Zamki ortodontyczne to element aparatów na zęby, umożliwiający uzyskanie korekcji wad zgryzu. Są one przyklejane bezpośrednio do powierzchni zębów, czyli do szkliwa, za pomocą specjalnego preparatu i pod wpływem działania światła. Posiadają różne rozmiary i kształty, dzięki czemu zawsze dobiera się je indywidualnie do wieku i wielkości uzębienia pacjenta.
Zamki ortodontyczne – rodzaje
Zamki ortodontyczne dzielimy ze względu na ilość występujących skrzydełek, wbudowany system, możliwość zastosowania drutów okrągłych lub prostokątnych, wielkość, a także materiał z jakiego zostały wykonane. Największą popularnością cieszą się zamki ortodontyczne:
- metalowe – o bardzo dobrych właściwościach mechanicznych i stabilności. Są jednak mocno widoczne podczas mówienia czy uśmiechania się;
- plastikowe – o małej widoczności i dużej przejrzystości, jednak o bardzo niskich właściwościach mechanicznych. Są podatne na odkształcenia i uszkodzenia, dlatego współcześnie odchodzi się już od ich użycia;
- kompozytowe – z możliwością wzmocnienia poszczególnych fragmentów. Mogą nieznacznie się ścierać, jednak ich zaletą jest znacznie mniejsza widoczność niż w przypadku zamków metalowych;
- ceramiczne – barwą dopasowane do odcieni zębów, o bardzo małej widoczności. Dlatego często są elementem estetycznych aparatów na zęby.
Zamki metalowe wykonane są ze stali odpornej na korozję, np. Cr-Ni lub Cr-Ni-Mo. Mogą również być wykonane z tytanu i jego stopów. Zamki ceramiczne wykonane są z tlenku glinu, a w zależności od sposobu produkcji mogą posiadać strukturę polikrystaliczną lub monokrystaliczną.
Estetyczne zamki ortodontyczne
Przyklejanie estetycznych zamków ortodontycznych ma duże znaczenie dla osób, którym zależy na braku widoczności aparatu ortodontycznego. W gronie tego typu rozwiązań znajdują się zamki lingwalne oraz samoligaturujące. W przypadku zamków lingwalnych klejenie ich odbywa się po stronie językowej (wewnętrznej) zębów. Nie znajdują jednak zastosowania we wszystkich wadach zgryzu i przez pierwsze tygodnie mogą być przeszkodą dla języka. Z kolei zamki samoligaturujące nie wymagają stosowania kolorowych gumek (ligatur). W efekcie znacznie łatwiej zachować prawidłową higienę jamy ustnej, skraca się także czas spędzany w gabinecie stomatologicznym (konieczna jest mniejsza ilość wizyt kontrolnych).
Budowa zamka ortodontycznego
Podstawa każdego zamka ortodontycznego musi charakteryzować się wysoką chropowatością. Zapewnia to bardzo dobrą adhezję na połączeniu zamek ortodontyczny – materiał łączący – powierzchnia zęba. Korpus zamka powinien być jednak gładki. Niedopuszczalne są wszelkie zarysowania czy porowatości, ponieważ w ich zagłębieniu odkładałaby się płytka nazębna i bakterie. Wszystkie zamki ortodontyczne muszą charakteryzować się następującymi parametrami:
- kwasoodporność – ponieważ wiele produktów spożywczych i napojów wykazuje pH kwaśne;
- nietoksyczność – ze względu na bliską lokalizację w stosunku do błon śluzowych;
- odpowiednie właściwości optyczne – aby zapewnić wysoką estetykę oraz aby możliwe było użycie materiału łączącego światłoutwardzalnego;
- odporność na korozję, złamania i odkształcenia.
Dzięki odpowiednim właściwościom zamki mogą spełniać swoją rolę przez kilka lat bez konieczności ich wymiany. Wymiana zamków następuje w dwóch sytuacjach – oderwanie się zamka od powierzchni zęba (np. podczas jedzenia jabłka) oraz uszczerbanie elementu zamka, przez co staje się on niekompletny.
Za co odpowiadają zamki ortodontyczne?
Główną funkcją zamków ortodontycznych jest utrzymywanie łuku ortodontycznego (metalowy drucik przebiegający przez cały łuk zębowy) w odpowiedniej pozycji. Łuk ortodontyczny wywiera odpowiednią siłę na zęby, niezbędną do przesuwania się lub rotacji zębów. Bez nich niemożliwe byłoby korygowanie nierównego uzębienia, są więc niezwykle ważnym elementem. Zamków nie znajdziemy jedynie w aparatach retencyjnych i aparatach ruchomych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Spierewka D., Ziębowicz B., Malara P., Struktura i własności zamków ortodontycznych wykonanych ze stali Cr-Ni-Mo, Prace Instytutu Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych, 2/2017.
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- Nanda R., Śmiech-Słomkowska G., Estetyka i biomechanika w ortodoncji, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2016.
