Leukopenia to stan odnoszący się do obniżenia liczby krwinek białych we krwi poniżej norm referencyjnych. Może pojawić się w przebiegu infekcji, operacji, oparzenia, stresu i wielu innych czynników. Problem bada się na podstawie morfologii krwi obwodowej, co może zalecić każdy lekarz (najczęściej lekarz rodzinny).
Leukopenia – przyczyny
Leukopenia to obniżenie całkowitej liczby leukocytów poniżej normy, która wynosi 4-10 g/l. Stanowi wartość prawidłową dla 95% populacji w Polsce. W pierwszej kolejności diagnozuje się, która linia komórkowa (granulocyty czy limfocyty) jest przyczyną leukopenii, a następnie ustala się podłoże chorobowe tego stanu. Granulocytopenię rozpoznaje się w momencie obniżenia poziomu granulocytów poniżej 1,5 G/L, natomiast dla limfocytów granica ta wynosi mniej niż 1,0 G/L. Monocytów z reguły się nie bada.
Do przyczyn zmniejszenia liczby limfocytów poniżej 1000/ul zalicza się:
- chemioterapię i radioterapię;
- zakażenia HIV;
- choroby nowotworowe, np. białaczkę;
- sepsę;
- niedobory immunologiczne pierwotne i wtórne;
- przewlekłe stosowanie leków immunosupresyjnych lub glikokortykoidów;
- niektóre choroby tkanki łącznej, np. toczeń rumieniowaty układowy;
- niewydolność krążenia;
- sarkoidozę;
- splenomegalię (powiększenie śledziony);
- rozległe oparzenia;
- wstrząs septyczny.
Natomiast możliwymi przyczynami granulocytopenii są:
- choroby autoimmunologiczne;
- niedobory czynników niezbędnych do krwiotworzenia;
- infekcje wirusowe lub infekcje bakteryjne;
- niedokrwistość Fanconiego;
- łagodna rodzinna neutropenia;
- zespół Shwachmana-Diamonda;
- zespół Kostmana (wrodzona głęboka granulocytopenia);
- wewnętrzne defekty granulocytów lub ich prekursorów.
Leukopenia może mieć także podłoże fizjologicznie. U niektórych osób stwierdza się ją w przebiegu stresu, nadmiernego i skrajnego wysiłku fizycznego, doznanego urazu (np. skręcenia stawu skokowego), ewentualnie przy niedoborach pokarmowych.
Objawy leukopenii
Niski poziom leukocytów często wiąże się z osłabieniem czynności układu immunologicznego, ponieważ ich podstawową rolą jest właśnie obrona organizmu przez patogenami i zwalczanie infekcji. Właśnie dlatego pacjenci z leukopenią doświadczać mogą objawów takich jak:
- częste infekcje i zakażenia;
- uczucie zmęczenia, osłabienia, ospałości;
- afty w obrębie jamy ustnej;
- wędrujące bóle ciała;
- nudności i wymioty;
- trudności w oddychaniu;
- ropne zmiany skórne;
- podwyższona temperatura ciała;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- zaburzenia koncentracji.
Tak naprawdę obraz kliniczny może być różny, w zależności od tego, co spowodowało leukopenię. Jeśli przyczyną była choroba nowotworowa, obserwuje się nierzadko nagłą utratę masy ciała, bladość skóry i utratę apetytu. Natomiast przy chorobach autoimmunologicznych typowe są bóle stawów przebiegające z okresami zaostrzeń i remisji.
Leukopenia – diagnostyka
Poziom leukocytów (rozdzielając je na limfocyty i granulocyty) można sprawdzić na podstawie morfologii krwi obwodowej. Pielęgniarka lub lekarz pobiera krew najczęściej z żyły łokciowej, po czym oddaje próbkę do badań laboratoryjnych. Badanie kosztuje 9-14 zł, można także wykonać je w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Niezmiernie istotne jest odnalezienie przyczyn zaburzeń w obrębie poziomu leukocytów, dlatego jednocześnie nierzadko zleca się też inne badania, np. OB., CRP, próby wątrobowe, badania hormonów itd.
Leukopenia – jak leczyć?
Leczenie leukopenii zawsze powinno być przyczynowe. Zatem jeśli jest ona efektem przewlekłego stosowania silnych leków, należy rozważyć ich odstawienie, wymianę na inne lub zmniejszenie dawki. Przy nowotworach wdraża się natychmiastowe leczenie onkologiczne, zaś przy niedokrwistości Fanconiego jedyną skuteczną metodą postępowania jest allo-HCT. W przypadku transplantacji od dawcy rodzinnego szacunkowy odsetek 5-letnich przeżyć wynosi nawet 85%. Zatem to lekarz na podstawie zdiagnozowanych przyczyn leukopenii ustala dalsze leczenie.
Leukopenia – leczenie naturalne
Jako że leukopenia wiąże się z osłabieniem odporności, szczególną uwagę należy zwrócić na zdrową i zbilansowaną dietę, suplementację (szczególnie aceroli, witaminy D, kwasów Omega 3), unikanie stresu, wysypianie się i regenerację organizmu. Niezmiernie istotna jest też codzienna, umiarkowana aktywność fizyczna.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Sułek K., Sawicki W., Podejście diagnostyczne do pacjenta z izolowaną leukopenią, Acta Haematologica Polonica, 2/2010.
