Sorbitol jest naturalnym związkiem chemicznym z grupy alkoholi wielowodorotlenowych (polioli). To częsta substancja słodząca wykorzystywana w gastronomii i branży spożywczej, na etykietach produktów oznaczana skrótem E420. Związek ten odkryto już w 1872 roku we Francji. Rzadziej sorbitol występuje pod nazwami sorbit i glucitol.
Sorbitol – charakterystyka
Sorbitol jest substancją o słodkim smaku, bardzo powoli metabolizowaną przez organizm konsumenta. Na skalę masową pozyskuje się ją ze skrobi ziemniaczanej, a także drogą metod chemicznych. Powstaje w reakcji redukcji D-glukozy i L-glukozy, bądź otrzymuje się go z D-fruktozy, jednak tutaj ze znacznie mniejszą wydajnością. Można ją spotkać także w środowisku naturalnym, np. w owocach takich jak jabłka, brzoskwinie, gruszki i suszone śliwki. W handlu sorbitol sprzedawany jest w postaci 70% roztworu, klarownego, bezbarwnego lub bladożółtego syropu o słodkim, chłodzącym smaku.
Sorbitol wyróżnia się słodkością odpowiadającą do 60% słodkości sacharozy. Wykazuje przy tym zdolność do maskowania gorzkiego smaku sacharyny i zapobiega jej krystalizacji. Jako że zaobserwować można silny efekt chłodzący przy zetknięciu sorbitolu z językiem, często bywa dodatkiem w gumach do żucia. Zaletami stosowania sorbitolu w żywności są:
- podtrzymywanie smaku produktu;
- dobry efekt chłodzący;
- dobra rozpuszczalność w wodzie;
- maskowanie gorzkiego posmaku innych związków;
- wspomaganie utrzymania wilgoci w produkcie.
Wadą może być natomiast fakt, że sorbitol jest niemal o połowę mniej słodki niż klasyczny cukier – nie każdemu jednak aż tak bardzo zależy na tej właściwości. W temperaturach powyżej 55 stopni C może łączyć się z innymi składnikami żywności, dlatego należy zachować ostrożność podczas wszelkich obróbek termicznych.
Sorbitol w organizmie człowieka
Po spożyciu wchłanialność sorbitolu wynosi około 15-25%. Spożyty związek ulega częściowemu wchłonięciu w jelicie cienkim przez dyfuzję do krwiobiegu, po czym jest trawiony lub wydalany w formie niezmienionej z moczem. Pozostała część ulega fermentacji w okrężnicy przez naturalną florę bakteryjną do lotnych kwasów tłuszczowych.
Sorbitol – czy jest zdrowy?
Sorbitol uznaje się za zdrowy i bezpieczny dodatek do żywności, nie ustalono jednak rekomendowanego dziennego limitu spożycia. Związek ten charakteryzuje się o 30% niższą kalorycznością od klasycznego cukru. Dlatego jego stosowanie jest lepsze dla osób z nadwagą i otyłością. Dodatkowo jego indeks glikemiczny wynosi zaledwie 9, nie wpływa więc znacząco na poziom glukozy we krwi i jest dopuszczony do użytku przez diabetyków. Sorbitol z reguły nie jest stosowany do użytku domowego, lecz dodawany w fabrykach podczas produkcji określonej żywności, stąd jego użycie nie jest wysokie.
Należy mieć na uwadze, że spożywany w znacznym nadmiarze (co zdarza się jednak skrajnie rzadko) może przyczyniać się do biegunek, nudności, a także bólów brzucha. Co niezmiernie istotne, sorbitol nie ulega trawieniu przez bakterie w jamie ustnej i w związku z tym nie powoduje rozwoju próchnicy i erozji szkliwa zębów. Wyniki badań pokazały, że stosowanie gum z sorbitolem może wręcz obniżać ryzyko rozwoju próchnicy.
Sorbitol – zastosowanie
Sorbitol jest najbardziej znany z gum do żucia, choć znaleźć go można w znacznie większej liczbie różnych produktów spożywczych. Stanowi częsty dodatek do wypieków, ciast, ciastek, czekolad, lodów i innych słodyczy, a także przetworów mlecznych fermentowanych, serów topionych, suszonych i liofilizowanych owoców, dżemów, galaretek czy nawet gotowych dań z ziemniakami. Nierzadko widnieje w składzie produktów spożywczych o obniżonej zawartości cukru.
Sorbitol jest szeroko rozpowszechniony także w stomatologii, gdzie znaleźć go można w pastach do zębów. Pełni w nich funkcje słodzące, nawilżające i emulgujące. Jako że nie jest trawiony w jamie ustnej, jest w pełni bezpieczny dla zębów. W kosmetologii wykorzystuje się go do produkcji szamponów, kremów, płynów do higieny intymnej, żelów pod prysznic czy płynów do soczewek.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drzewiecka A., Sztuczne i naturalne środki słodzące, Kosmetologia Estetyczna, 4/2016.
- Ciekańska A., Lesiów T., Rola substancji słodzących, w tym polioli, w diecie człowieka. Badania ankietowe, Nauki Inżynierskie i Technologie, 37/2021.
- Sravan T., Spandana K., Sorbitol – Its Applications in Different Fields, Agriculture & Food, 3/2021.
