac. musculus corrugator supercilii) – przyczep początkowy (pp): część nosowa kości czołowej, przyczep końcowy (pk): skóra brwi. Odpowiada za marszczenie brwi i skóry czoła pomiędzy nimi, np. podczas złości, głębokiego zamyślenia czy gniewu;
• mięsień podłużny (łac. musculus procerus) – przyczep początkowy (pp): kość nosowa, przyczep końcowy (pk): gładzizna. Odpowiada za marszczenie nosa.

Wszystkie powyższe mięśnie unerwia nerw twarzowy.

Mięśnie otoczenia nozdrzy

W tej grupie znajdują się jedynie 2 mięśnie, które anatomicznie lokalizują się w okolicy nozdrzy. Są to:

• mięsień nosowy (łac. musculus nasalis) – przyczep początkowy (pp): kość szczękowa, przyczep końcowy (pk): skrzydełka i dziurki nosa, rozcięgno grzbietu nosa. Odpowiada za poruszanie skrzydełkami nosa, uczestniczy w głębokim oddychaniu;
• mięsień obniżacz przegrody nosa (łac. musculus depressor septi nasi) – przyczep początkowy (pp): kość szczękowa, przyczep końcowy (pk): chrząstka przegrody nosa. Odpowiada za pociąganie nosa ku dołowi (zwłaszcza jego koniuszka).

Oba mięśnie są unerwiane przez nerw twarzowy.

Mięśnie otoczenia szpary ust

To najbardziej rozbudowana grupa mięśni wyrazowych twarzy, do której należą:

• mięsień okrężny ust (łac. musculus orbicularis oris) – przyczep początkowy (pp): bocznie od kącików ust, przyczep końcowy (pk): skóra warg. Układa wargi w dziubek podczas gwizdania lub całowania, uczestniczy w artykulacji i spożywaniu pokarmów, zaciska usta, wciągając czerwień wargową do jamy ustnej;
• mięsień policzkowy (łac. musculus buccinator) – przyczep początkowy (pp): szczęka, żuchwa, szew skrzydłowo-żuchwowy, przyczep końcowy (pk): kąt ust. Napina wargi, zwiększa ciśnienie wewnątrz jamy ustnej;
• mięsień dźwigacz wargi górnej (łac. musculus levator labii superioris) – przyczep początkowy (pp): szczęka, przyczep końcowy (pk): warga górna. Unosi wargę górną i pociąga ją w bok;
• mięsień obniżacz wargi dolnej (łac. musculus depressor labii inferioris) – przyczep początkowy (pp): żuchwa, przyczep końcowy (pk): warga dolna. Obniża wargę dolną;
• mięsień bródkowy (łac. musculus mentalis) – przyczep początkowy (pp): żuchwa, przyczep końcowy (pk): skóra bródki. Odpowiada za wytwarzanie dołeczka w brodzie i wywijanie wargi dolnej;
• mięsień poprzeczny bródki (łac. musculus transversus menti) – przyczep początkowy (pp): włókna mięśnia bródkowego, przyczep końcowy (pk): skóra wypukłości bródkowej. Odpowiada za przesuwanie skóry bródki;
• mięsień obniżacz kąta ust (łac. musculus depressor anguli oris) – przyczep początkowy (pp): dolny brzeg żuchwy, przyczep końcowy (pk): kąt ust. Odpowiada za pociąganie ust ku dołowi, np. podczas smutku;
• mięsień śmiechowy (łac. musculus risorius) – przyczep początkowy (pp): powięź przyusznicza, powięź żwaczowa, przyczep końcowy (pk): rozszerzanie szpary ust podczas śmiechu, tworzenie charakterystycznych dołeczków w policzkach;
• mięsień dźwigacz kąta ust (łac. musculus levator anguli oris) – przyczep początkowy (pp): dół nadkłowy szczęki, przyczep końcowy (pk): kąt ust. Pociąga kąt ust ku górze i w kierunku przyśrodkowym;
• mięsień jarzmowy większy (łac. musculus zygomaticus major) – przyczep początkowy (pp): kość jarzmowa, przyczep końcowy (pk): kąt ust. Odpowiada za pociąganie ust bocznie i ku górze, np. podczas śmiania się;
• mięsień jarzmowy mniejszy (łac. musculus zygomaticus minor) – przyczep początkowy (pp): kość jarzmowa, przyczep końcowy (pk): kąt ust. Pociąga kąty ust ku górze i bocznie, wspierając czynność mięśnia poprzedniego;
• mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa (łac. musculus levator labii superioris alaeque nasi) – przyczep początkowy (pp): wyrostek czołowy szczęki, przyczep końcowy (pk): skrzydło nosa, warga górna. Unosi wargę górną i skrzydło nosa.

Wszystkie mięśnie tej grupy są unerwione przez nerw twarzowy.

	Kolagen naturalny Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Paulsen F., Waschke J., Tablice anatomiczne z wykazem mięśni, stawów i nerwów, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.