Suchość w gardle to objaw, który może wskazywać na mniej lub bardziej poważne problemy zdrowotne, jak również może być naturalną reakcją organizmu na stres czy strach. Możliwych przyczyn jest wiele, dlatego jeśli problem ma tendencję do nawracania lub utrzymuje się dłuższy czas, najlepiej skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.
Suchość w gardle – przyczyny
Możliwe patologiczne przyczyny suchości w gardle to:
- niedokrwistość;
- cukrzyca;
- zespół Sjogrena;
- niedoczynność tarczycy i nadczynność tarczycy;
- niedobór witaminy B1 lub witaminy B6;
- gorączka;
- angina;
- zapalenie gardła i krtani;
- odwodnienie;
- guzy uciskające nerw twarzowy;
- choroby alergiczne;
- bezdech senny;
- kolagenozy;
- radioterapia nowotworów;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- skutek uboczny przyjmowania niektórych leków, np. atropiny, skopolaminy, homatropiny, β2-adrenomimetyków, pochodnych benzodiazepin.
Jedną z najczęściej obserwowanych przyczyn suchości w gardle i jamie ustnej u kobiet jest menopauza. Błona śluzowa jamy ustnej, podobnie jak błona śluzowa pochwy, zawiera receptory estrogenowe, które występują także w gruczołach ślinowych. Zmiany stężeń hormonów płciowych w związku z menopauzą mogą więc bezpośrednio wpływać na stan jamy ustnej. Suchość w gardle może być również naturalną reakcją organizmu na stres, silny strach, tremę oraz inne intensywne bodźce emocjonalne, przy których uaktywnia się współczulny układ nerwowy. Czynnikiem ryzyka jest też przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach o suchym powietrzu oraz palenie papierosów.
Suchość w gardle – objawy
Suchość w gardle to subiektywne uczucie opisywane przez pacjentów jako poczucie braku śliny w jamie ustnej. Przekłada się to na drapanie, pieczenie lub dyskomfort w obrębie gardła. Mogą towarzyszyć temu objawy takie jak nieprzyjemny zapach z ust, podrażnienie gardła, ból gardła czy zwiększone ryzyko infekcji jamy ustnej i gardła. Ślina spełnia bowiem wiele ważnych funkcji – odgrywa kluczową rolę w procesie przyjmowania i trawienia pokarmów poprzez ułatwianie formowania kęsa pokarmowego i połykania, a następnie wstępne trawienie i rozpuszczanie substancji odżywczych. Zwilża błony śluzowe podczas połykania i mówienia, działa bakteriobójczo i bakteriostatycznie, uczestniczy w oczyszczaniu jamy ustnej poprzez spłukiwanie resztek pokarmowych i bakterii. Jej niedobór lub brak ma wiele poważnych konsekwencji, nie tylko nieprzyjemną suchość w gardle.
Diagnostyka suchości w gardle
Pierwszym etapem diagnostyki jest ocena rzeczywistego niedoboru śliny. W tym celu lekarz może przeprowadzić prosty test lusterkowy. Jeśli lusterko stomatologiczne przesuwa się po błonach śluzowych z oporem, wskazuje na niedobór śliny. Rzetelniejszym badaniem jest jednak scyntygrafia dynamiczna gruczołów ślinowych. W dalszej kolejności należy znaleźć przyczynę suchości w gardle, badania dobierane są wówczas indywidualnie, w zależności od podejrzeń lekarza. Często zleca on badania krwi, w tym badania hormonalne i ocenę stężenia glukozy.
Suchość w gardle – leczenie
Terapia przewlekłej suchości w gardle obejmuje stosowanie preparatów sztucznej śliny. To roztwory elektrolitów, odpowiadające ślinie natywnej, zawierające bufory fosforanowe lub węglanowe. Substancją zwiększającą lepkość i zapewniającą podobne własności reologiczne jest najczęściej karboksymetyloceluloza sodowa lub glicerol. W niektórych krajach podjęto próby stosowania znanych już w lecznictwie substancji zwiększających wydzielanie śliny na drodze układu wegetatywnego. Jedną z nich jest chlorowodorek pilokarpiny.
W wielu przypadkach możliwe jest jednak leczenie przyczynowe, które stosuje się w zależności od zdiagnozowanej przyczyny problemu. Terapia może więc obejmować antybiotykoterapię (przy infekcjach bakteryjnych górnych dróg oddechowych), odczulanie (przy alergiach wziewnych), suplementację (przy niedoborach pokarmowych) czy leczenie przeciwwirusowe (przy infekcjach wirusowych). Wykazano, że skuteczną metodą domową leczenia suchości w gardle jest regularne nawadnianie organizmu (picie przez cały dzień wody i innych płynów małymi łyczkami) oraz suplementacja kwasu hialuronowego.
Dodatkowo warto zrezygnować z palenia papierosów i unikać nadmiaru alkoholu, który działa wysuszająco na błony śluzowe gardła.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Guzik Ł., Kamysz E., Kserostomia – więcej niż suchość w jamie ustnej, Farmakologia Polska, 65/2009.
- Pichór A., Doboszyńska A., Suchość jamy ustnej – niedoceniany problem kliniczny, Medycyna Paliatywna w Praktyce, 2/2008.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
