Mechanika leczenia ortodontycznego techniką łuku prostego jest niezwykle prosta i wciąż wykorzystywana w praktyce. Metoda ma swój początek już w roku 1970, gdy dr Lawrence Andrews po raz pierwszy objaśnił jej zasady. Wyszczególnił 4 najważniejsze „klucze”, czyli warunki leczenia łukiem prostym.
Na czym polega mechanika leczenia ortodontycznego techniką łuku prostego?
Aparat ortodontyczny bazujący na łuku prostym powinien mieć tak skonstruowane zamki ortodontyczne, aby fabrycznie ukształtowany łuk prowadził zęby na ich docelowe położenie bez jednoczesnej konieczności dogięć i odkształceń go. Aby aparat ortodontyczny mógł zostać nazwany łukiem prostym, musi spełniać 4 kluczowe warunki ustalone przez dr Andrews. Są to:
- I – podstawa zamka idealnie dopasowana do kształtu poszczególnych zębów;
- II – tork wbudowany w podstawę;
- III – zaprogramowana kontrola In-Out;
- IV – szczeliny znajdujące się na jednym poziomie pod koniec leczenia.
Aby zrozumieć mechanikę takiego leczenia ortodontycznego należy wyobrazić sobie pacjenta z wadą zgryzu, u którego przyklejamy zamki w ściśle określonych pozycjach, umiejscowionych relatywnie do linii pośrodkowej każdej korony zęba. Dzięki temu spełnimy warunki idealnej okluzji i doprowadzimy łuk do prostej, wyrównanej orientacji przestrzennej.
Pozostając w temacie mechaniki warto wyjaśnić czym jest kontrola In-Out. Odnosi się ona do dystansu pomiędzy podstawą, a tylną ścianą szczeliny, kontrolującą ruch przedniotylny (InOut) zęba – stąd nazwa. Dzięki takiej kontroli, przy jednoczesnym zastosowaniu zamków odpowiedniej grubości, lekarz może wyeliminować dogięcia pierwszego rzędu.
Krzywa Spee
Podczas leczenia ortodontycznego techniką łuku prostego zawsze pod uwagę bierze się krzywą Spee. Jej wyrównanie wymaga bowiem dodatkowej ilości miejsca w jamie ustnej pacjenta. Głęboka krzywa Spee, mająca około 3 mm, wymaga około 3 mm dla wyrównania i dodatkowo 1,5 mm na każdy kwadrant dolny.
Efekt techniki łuku prostego
Jeżeli naklei się wszystkie zamki poprawnie na każdym zębie, wynik leczenia ortodontycznego jest z góry ustalony. Prawidłowa okluzja musi być osiągnięta w tym samym momencie, w którym łuk prosty doprowadził każdy zamek i ząb na swoją pozycję. Idealnie wyleczony pacjent na koniec leczenia powinien posiadać głowy żuchwy ustawione w panewkach stawowych w pozycji najbardziej górnej i pośrodkowej podczas zwierania żuchwy do pozycji maksymalnego zaguzkowania. Można to ocenić na podstawie badań RTG. Sugeruje się, że nieprawidłowa pozycja głów żuchwy podczas maksymalnego zaguzkowania zwiększa ryzyko problemów dotyczących stawów skroniowo-żuchwowych.
Innymi słowy oznacza to, że położenie dotylne żuchwy musi pozostawać w harmonii z okluzją centralną. Po zakończonym leczeniu ortodontycznym zarówno twarz, jak i uzębienie pacjenta powinny wyglądać estetycznie. Można to uzyskać choćby wykorzystując metodę łuku prostego.
Jaką technikę leczenia ortodontycznego wybrać?
Pacjent nigdy sam nie wybiera techniki leczenia ortodontycznego. Jest ich kilka, a każda znajduje zastosowanie w innych wadach zgryzu. Na wybór techniki leczenia wpływ mają również czynniki takie jak wiek pacjenta, zaawansowanie wady zgryzu, obecność uzębienia mieszanego czy stan jamy ustnej. Decyzję podejmuje lekarz po zapoznaniu się z przypadkiem, ocenie uzębienia oraz wykonaniu zdjęć RTG. Udając się do specjalisty mamy jednak pewność, że technika zostanie dobrana optymalnie do naszych potrzeb, gwarantując najlepsze możliwe efekty i możliwie najkrótszy czas leczenia. Jeśli będzie to technika łuku prostego, z pewnością ortodonta udzieli w związku z nią odpowiedzi na wszelkie pytania.
Bibliografia
- Masztalerz A., Bennett J., McLaughlin R., Mechanika leczenia ortodontycznego techniką łuku prostego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001.
- Cobourne M., DiBiase A., Ortodoncja, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2021.
