Demineralizacja szkliwa, czyli jego odwapnienie, polega na stopniowym pozbawianiu szkliwa pierwiastków, co zmienia jego wygląd i strukturę. Na demineralizację najbardziej podatne są świeżo wyrznięte zęby oraz zęby, których ustawienie korygowane jest stałymi aparatami ortodontycznymi. Szkliwo jest najtwardszą tkanką organizmu, ponieważ wagowo zawiera ok. 96% substancji mineralnych (głównie związków wapniowych i fosforanowych) i tylko 4% wody, jednak pomimo tego może poddać się działaniu czynników wewnętrznych i zewnętrznych.
Demineralizacja szkliwa – przyczyny
W młodych zębach, w których nie został jeszcze w pełni zakończony proces mineralizacji pryzmatów szkliwa, łatwiej następuje demineralizacja, ale łatwiejsza może być również remineralizacja szkliwa, ponieważ wymiana jonowa zależy od warunków środowiskowych. Bez względu na wiek, do najczęściej występujących przyczyn demineralizacji szkliwa można zaliczyć:
- spożywanie nadmiernej ilości cukrów prostych – cukier stanowi najlepszą pożywkę dla bakterii niszczących szkliwo i powodujących liczne choroby jamy ustnej;
- spożywanie kwaśnych pokarmów – wszelkie kwasy wypłukują z zębów wapń będący ważnym składnikiem dla ich odporności i wytrzymałości;
- nieodpowiednią higienę jamy ustnej;
- opuszczanie wizyt kontrolnych u stomatologa – wcześnie wykryte patologie lepiej rokują.
Pod wpływem działania kwasów, powstających podczas spożywania pokarmów (np. węglowodanów), przestrzenie międzypryzmatyczne przy większej zawartości wody powiększają się, co skutkuje łatwiejszą dyfuzją jonów. To natomiast przyczynia się do odwapnienia i w efekcie klinicznie obserwuje się białe, nieestetyczne plamy. Współczynnik refrakcji w zdrowym szkliwie wynosi 1,62, za co odpowiadają prawidłowo ukształtowane hydroksyapatyty. Z kolei w przypadku hipomineralizacji dochodzi do miejsc mniejszego zagęszczenia apatytów szkliwa, a większej zawartości wody i stąd współczynnik refrakcji jest mniejszy, ok. 1,33.
Demineralizacja szkliwa – objawy
Demineralizacja szkliwa objawia się jako:
- utrata przezierności szkliwa;
- przebarwienia na zębach w postaci matowych, kredowobiałych plam;
- utrata gładkości szkliwa;
- wyraźna granica między tkankami zmienionymi a tkankami prawidłowymi.
Jeśli proces demineralizacji zostanie wcześnie zatrzymany, możliwe jest odwrócenie rozwoju procesu próchnicowego. Należy wiedzieć, że zmiany demineralizacyjne szkliwa są pierwszym poważnym krokiem do wystąpienia próchnicy. Zmiany demineralizacyjne najczęściej lokalizują się na powierzchniach szkliwa wokół zamków ortodontycznych, na powierzchniach zębów trudnych do czyszczenia oraz przy szyjkach zębów.
Zaawansowany proces demineralizacji skutkuje rozwojem próchnicy, a więc licznymi ubytkami w strukturze zęba, czemu towarzyszą:
- nieprzyjemny zapach z ust;
- silny ból zęba;
- osłabienie struktury zęba (co może powodować jego ukruszenia i złamania).
Próchnica może szybko rozprzestrzenić się na zdrowe zęby i tkanki miękkie jamy ustnej, powodując liczne stany zapalne. W skrajnych przypadkach leczenie zęba nie jest już możliwe, dlatego należy poddać go ekstrakcji zęba.
Czy można odbudować szkliwo?
Odbudowa szkliwa w ścisłym znaczeniu tego stwierdzenia niestety nie jest możliwa. Można jednak przyczynić się do remineralizacji szkliwa. Najskuteczniejszym sposobem jest uzupełnienie utraconych minerałów szkliwa oraz wyjątkowo dokładna, codzienna higiena jamy ustnej. Podstawą powinna być wizyta u stomatologa, który przeprowadzi piaskowanie zębów, skaling zębów oraz fluoryzację zębów. Dokładne oczyszczenie zębów i zabezpieczenie ich preparatem zawierającym fluor jest niezbędną czynnością w zwalczaniu zmian demineralizacyjnych. U dzieci należy wykonać lakowanie zębów, jeszcze zanim pojawią się jakiekolwiek zmiany patologiczne.
Postępowanie domowe obejmuje codzienne szczotkowanie zębów, nitkowanie zębów oraz przestrzeni międzyzębowych oraz płukanie jamy ustnej płynem zawierającym fluorki. W zależności od zaleceń stomatologa należy raz w tygodniu szczotkować zęby żelem z fluorkami. Profesjonalnym zabiegiem przeprowadzanym w gabinecie stomatologicznym jest infiltracja głęboka, czyli uzupełnianie żywicą. Daje dobry efekt kosmetyczny, o ile zmiany nie sięgają granicy szkliwno-zębinowej.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kraus A., Becker K., Chrapla K., Demineralizacja szkliwa u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi. Przegląd piśmiennictwa i opis przypadku leczenia białych plam próchnicowych, Clinical Orthodontics Selected Texts, 11.
- Pels E., Początkowe zmiany demineralizacyjne – przyczyny powstawania, objawy, postępowanie terapeutyczne, Nowa Stomatologia, 21/2016.
- Berczyński P., Gmerek A., Buczkowska-Radlińska J., Metody remineralizacji wczesnych zmian próchnicowych – przegląd piśmiennictwa, 1/2015.
