Makroglosja (łac. macroglossia) to pojęcie odnoszące się do zbyt dużego języka w stosunku do miejsca w jamie ustnej, co jest najczęściej wadą wrodzoną (choć nie zawsze). Można ją z łatwością zaobserwować – język wypełnia całą jamę ustną, nierzadko wysuwając się na zewnątrz. Często towarzyszy licznym zespołom genetycznym, choć może występować jako wada izolowana.
Makroglosja – co to jest?
Język zaczyna kształtować się już około 4.-5. tygodnia życia płodowego. Składa się z nasady, trzonu oraz końca. Na powierzchni górnej języka nasadę od trzonu oddziela słabo zaznaczona bruzda graniczna, przybierająca kształt litery V (szczytem skierowanej ku tyłowi). Nieprawidłowości w budowie języka mogą mieć postać wad wrodzonych, wśród których można wymienić:
- przyrośnięcie języka (ankyloglossia);
- duży język (macroglossia);
- mały język (microglossia);
- rozszczep języka (fissura tongue);
- rozdwojenie języka (lingua plicata);
- podwójny język (double tounge);
- torbiele i przetoki języka.
Makroglosja odnosi się do przerostu języka – jest on zbyt duży w porównaniu do rozmiarów fizjologicznych, przez co wypełnia całą jamę ustną i nierzadko dodatkowo wystaje na zewnątrz. Prowadzi to zawsze do licznych konsekwencji natury logopedycznej i medycznej. Problemami logopedycznymi w przebiegu makroglosji są:
- dysfagia;
- trudności ze ssaniem;
- zaburzenia żucia;
- ślinotok;
- dysfonia;
- oddychanie przez usta;
- nieprawidłowa artykulacja;
- utrudnione zamykanie ust.
Z kolei problemami natury medycznej związanymi z makroglosją są:
- utrata drożności dróg oddechowych;
- duszności;
- epizody obturacyjnego zespołu bezdechu sennego;
- częste zapalenie kącików ust, zajady;
- spękany język wskutek drażnienia jego powierzchni o krawędzie zębów;
- nadmiernie rozbudowana żuchwa, co z kolei zwiększa ryzyko wad zgryzu.
W przypadku noworodków i niemowląt przerośnięty język będzie znacząco utrudniał karmienie i przyczyniał się do trudności oddechowych podczas układania dziecka na wznak. Zbyt duży język u dzieci starszych także powoduje trudności oddechowe, upośledzając naukę prawidłowej wymowy oraz inicjując problemy z rówieśnikami.
Wymowa a makroglosja
Makroglosja w aspekcie mowy przyczynia się do wystąpienia zaburzeń artykulacyjnych, zwłaszcza do nieprawidłowej wymowy głosek językowo-zębowych, językowo-dziąsłowych (t, d, n, l) i podniebienno-językowych (angielskie „ch”, polskie „dż”). Bardziej zaawansowane postacie makroglosji mogą powodować stykanie się grzbietu języka z górną wargą dziecka, co będzie determinowało wytworzenie nienormatywnego dźwięku.
Makroglosja – przyczyny
Jest to nieprawidłowość rozwojowa, której przyczyną może być przerost mięśni, rozlany naczyniak lub chłoniak. Olbrzymi język może mieć zarówno charakter wrodzony, jak i nabyty. Wśród przyczyn wrodzonych znajdują się:
- hipertrofia mięśniowa;
- połowiczy przerost mięśniowy;
- obecność guzków łagodnych i potworniaków;
- rozwojowe wady naczyń;
- reakcje alergiczne;
- zespoły genetyczne, m.in. zespół Downa, zespół Beckwitha-Wiedemanna.
Natomiast do przyczyn nabytych należy przede wszystkim bierne powiększenie się języka po utracie zębów fizjologicznie zlokalizowanych w żuchwie, czyli w dolnym łuku zębowym.
Makroglosja – leczenie
Małe dzieci nie są w stanie się kontrolować i świadomie chować język do jamy ustnej, jednak bardzo dobrze reagują na trening mięśni okrężnych ust, co umożliwia im trzymanie języka w jamie ustnej. Niezbędne są zatem terapie logopedyczne już od pierwszych chwil od rozpoznania makroglosji. Logopedzi polecają również specjalne, np. metodą Castillo Moralesa oraz ćwiczenia z dotykaniem dziecięcego podniebienia i wewnętrznych stron policzków patyczkiem higienicznym namoczonym w soku, dziecko będzie wówczas chować język i zlizywać słodki płyn, wzmacniając w ten sposób osłabione mięśnie. U starszych dzieci ćwiczenia są już przeprowadzane bardziej świadomie.
W zaawansowanych postaciach przerośnięcia języka praktykuje się zabiegi operacyjne, których celem jest skrócenie i na nowo uformowanie języka, tak, aby mieścił się on w jamie ustnej. Każdy przypadek powinien być więc rozważony indywidualnie.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kamyk-Wawryszuk A., Makroglosja jako wada współwystępująca w mukopolisacharydozie typ I i jej konsekwencje w aspekcie logopedycznym. Studium przypadku, 2021.
- Łucka A., Mały poradnik dla rodziców dzieci z opóźnieniem rozwoju mowy, Gliwice 2020.
- Mackiewicz A., Choroby genetycznie uwarunkowane, Wydawnictwo UM Poznań, Poznań 2020.