Po raz pierwszy wyciąg zewnątrzustny zastosowano już w XIX wieku. Współcześnie stanowi ważny element ortodoncji w terapii niektórych wad zgryzu. Wyciąg zewnątrzustny jest aparatem czynnym, w zależności od mocowania wyróżniamy wyciąg niski (karkowy), prosty oraz wysoki (ciemieniowo-potyliczny). Najpopularniejszym aparatem zewnątrzustnym jest tzw. headgear.
Wyciąg zewnątrzustny – budowa
Headgear składa się z łuku wewnętrznego (twardy drut średnicy około 1,15 mm, przebiegający wzdłuż powierzchni wargowych zębów szczęki). Od tyłu łuk ten wchodzi do specjalnych okrągłych rurek. Aby móc ulokować drut optymalnie w rurce, przed włożeniem go wykonuje się dogięcie w kształt litery U (najczęściej fabrycznie). Drugą częścią aparatu jest łuk zewnętrzny wykonany z drutu o średnicy 1,5 mm, połączony w linii pośrodkowej z łukiem wewnętrznym. Przebiega wzdłuż krzywizn policzków, kończąc się zagięciem stanowiącym miejsce przyczepu dla siły zewnątrzustnej.
Źródłem wspomnianej siły są elementy elastyczne bądź sprężyste, znajdujące się pomiędzy łukiem zewnętrznym, a częścią głowową aparatu w postaci czepka. Rodzaj oparcia nadaje kierunek tworzonej sile. Z powodzeniem można łączyć wyciąg zewnątrzustny z innymi metodami ortodontycznymi, np. szyną akrylową bądź aparatem dwuszczękowym.
Jak nosić wyciąg zewnątrzustny?
Wyciąg zewnątrzustny jest zdejmowany, co oznacza, że to pacjent decyduje o tym czy chce go zdjąć. Bardzo ważna jest więc motywacja, sumienność i stosowanie się do zaleceń ortodonty. W większości przypadków rekomenduje się noszenie wyciągu 12-16 godzin na dobę, choć w praktyce bardzo trudno jest osiągnąć ten pułap czasu. Realniejszym osiągnięciem jest noszenie wyciągu 10-12 godzin na dobę.
Po zdjęciu wyciągu zewnątrzustnego nie należy zapominać o odpowiedniej higienie zarówno jego elementów, jak i jamy ustnej. Dodatkowo nigdy nie zakładamy wyciągu zewnątrzustnego podczas uprawiania sportów czy różnego rodzaju aktywności fizycznych.
Wyciąg zewnątrzustny – rodzaje
Headgear skonstruowany jest tak, aby pomóc pacjentom z różnymi rodzajami wad zgryzu. Dlatego wyróżniamy wyciągi:
- szyjne (karkowe, niskie) – wykazują działanie dystalizujące, dzięki któremu można uzyskać efekt wydłużenia zębów trzonowych i podniesienia wysokości zwarcia;
- ciemieniowo-potyliczne (wysokie) – o mniejszym działaniu dystalizującym, jednak umożliwiające wtłaczanie zębów;
- proste – wykazują najlepsze działanie dystalizujące, powodujące przesuwanie zębów równolegle do tyłu.
Rodzaj wyciągu zewnątrzustnego dobiera się do wady zgryzu pacjenta.
Wyciąg zewnątrzustny – wskazania
Wyciągi zewnątrzustne wykorzystuje się celem:
- zwiększania zakotwienia i umożliwiania przeprowadzenia zaplanowanych przesunięć zębowych, zwłaszcza dystalizacji kłów;
- korekcji dolnego łuku zębowego poprzez cofnięcie segmentu przedniego;
- zahamowania mezjalnej wędrówki zębów trzonowych;
- dystalizacji obustronnej lub jednostronnej górnych zębów trzonowych.
Konieczność powyższych czynności pojawia się przy wielu różnych wadach zgryzu, między innymi przy zgryzie głębokim czy zgryzie otwartym. Wyciąg zewnątrzustny pozwala także na kontrolę odległości międzytrzonowcowej, korektę rotacji i przechyleń koron zębów, a nawet na ruchy w płaszczyźnie wertykalnej. Tego typu aparaty najczęściej stosuje się u pacjentów młodych, u których jama ustna znajduje się jeszcze w fazie wzrostu. Należy przy tym pamiętać, że przeciwwskazaniami do wyciągu szyjnego są m.in. zgryz otwarty oraz posteriorotacja (dotylne nachylenie). Wówczas należy zastosować wyciąg wysoki.
Ile kosztuje wyciąg zewnątrzustny?
Wyciąg zewnątrzustny do koszt rzędu 500-1000 zł w zależności od renomy gabinetu ortodontycznego i jego lokalizacji. W większości placówek istnieje dodatkowo możliwość kupna aparatu na raty.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Matthews-Brzozowska T., Kawala B., Antoszewska J., Golusik K., Porównanie skuteczności dystalizacyjnej wyciągu zewnątrzustnego oraz przerzutu podniebiennego, Dental and Medical Problems, 40/2003.
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
