Uzupełnienie protetyczne to akcesoria mające na celu przywrócenie prawidłowych warunków zgryzowych oraz estetykę uśmiechu u pacjentów, u których z różnych względów doszło do utraty zęba, zębów lub ich części. Podstawowy podział wyróżnia uzupełnienia protetyczne ruchome i stałe, jednak w obu przypadkach wymienia się dodatkowo wiele podtypów.
Uzupełnienie protetyczne ruchome
Uzupełnienie protetyczne ruchome to takie, które umieszcza się w jamie ustnej pacjenta czasowo. W dowolnym momencie może on z łatwością i samodzielnie je wyjąć, np. do szczotkowania zębów lub na noc. W tej kategorii wymienia się głównie zdejmowane protezy zębowe, zwłaszcza:
- protezy akrylowe – najtańsza wersja protez, których największą wadą jest zmniejszenie wydajności żucia oraz ryzyko przemieszczania się w jamie ustnej. Przy możliwościach finansowych warto wybrać poniższe rodzaje, choć zawsze proteza akrylowa będzie lepsza niż całkowita rezygnacja z uzupełnienia protetycznego;
- protezy szkieletowe – składają się głównie z metalu, przy czym opierają się głównie na zębach, a nie na śluzówce. Protezy szkieletowe są lepiej tolerowane przez pacjentów niż akrylowe. Sporą zaletą są możliwości żucia zbliżone do tych w przypadku uzębienia naturalnego;
- protezy overdenture – opierają się częściowo na korzeniach zębów lub na implantach zębów. Są więc najkorzystniejszą opcją, ale jednocześnie najdroższą.
U pacjentów z rozchwianymi zębami, odsłoniętymi szyjkami lub zapaleniem przyzębia, periodontopatią często stosowane są protezy szkieletowe oraz szynoprotezy. Pozwalają one na poprawę stabilizacji zębów naturalnych, co za tym idzie, na dłuższe ich zachowanie. Należy pamiętać, że protezy ruchome (podobnie jak stałe uzupełnienie protetyczne) – mogą odbudowywać pojedyncze zęby (np. brakujące zęby przedtrzonowe znajdujące się w łuku zębowym obok siebie) bądź cały łuk zębowy. Protezę ruchomą należy wyjmować co najmniej 2 razy dziennie (najlepiej po każdym posiłku, jeśli jest to możliwe) w celu dokładnego oczyszczenia jej. Na noc również powinna zostać wyjęta, umyta i pozostawiona do wyschnięcia. Rano przed założeniem protezy ruchomej jamę ustną należy przepłukać wodą, aby nie doszło do podrażnienia śluzówki.
Uzupełnienie protetyczne stałe
Uzupełnienie protetyczne tej grupy obejmuje wszelkie akcesoria, które montowane są w jamie ustnej pacjenta na stałe. Oznacza to, że pacjent nie ma możliwości samodzielnego zdjęcia ich – imitują one do złudzenia uzębienie naturalne. Wybór uzupełnienia protetycznego stałego jest znacznie szerszy. Podstawowe akcesoria tej kategorii to:
- korony na zęby – na filarze zęba naturalnego, na wkładach koronowo-korzeniowych, teleskopowe, na implantach;
- mosty zębowe – na filarach zębów naturalnych, na wkładach koronowo-korzeniowych, na implantach;
- nakłady – inlay, onlay, overlay, endokorony.
Korony zęba to inaczej sztuczne korony (biała część zęba widoczna ponad dziąsłem) osadzane na odpowiednio oszlifowanych zębach pacjenta bądź na implantach zębowych. Mogą być całkowite lub częściowe. Całkowite to konstrukcje pokrywające naturalny ząb do poziomu jego szyjki, z kolei częściowe pokrywają jedynie określony fragment zęba.
Most zębowy jest trwale łączony z jednym zębem filarowym i jedynie podpartym na drugim filarze. Składa się z przęsła, którego zadaniem jest odtworzenie czynności i kształtu utraconych zębów, a także z elementów łączących – łączą przęsło z filarem (zębem naturalnym lub jego korzeniem). Mogą nimi być zęby ćwiekowe, korony, wkłady koronowe bądź różnego kształtu wypustki przęsła. Należy mieć na uwadze, że most zębowy wykonuje się wyłącznie wtedy, gdy w jamie ustnej pacjenta liczba, jakość i rozmieszczenie zębów filarowych umożliwia oparcie na nich protezy stałej oraz sprawne przenoszenie sił żucia.
Z kolei nakłady wypełniają lukę pomiędzy wypełnieniami kompozytowymi oraz koronami protetycznymi, w której ubytek tkanek zęba dla tych pierwszych jest już zbyt rozległy, natomiast w przypadku koron za mały. Wykonanie nakładów jest zbliżone do scenariusza leczenia za pomocą koron zębowych. Różnica polega na tym, że nie szlifuje się korony zęba wokół jej obwodu.
Licówki
Do grona uzupełnienia protetycznego zalicza się także licówki (choć wiele osób uznaje je za element stomatologii estetycznej). Stanowią konstrukcje pokrywające wargową lub policzkową powierzchnię zębów naturalnych. Wykonywane są z materiałów ceramicznych po oszczędnej preparacji zębów, po czym mocuje się je po wytrawieniu szkliwa z zastosowaniem cementów adhezyjnych. Podstawowym wskazaniem do ich założenia są wszelkie zniszczenia tkanek zęba na powierzchniach wargowo-policzkowych obejmujące m.in. zmianę kształtu, koloru czy ustawienia zębów w łuku zębowym (co może mieć miejsce np. przy niedorozwoju szkliwa lub dysplazji). Ich celem jest więc głównie przywrócenie estetyki uśmiechu.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Benke T., Wrzesiewska M., Stałe i ruchome uzupełnienia protetyczne – podział, pielęgnacja, rodzaje materiałów, 3/2017.
- Pietruski J., Pietruska M., Materiały i technologie używane we współczesnej protetyce stałych uzupełnień zębowych. Wady i zalety przedstawione na podstawie przeglądu piśmiennictwa i doświadczeń własnych, Stomatologia Estetyczna, 3/2013.
- Spiechowicz E., Protetyka Stomatologiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
