Radioterapia jest metodą miejscowego leczenia nowotworów złośliwych, charakteryzująca się bardzo dużą skutecznością. Polega na niszczeniu komórek nowotworowych przy użyciu energii promieniowania jonizującego w zaplanowanym i ograniczonym obszarze. W trakcie i po leczeniu obserwuje się liczne działania niepożądane, jednak planowany rezultat terapeutyczny przewyższa je. Do radioterapii pacjenta musi zakwalifikować lekarz onkolog.
Co to jest radioterapia?
Szacuje się, że około 60% pacjentów leczonych z powodu nowotworów złośliwych jest poddawana radioterapii. To sprawdzona przez lata, skuteczna, bezbolesna metoda leczenia. Co najmniej połowa spośród tych pacjentów napromieniana jest z zamiarem trwałego wyleczenia (radioterapia radykalna). Nawet jeśli całkowite wyleczenie nie będzie możliwe, metoda ta może znacząco poprawić jakość życia pacjenta, łagodząc ból i inne dokuczliwe objawy (radioterapia paliatywna).
Najczęstszą postacią radioterapii jest tzw. teleradioterapia. Polega na napromienianiu miejsc na ciele, na których znajdują się zmiany nowotworowe, z pól zewnętrznych (źródło promieniowania jonizującego lokalizuje się w pewnej odległości od bloku napromienianych tkanek). Istnieje jednak również tzw. brachyterapia, w której napromienianie pochodzi ze źródeł umieszczonych bezpośrednio w obrębie guza nowotworowego lub w naturalnych jamach ciała w sąsiedztwie guza.
Celem radioterapii jest uszkodzenie DNA komórek nowotworu (bezpośrednie i pośrednie). Uszkodzenie DNA wskutek efektu bezpośredniego powstaje, gdy wolny elektron, trafiając w nić DNA, uszkodzi ją. Efekt pośredni zachodzi natomiast w wyniku uszkodzenia struktury DNA przez wolne rodniki.
Na czym polega radioterapia?
Radioterapia to metoda leczenia nowotworów, polegająca na naświetlaniu chorych tkanek promieniowaniem jonizującym. Promieniowanie niszczy strukturę DNA komórek rakowych, co uniemożliwia im dalszy podział. W trakcie zabiegu pacjent leży na specjalnym stole, a specjalista z ogromną dokładnością wybiera obszar, który ma być naświetlany. Oznacza go, aby zmniejszyć ryzyko błędów, po czym dobiera dawkę promieniowania. Radioterapia jest krótka, ale wymaga powtórzeń. Pacjent musi stawiać się na zabiegi w określonych odstępach czasu, nierzadko wspierając proces leczenia innymi metodami, np. chemioterapią czy leczeniem chirurgicznym.
Pacjent przebywa w sali zabiegowej od 5 do 15 minut z czego tylko 1-5 minut to czas napromieniania, tzw. seans radioterapii. Po napromienianiu nie pojawia się zagrożenie związane z narażeniem otoczenia na promieniowanie. Kontakt z rodziną i dziećmi nie jest zabroniony – pacjent nie emituje energii i można wrócić do normalnego życia. Co istotne, podczas radioterapii obowiązuje całkowity zakaz palenia papierosów.
Zobacz również: Rak jamy ustnej.
Skutki uboczne radioterapii
Niestety nie jest możliwe napromieniowanie wyłącznie obszaru guza nowotworowego. Zawsze obszar wysokiej dawki obejmuje także zdrowe tkanki. Dlatego skutki uboczne występują praktycznie u każdego pacjenta. Jednak jest ich wiele. Do działań niepożądanych w obrębie skóry zaliczamy np. jej zaczerwienienie, utratę włosów lokalnie, zwłóknienia skóry i tkanki podskórnej, teleangiektazje, owrzodzenia. Z kolei powikłania dotyczące układu pokarmowego to m.in. nudności i wymioty, biegunki, zaburzenia rytmu wypróżnień, suchość w gardle i jamie ustnej.
Radioterapia – przeciwwskazania i wskazania
Praktycznie nie ma przeciwwskazań do odbycia radioterapii, ponieważ nawet ryzyko skutków ubocznych jest mniej znaczące, niż oczekiwane efekty pożądane, czyli wyleczenie lub uzyskanie remisji choroby nowotworowej. Ratowanie życia pacjenta zawsze będzie dla personelu medycznego najważniejsze.
Wskazaniami są natomiast wszystkie rodzaje chorób nowotworowych. Należy jednak pamiętać, że im mniej promieniowrażliwe komórki, tym trudniej je pokonać za pomocą radioterapii. Do komórek tego typu zalicza się m.in.: czerniaka, mięsaki tkanek miękkich, glejaka wielopostaciowego oraz nowotwory gruczołowe (np. tarczycy czy jelita grubego).
Polecane produkty:
|
Chlorella 100% naturalna
Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Jest bogatym źródłem witamin, minerałów, chlorofilu i innych, ważnych składników odżywczych. Wspiera oczyszczanie organizmu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mazurkiewicz M., Moreń D., Woch K., Radioterapia, Lublin 2011.
- Bujko K., Podstawy radioterapii, Gastroenterologia Kliniczna 2010, tom 2, nr 4, 121–126.
