Zęby palacza charakteryzują się przede wszystkim przebarwieniami i skłonnością do rozwoju wielu schorzeń zębów, przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak szkodliwe dla zdrowia jamy ustnej jest palenie papierosów.
Dym tytoniowy
Badania wykazały, że dym tytoniowy zawiera około 4300 związków chemicznych, które wykazują działanie toksyczne, kancerogenne i mutagenne. Wśród nich znajdują się między innymi nikotyna, kadm, cyjanowodór, związki arsenu czy toluen.
Palenie papierosów wpływa negatywnie na wszystkie komórki i układy całego organizmu. Jednakże pierwszy kontakt papieros posiada z jamą ustną. Dym tytoniowy jest największym egzogennym źródłem reaktywnych form tlenu, wywołującym w komórkach stres oksydacyjny oraz apoptozę komórek, czego skutkiem jest przyspieszony proces starzenia skóry czynnych i biernych palaczy
Wpływ palenia papierosów na jamę ustną
W wyniku regularnego palenia papierosów zauważa się znaczne pogorszenie stanu jamy ustnej. W pierwszej kolejności należy wspomnieć, że dochodzi do zmian w obrębie flory bakteryjnej w jamie ustnej, a zwłaszcza w kieszonkach przyzębnych. Jednocześnie ma miejsce mineralizacja płytki nazębnej, co prowadzi do powstawania kamienia nazębnego – zarówno naddziąsłowego, jak i poddziąsłowego. W związku z tym aż 7-krotnie zwiększa się ryzyko rozwoju stanów zapalnych przyzębia.
W niektórych przypadkach mogą pojawić się mikrooparzenia błony śluzowej jamy ustnej.
Do pozostałych zmian w jamie ustnej wśród palaczy zalicza się:
- modyfikację odpowiedzi komórkowej i humoralnej układu immunologicznego;
- zmniejszenie stężenia oksyhemoglobiny we krwi, która przepływa przez naczynia dziąseł;
- naczyniozwężający wpływ amin katecholowych na naczynia krwionośne, czego efektem jest miejscowe niedokrwienie;
- ograniczenie przemiany materii w obrębie kości i tkanek przyzębia.
Dodatkowo u palaczy bardzo często obserwuje się kserostomię. W jej następstwie rozwija się zaś grzybica jamy ustnej.
Zabarwienie zębów palacza
W efekcie długotrwałego palenia papierosów zauważa się zmianę zabarwienia zębów. Nikotyna przebarwia bowiem tkanki twarde zęba, przez co może on przybrać barwę od ciemnożółtej do – w skrajnych przypadkach – czarnej. Stopień przebarwienia nikotynowego zależy głównie od ilości wypalanych papierosów, czasu trwania nałogu i wieku pacjenta. Nie bez znaczenia pozostaje także codzienna higiena jamy ustnej.
Ciemny kolor uzębienia spowodowany nikotyną można z powodzeniem wybielić, co jednak zależy od wielu czynników. Niekiedy, aby uzyskać bielsze zęby, wystarczy zdecydować się na piaskowanie zębów i skaling. Osoby palące mogą zdecydować się jednak również na profesjonalne wybielanie zębów.
Ważne, aby po wybielaniu nie wracały do nałogu. Przez pierwsze 2 tygodnie po wybielaniu obowiązuje biała dieta, czyli unikanie wszelkich czynników, mogących spowodować zabarwienie zębów. Są one wówczas szczególnie wrażliwe na działanie czynników barwiących. Jednak nawet po upływie tych 2 tygodni warto zrezygnować z palenia papierosów. Powrót do nałogu spowoduje jednocześnie stosunkowo szybkie nieatrakcyjne zabarwienie zębów.
Zobacz również: Żółte zęby.
Higiena jamy ustnej
Osoby regularnie sięgające po papierosy powinny przyłożyć szczególną uwagę do higieny jamy ustnej.
Najlepiej sprawdziłaby się rezygnacja z palenia papierosów lub redukcja ilości wypalanych papierosów. Wiele osób nie chce jednak się na to zdecydować. Wówczas zaleca się szczotkowanie zębów po każdym wypalonym papierosie, a także płukać usta specjalnymi płynami czy płukankami.
W przypadku jakichkolwiek zmian w obrębie jamy ustnej (powstawanie owrzodzeń, nadżerek, guzków itd.) należy bezzwłocznie wybrać się do stomatologa. Regularna kontrola uzębienia zmniejszy ryzyko zbyt późnego wykrycia wielu chorób, w tym raka jamy ustnej spowodowanego paleniem tytoniu.
Zobacz również: Jak myć zęby?
Bibliografia
- Buczyńska A., Pizun A., Kasprzycki K., Zalewski J., Paradoks palacza, Kardiologia Inwazyjna, 6/2016.
- Biały M., Studziński J., Skośkiewicz-Malinowska K., Sozańska Z., Nikotynowe przebarwienia zębów u studentów stomatologii, Dental and Medical Problems, 3/2011.
- Banasiak E., Zasady pielęgnacji skóry osób narażonych na nikotynę, Kosmetologia Estetyczna, 3/2015.
