Instrumentarium endodontyczne to sterylne narzędzia służące do opracowywania kanałów korzeniowych zęba oraz wprowadzania do ich światła różnych materiałów wypełniających. Stosuje się je w endodoncji, najczęściej podczas leczenia kanałowego. Stosowanie ich wymaga precyzji i cierpliwości, jednak bez nich nie byłoby możliwe uzyskanie zadowalających efektów.
Narzędzia endodontyczne – podział
Instrumentarium endodontyczne można podzielić na 4 podstawowe grupy:
- I – narzędzia umożliwiające usunięcie miazgi (tzw. miazgociągi), wspomagające wypełnienia oraz do mechanicznego opracowywania kanałów;
- II – narzędzia maszynowe z uchwytem do kątnic służące do wypełniania kanałów;
- III – pozostałe narzędzia maszynowe o różnej budowie części roboczej, np. wiertła typu Largo;
- IV – narzędzia i materiały przeznaczone do wypełniania kanałów.
Narzędzie wykorzystywane w endodoncji można podzielić również na narzędzia ręczne, systemy ultradźwiękowe, systemy służące do mechanicznego opracowywania kanałów oraz systemy wykorzystujące laser.
Instrumentarium endodontyczne – charakterystyka narzędzi
Niezwykle popularnym narzędziem stosowanym w endodoncji są wspomniane miazgociągi. Umożliwiają ręczne usuwanie miazgi z kanału korzeniowego. W ich budowie wyróżniamy uchwyt oraz roboczą końcówkę o kształcie igły z ukośnymi haczykami. Warto wspomnieć, że każde narzędzie endodontyczne oznaczono odpowiednim kolorem według zasad standaryzacji ISO. Do dnia dzisiejszego wprowadzono 9 kolorów – różowy, szary, fioletowy, biały, żółty, czerwony, niebieski, zielony oraz czarny. Narzędzia kanałowe oznaczono dodatkowo symbolami.
Do opracowywania kanałów korzeniowych używa się niezwykle cienkich narzędzi, których szerokość może mieć nawet 0,06 mm. Są to narzędzia piłująco-penetrujące, zbudowane z metalowej końcówki, przy czym ich dokładną wielkość dobiera się indywidualnie do pacjenta, w zależności od szerokości opracowywanego kanału. Jedynie narzędzia do poszukiwania ujść kanałowych nie oznaczono zgodnie z zasadami standaryzacji ISO – ich uchwyty są w kolorze brązowym bądź pomarańczowym. Służą do poszukiwania, lokalizacji, a następnie wstępnej penetracji kanału korzeniowego. Są wyjątkowo przydatne przy wąskich lub zakrzywionych kanałach, które trudno jest opracować.
Instrumentarium endodontyczne to także pilniki i poszerzacze. Tak zwane pilniki Hedstroema wykazują wysoką zdolność cięcia, z ich pomocą można opracowywać kanały i usuwać zębinę korzeniową. Nie sprawdzą się jednak przy wąskich i zakrzywionych kanałach. Z kolei pilniki i poszerzacze typu K wykorzystuje się do wygładzania kanału oraz usuwania martwej miazgi i zębiny kanałowej. Ich końcówki posiadają spiralny kształt.
Pozostałe narzędzia endodontyczne
Poza opisanymi powyżej, w endodoncji wykorzystuje się również:
- igły Millera;
- ćwieki papierowe;
- endostopy;
- endogripy;
- narzędzia niklowo-tytanowe;
- wiertła;
- upychadła kanałowe.
Igły Millera służą do wprowadzania leków i materiałów wypełniających, a także do przepłukiwania kanałów. Papierowe ćwieki z celulozy osuszają kanały korzeniowe, ponieważ bardzo dobrze wchłaniają wilgoć. Endoskopy i endogripy stosuje się pomocniczo. Częstym wykorzystywaniem cieszą się narzędzia niklowo-tytanowe, których elastyczność jest nawet 7-krotnie większa w porównaniu do narzędzi stalowych. Wykonuje się nimi ruchy rotująco-piłujące, niezbędne przy opracowywaniu kanałów korzeniowych. Wiertłami opracowuje się ujścia kanałów, zaś upychadła kanałowe umożliwiają wypełnienie kanału odpowiednimi materiałami.
Zobacz również: Uszczelniacze kanałowe.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Barańska-Gachowska M., Wydawnictwo Czelej, Lublin 2021.
- Jańczuk Z., Krupiński J., Diagnostyka i leczenie zmian endodontyczno-periodontologicznych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005.
- Chong B., Endodoncja w praktyce klinicznej Harty’ego, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2013.
