Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe to jeden z rodzajów zdjęć rentgenowskich wewnątrzustnych wykonywanych w radiologii stomatologicznej, tuż obok zdjęć zgryzowych i zdjęć zębowych. Tradycyjny film do zdjęć skrzydłowo-zgryzowych ma charakterystyczne „skrzydełka”, które pacjent zagryza i wówczas wykonywana jest ekspozycja. Stąd nazwa tych zdjęć.
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe – czym jest?
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe jest to zdjęcie przedstawiające korony zębów i szyjki zębów tylnych (zębów przedtrzonowych i zębów trzonowych) po jednej stronie górnej i dolnej szczęki jednocześnie. Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe to zdjęcia RTG pozwalające na określenie zasięgu ubytku, co jest trudne w przypadku badania wzrokowego. Co więcej, niektóre ubytki klasy drugiej w ogóle nie są zauważane w badaniu wzrokowym. Jedyną opcją ich rozpoznania jest radiologia stomatologiczna. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej zdjęcia zgryzowo-skrzydłowe należy wykonywać:
- co 6 miesięcy u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka;
- co 12 miesięcy w grupie umiarkowanego ryzyka;
- co 12-18 miesięcy w przypadku zębów mlecznych;
- co 24 miesiące w przypadku zębów stałych w grupie niskiego ryzyka.
Wykonanie takich zdjęć znacznie ułatwia pracę w wielu dziedzinach stomatologii, zwłaszcza specjalistom zajmującym się leczeniem próchnicy.
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe – jak wykonać?
Filmy do zdjęć skrzydłowo-zgryzowych posiadają wymiary 54 mm x 27 mm. Dołączony jest do nich plastikowy pasek ze skrzydełkami, zagryzany przez pacjenta. Istnieją także pozycjonery utrzymujące film jednocześnie na wysokości koron zębów górnych i zębów dolnych. Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe można wykonywać na tradycyjnych, zwyczajnych filmach zębowych z doklejoną samoprzylepną gąbką do zagryzania, ewentualnie ze specjalną obwolutą z paseczkiem do zagryzania.
Podczas badania detektor promieniowania umieszcza się na wysokości zębów trzonowych i zębów przedtrzonowych, rzadziej zębów przednich. Płaszczyzna pośrodkowa ciała musi znajdować się prostopadle do poziomu, natomiast linia Campera (łącząca skrawek ucha i skrzydełko nosa) powinna znajdować się równoległa do płaszczyzny poziomej. Wówczas promień pada ortoradialnie przez powierzchnie styczne, około 5-10 stopni w stosunku do płaszczyzny zgryzu. Jeśli pacjenta źle ustawi się do zdjęcia, powierzchnie styczne zębów sąsiednich nałożą się na siebie i uniemożliwią odczytanie rzeczywistego stanu uzębienia, np. diagnostykę próchnicy.
Dla każdego kwadrantu rekomenduje się 2 zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe w odcinku bocznym: trzonowe i przedtrzonowe. U dzieci do 12 roku życia wystarcza wykonanie jednego zdjęcia.
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe – wskazania
Najczęstszym wskazaniem do wykonywania zdjęć skrzydłowo-zgryzowych jest diagnostyka próchnicy powierzchni stycznych. Z ich pomocą można nie tylko stwierdzić wspomnianą chorobę, ale również oszacować zasięg patologicznych zmian i monitorować postęp. Na takim zdjęciu można z łatwością ocenić prawidłowość wykonanego wypełnienia na powierzchni stycznej oraz obecność ewentualnej próchnicy wtórnej. Innym udogodnieniem jest możliwość kontroli przyzębia w odcinku przyszyjkowym, oceny wielkości i kształtu komór zębów oraz obecności zębiniaków, jeśli występują.
Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe powinno zawsze być uzupełnieniem badania klinicznego, gdy nie można ocenić wzrokowo powierzchni stycznych zębów w pełnym łuku zębowym. Ubytki próchnicze na powierzchniach stycznych z reguły pozostaną niewykryte, jeżeli badanie kliniczne nie zostanie uzupełnione o radiografię. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdzie ubytek próchnicowy tworzy kanał przechodzący przez szkliwo powierzchni stycznej, a następnie rozprzestrzenia się, podminowując zębinę, co zdarza się bardzo często. I chociaż wszystkie objawy kliniczne wskazują już na zapalenie miazgi zęba, w wielu przypadkach na powierzchni szkliwa nie widać nawet przebarwień na zębach.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kajka-Hawryluk K., Furmaniak K., Gromak-Zaremba J., Szopiński K., Zdjęcia zgryzowo-skrzydłowe we współczesnej stomatologii dziecięcej, Nowa Stomatologia, 20/2015.
- Pasler F., Radiologia stomatologiczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
