Etiologia wad zgryzu określa dokładne przyczyny i czynniki ryzyka powstawania nieprawidłowości w obrębie uzębienia. Wady zgryzu najczęściej rozwijają się już w wieku dziecięcym i to właśnie wtedy najlepiej jest rozpocząć leczenie ortodontyczne. U dzieci trwa ono krócej i zwykle nie wymaga skomplikowanych aparatów ortodontycznych czy wyciągów.
Etiologia wad zgryzu
Wady zgryzu mają wiele przyczyn, najczęściej są to:
- uwarunkowania anatomiczne, np. zbyt wąska żuchwa lub szczęka (na co nie mamy wpływu);
- uwarunkowania genetyczne – niekiedy niektórzy członkowie rodziny wykazują podobne ustawienie zębów;
- obecność trzeciego migdałka;
- zgrzytanie zębami;
- nieprawidłowe układanie dziecka do snu, np. zawsze na jednym boku;
- zbyt długie ssanie smoczka lub piersi;
- ssanie kciuka;
- nawyk obgryzania paznokci, przygryzania warg, gryzienia końcówki ołówka;
- niektóre choroby ogólnoustrojowe zmuszające do oddychania przez usta, zwykle dotyczące układu oddechowego.
Aż około 45% nawyków z okresu niemowlęcego utrzymuje się do wieku przedszkolnego. Przetrwałe nawyki ssania stwierdza się u dzieci w związku z przebytymi chorobami, wychowywaniem w trudnych, psychicznie patogennych warunkach środowiskowych, a także u dzieci nieśmiałych. Może również dojść do sytuacji, w której przebywanie w licznej grupie i chęć naśladowania otoczenia skutkuje przetrwaniem lub zapożyczeniem szkodliwych nawyków. Okres dziecięcy jest etapem w życiu człowieka, w którym w największym stopniu kształtują się wady zgryzu. Pozostają one z człowiekiem na dłużej, nie zanikają samoistnie.
Dużym problemem jest brak zawiązków zębów, co należy do najczęściej występujących wad rozwojowych uzębienia ludzkiego. Zwykle towarzyszy innym nieprawidłowościom zębowym, takim jak zaburzenia morfologiczne czy opóźnione ząbkowanie. Problem ten częściej dotyczy dziewcząt niż chłopców.
Konsekwencje wad zgryzu
Wady zgryzu mają wiele konsekwencji. Przede wszystkim wyszczególnia się estetykę uśmiechu, która wskutek nierównego ustawienia zębów lub nachodzenia ich na siebie znacznie maleje. Krzywe zęby leczy się najczęściej właśnie z tego względu, zapominając o innych skutkach wad zgryzu. W wieku dziecięcym są to:
- upośledzenie oddychania – dziecko częściej oddycha przez usta, co wysusza śluzówkę jamy ustnej i zwiększa ryzyko próchnicy;
- niewyraźna mowa, seplenienie, różnego rodzaju wady wymowy;
- nadmierne ślinienie się;
- trudności w jedzeniu;
- potęgowanie nieśmiałości i zamykanie się w sobie (wady zgryzu często są wyśmiewane przez inne dzieci).
Niektóre wady zgryzu, np. zęby mocno stłoczone lub nachodzące na siebie, uniemożliwiają dokładne czyszczenie jamy ustnej podczas codziennego szczotkowania. Jest to możliwe przy wyjątkowo precyzyjnym szczotkowaniu połączonym z nitkowaniem przestrzeni międzyzębowych, jednak dzieci niechętnie podchodzą do tych czynności. Nierówne zęby mleczne wpływają na wyrzynanie się zębów stałych także w nieprawidłowych pozycjach. To zaś będzie mieć konsekwencje w dorosłym życiu.
Wady zgryzu w życiu dorosłym negatywnie wpływają na psychikę. Takie osoby stają się wycofane, niepewne siebie, nieśmiałe. Wstyd przed szczerym śmiechem czy rozmową z nieznajomymi osobami skutecznie utrudnia codzienne funkcjonowanie, co uniemożliwia nawiązywanie nowych znajomości. Skutki będą widoczne na polu rodzinnym, miłosnym oraz zawodowym (pewność siebie jest niezwykle ważna, aby osiągnąć sukcesy w pracy). Podobnie jak w przypadku dzieci, tak i tutaj przy wadach zgryzu wzrasta ryzyko schorzeń takich jak paradontoza, próchnica, kamień nazębny czy bruksizm.
Leczenie wad zgryzu
Etiologia wad zgryzu ma ogromne znaczenie na dobór metod leczniczych. Prostowaniem zębów i przywracaniem estetyki uśmiechu zajmuje się ortodoncja. W przypadku dzieci z uzębieniem mlecznym często wystarczy stosowanie wyjmowanych nakładek, zdejmowanych aparatów ortodontycznych oraz szyn prostujących. Mogą to być nakładki zakładane wyłącznie na noc. Przy większych, bardziej skomplikowanych wadach oraz u osób dorosłych podstawą jest stały aparat ortodontyczny. Przebieg leczenia zależy od wielu czynników, niekiedy konieczna jest ekstrakcja zębów. Leczenie ortodontyczne trwa zwykle 2-3 lata, choć nie jest to regułą. Po zdjęciu stałego aparatu ortodontycznego na ogół stosuje się tzw. aparat retencyjny już do końca życia.
Zobacz również: Aparat Ostrowskiego.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kawala B., Babijczuk T., Czekańska A., Występowanie dysfunkcji, parafunkcji i wad narządu żucia u dzieci w wieku przedszkolnym, Dental and Medical problems, 2/2003.
- Biedziak B., Etiologia i występowanie agenezji zębów – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 3/2004.
- Babiak M., Babiak J., Marcinkowski J., Częstość występowania wad zgryzu u 4, 5 i 6-letnich dzieci z parafunkcjami narządu żucia, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2012.
