Erozja szkliwa to powierzchniowa utrata twardych tkanek zębów, spowodowana czynnikami chemicznymi. W przeciwieństwie do ubytków próchnicowych, demineralizacja w procesie erozyjnym przebiega bez udziału bakterii. Zjawisko spotyka się współcześnie bardzo często bez względu na wiek, jednak szczególnie narażone są dzieci i młodzież.
Przyczyny erozji szkliwa
Do erozji szkliwa może dojść na wiele sposobów. Wyróżnia się czynniki zewnętrzpochodne, w tym:
- nieodpowiednią dietę;
- doustne przyjmowanie leków.
Oraz wewnątrzpochodne, np.:
- wymioty;
- cofanie się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka (refluks).
Zupełnie inną grupą są czynniki środowiskowe, czyli związane z pracą zawodową. Jednakże powstanie zmiany erozyjnej jest wynikiem interakcji wielu czynników: chemicznych, biologicznych, beahawioralnych oraz ogólnego stanu zdrowia, nawyków, statusu socjoekonomicznego oraz czasu wzajemnego oddziaływania tych czynników, a także poziomu edukacji i wiedzy prozdrowotnej. Wśród przyczyn zewnątrzpochodnych największe znaczenie ma dieta.
W przypadku niewłaściwej diety do erozji szkliwa dochodzi bardzo często. Taka dieta obejmuje nadmierne spożycie kwaśnych pokarmów, gazowanych lub smakowych napojów, a także unikanie produktów zawierających wapń, fosfor i fluor. Wiele produktów spożywczych (napojów, cukierków) zawiera kwas cytrynowy, który ze względu na właściwości chelatacyjne wiąże wapń, tworząc kompleksy. Obniża on zatem poziom wapnia w ślinie, powodując stan nienasycenia oprócz kwasowego rozpuszczania twardych tkanek zęba.
Jak objawia się erozja szkliwa?
Obraz kliniczny dolegliwości zależy w dużym stopniu od zaawansowania i lokalizacji zmian. Najczęściej obserwuje się zmiany na powierzchniach wargowych zębów przednich szczęki, są to tak zwane erozje dietetyczne. Natomiast przy działaniu kwasów wewnątrzpochodnych zmiany te zwykle pojawiają się na powierzchniach podniebiennych zębów przednich szczęki oraz na powierzchniach żujących i policzkowych zębów bocznych żuchwy.
Na samym początku erozję trudno jest zdiagnozować. Jej pierwszym objawem jest utrata tekstury szkliwa – staje się ona błyszcząca lub matowa, pojawiają się również zaokrąglone zagłębienia na powierzchni żującej. W późniejszym okresie na wciąż gładkiej powierzchni szkliwa pojawiają się płytkie i szerokie zagłębienia. Na powierzchni żującej stwierdza się zaokrąglone guzki i bruzdy oraz przeświecanie zębiny przez szkliwo lub jej odsłonięcie.
Zaawansowana erozja obejmuje pojawienie się jeszcze szerszych i głębszych odsłonięć zębiny oraz dalsza jej utrata sięgająca zębiny wtórnej lub komory miazgi. Dodatkowo:
- brzegi wypełnień wznoszą się powyżej poziomu sąsiadującej powierzchni zęba;
- na powierzchni żującej dochodzi do całkowitej eliminacji guzków;
- powstaje nieckowate zagłębienie z odsłonięciem całej zębiny;
- zęby sieczne wykazują wzrost przezierności z powodu znacznej utraty twardych tkanek na powierzchni podniebiennej.
Przy szybkiej progresji typowa jest nadwrażliwość zębów na bodźce zewnętrzne, w szczególności skrajne temperatury i kwaśny smak.
Jak zapobiegać erozji szkliwa?
Znacznie lepiej jest chronić zęby przed wystąpieniem erozji, niż leczyć powstałe już zmiany. Taka prewencja obejmuje:
- regularne szczotkowanie zębów i korzystanie z nici dentystycznych;
- ograniczenie spożycia kwaśnych napojów i pokarmów;
- systematyczne leczenie schorzeń jamy ustnej, np. usuwanie kamienia nazębnego.
Dobrze sprawdza się picie kwaśnych napojów przez słomkę, która znacznie ogranicza kontakt napoju z zębami. Osoby szczególnie narażone na wystąpienie erozji szkliwa powinny dodatkowo stosować pasty do zębów i płukanki zawierające związki fluoru.
Erozja szkliwa – leczenie
Leczenie erozji szkliwa zależy od czynników, które ją wywołały. Niestety, w większości jest ona nieodwracalna. W momencie wystąpienia ubytków jedynym skutecznym sposobem jest wypełnienie ich materiałami światłoutwardzalnymi, stosowanie lakierów i laków oraz założenie licówek – w bardziej zaawansowanych zmianach. Jednocześnie konieczna jest bardzo dokładna higiena jamy ustnej zaleconymi przez stomatologa pastami.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mordarski K., Orczykowska M., Wiśniewska G., Dental erosion – the possibilities of prosthetic treatment based on literature review and case report, Prosthodontics, 4/2018.
- Kaczmarek U., Harłukowicz K., Częstość i uwarunkowania występowania erozji zębów w wieku rozwojowym, Nowa Stomatologia, 2/2014.
- Herman K., Wpływ diety wegetariańskiej na występowanie erozji zębów, Dental and Medical Problems, 3/2005.
