Starcie zębów to częsta dolegliwość stomatologiczna, choć nazwa ta bywa przez pacjentów nadużywana. Określają oni nią także przypadki patologicznej utraty tkanek twardych zębów, które nie są w rzeczywistości efektem starcia. Najczęstszą przyczyną starcia powierzchni stycznych zębów jest bruksizm oraz obecność rozmaitych wad zgryzu.
Starcie zębów – przyczyny
Jedną z przyczyn starcia zębów jest ich nadmierne zużywanie wywołane wadą zgryzu. Jeżeli wskutek tej wady kontakty górnego i dolnego łuku zębowego w maksymalnym zaguzkowaniu są możliwe jedynie kosztem wysunięcia głów żuchwy z pozycji centralnej, należy spodziewać się nadmiernego napięcia mięśni żucia, opacznych mimowolnych ruchów żuchwy oraz w konsekwencji – przyspieszonego ścierania się szkliwa. Innym bardzo częstym powodem omawianej patologii jest bruksizm. To parafunkcja polegająca na nawykowym i nieświadomym zaciskaniu i/lub zgrzytaniu zębami, także nocą podczas snu. Przyczyny bruksizmu nie są do końca znane, jednak większość teorii krąży wokół silnego stresu w życiu. Do starcia zębów może dojść ponadto wskutek:
- nawyków przygryzania różnych przedmiotów (np. długopisów, ołówków, metalowych końcówek bluzy itd.);
- nawykowego obgryzania paznokci;
- żucia tytoniu przez wiele lat;
- chorób ogólnoustrojowych takich jak tężec, padaczka, zapalenie opon mózgowych, awitaminoza, zaburzenia hormonalne.
Wykazano, że problem ten częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet.
Zobacz również: Zaciskanie zębów na tle nerwowym.
Starcie zębów – objawy
W związku z patologicznym starciem zębów pacjent doświadcza nadwrażliwości zębów, problemów z żuciem pokarmów, zaburzenia estetyki zębów, a także problemów z pękaniem i odkruszaniem się elementów szkliwa. Objawy, które powinny skłonić go do pilnej wizyty u stomatologa, to przede wszystkim:
- przebarwienia na zębach, w tym zażółcenia i utrata połysku;
- ostre wyszczerbienie zębów, zwłaszcza zębów przednich;
- płaskie starcie powierzchni okluzyjnych, a także zmiany w okluzji na skutek utraty wysokości zwarcia;
- wystawanie zębów z rekonstrukcjami powyżej płaszczyzny zwarciowej pozostałych zębów;
- obecność ubytków klinowych.
Współcześnie wyróżnia się 2 rodzaje starcia zębów: zaawansowane starcie oraz patologiczne starcie. O pierwszym przypadku mówi się wówczas, gdy dojdzie do znaczącej utraty struktury zęba z ekspozycją zębiny i utratą powyżej 1/3 korony klinicznej. Z kolei patologicznym starciem jest zniszczenie zębów nieadekwatne do wieku, powodujące ból zęba lub dyskomfort oraz prowadzące do niepożądanych komplikacji o wzrastającym poziomie złożoności. Jeden z częściej stosowanych podziałów wyróżnia natomiast następujące stopnie starcia zębów:
- 0 – brak widocznych powierzchni starcia w szkliwie;
- 1 – wyraźnie zaznaczona powierzchnia zużycia w szkliwie;
- 2 – zużycie w obrębie zębiny, zębina odsłonięta na powierzchni zwarciowej lub siecznej, obniżenie wysokości zwarcia;
- 3 – znaczne zużycie w obrębie zębiny, zębina odsłonięta na obszarze większym niż 2 mm, morfologia zwarciowo-sieczna zmniejszona miejscowo lub całkowicie;
- 4 – zużycie w obrębie zębiny wtórnej potwierdzone badaniem RTG.
Jest to tzw. klasyfikacja Johanssona i Omara.
Leczenie starcia zębów
Leczenie każdego starcia zębów rozpoczyna się od profilaktyki i odbudowy materiałem złożonym utraconych tkanek zębów pacjenta, którego użycie pozwala na uniknięcie szlifowania zębów i oszczędzenie tkanek własnych pacjenta. Kluczowym aspektem jest wdrożenie leczenia przyczynowego. Jeśli starcie zębów wynikło z bruksizmu, należy skierować pacjenta do psychoterapeuty, który pomoże mu radzić sobie ze stresem, jak również należy rozpocząć fizjoterapię stomatologiczną celem rozluźnienia napiętych tkanek miękkich twarzy i jamy ustnej. Uzupełniająco pacjentowi wykonuje się indywidualne nakładki na zęby, które uchronią go przed dalszym ścieraniem zębów. Z kolei w przebiegu wad zgryzu podstawą jest leczenie ortodontyczne. W skrajnych przypadkach starcia zębów pojawia się konieczność zastosowania uzupełnienia protetycznego, np. licówek czy koron na zęby.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pietruski J., Pietruska M., Waszkiewicz-Sewastianik E., Wielospecjalistyczna rehabilitacja patologicznego starcia zębów, Magazyn Stomatologiczny, 10/2018.
- Pihut M., Etiologia patologicznego starcia zębów, Poradnik Stomatologiczny, 5/2003.
- Osiewicz M., Loster B., Koncepcja dynamicznego leczenia starcia patologicznego zębów u pacjentów z bruksizmem. Opis przypadku, Protetyka Stomatologiczna, 2/2012.
- Napadłek P., Panek H., Więckiewicz W., Ocena nasilenia bruksizmu u pacjentów ze zredukowanym łukiem zębowym, Dental Forum, 2/2014.
