Owrzodzenie języka to nieprzyjemna i bolesna dolegliwość przebiegająca z uszkodzeniem części delikatnej błony śluzowej powlekającej język. Towarzyszy temu stan zapalny, który wywołuje rany na języku, silny ból i pieczenie. Zaobserwowanie takich objawów jest pilnym wskazaniem do wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Owrzodzenie języka – przyczyny
Owrzodzenie języka może wynikać z wielu przyczyn, do których zalicza się m.in. następujące:
- zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze jamy ustnej;
- urazy mechaniczne, w tym źle dopasowana proteza zębowa, oparzenia języka, ugryzienia języka np. w przebiegu ataku padaczki;
- ekspozycja języka na czynniki drażniące, m.in. dym tytoniowy, alkohol itd.;
- awitaminoza, zwłaszcza niedobór witamin z grupy B skutkujący rozwojem pelagry;
- niedokrwistość złośliwa i z niedoboru żelaza;
- kiła;
- AIDS;
- kserostomia (suchość jamy ustnej);
- zaburzenia hormonalne;
- przyjmowanie niektórych leków (jako działanie niepożądane);
- zmiany nowotworowe w obrębie jamy ustnej, zwłaszcza rak płaskonabłonkowy;
- radioterapia i chemioterapia w przebiegu leczenia nowotworów;
- alergia pokarmowa;
- cukrzyca;
- choroby skóry i błon śluzowych, np. liszaj płaski, aftowe zapalenie jamy ustnej, rumień wielopostaciowy lub pęcherzyca.
Ze względu na czas trwania choroby owrzodzenie języka dzieli się na ostre i przewlekłe. Natomiast biorąc pod uwagę rodzaj warstw języka objętych procesem zapalnym, dzieli się je na powierzchowne i głębokie. Warto zaznaczyć, że ryzyko owrzodzeń języka znacznie wzrasta, jeśli dana osoba nie dba wystarczająco o higienę jamy ustnej. Na powierzchni języka bytuje ponad 6 miliardów bakterii, które (przy zadziałaniu czynników sprzyjających im) mogą wywoływać negatywne konsekwencje dla pobliskich tkanek miękkich, po prostu je niszcząc.
Należy wspomnieć, że pacjenci często zgłaszają owrzodzenia języka w przebiegu dolegliwości nazywanej językiem geograficznym. Jednakże język geograficzny nie jest prawdziwym owrzodzeniem – składa się z nieregularnych obszarów ubytku w obrębie brodawek na języku (na grzbiecie i jego bocznych brzegach).
Owrzodzenie języka – jak wygląda?
Owrzodzenie języka zazwyczaj przyjmuje postać licznych, białych plamek na błonie śluzowej języka. Mogą one lokalizować się na jego całej powierzchni, także dolnej. Niekiedy wyglądem przypominają krostki w jamie ustnej, które krwawią przy próbie oddzielenia ich od podłoża. Mogą obejmować także okolice podniebienia miękkiego, policzków czy dziąseł. Sprawiają, że powierzchnia języka staje się nieregularna.
Owrzodzenie języka jest bolesną dolegliwością – ból, pieczenie i mrowienie występują nie tylko podczas spożywania pokarmów, ale nawet w trakcie mówienia, czy w spoczynku, gdy jama ustna jest zamknięta. Może pojawiać się krwawienie z języka, jeśli dojdzie do naruszenia lub pęknięcia zmian.
Diagnostyka owrzodzenia języka
Owrzodzenia języka można zdiagnozować bez konieczności wykonywania szczegółowych badań obrazowych. Wystarczą dokładne oględziny języka i całej jamy ustnej poparte przeprowadzeniem szczegółowego wywiadu zdrowotnego. Wykonuje się jednak szereg badań klinicznych, aby znaleźć przyczynę tego problemu. Ze względu na mnogość możliwych przyczyn, badania dobierane są w zależności od podejrzeń lekarza.
Zobacz również: Owrzodzenia jamy ustnej.
Owrzodzenie języka – jak leczyć?
Przy owrzodzeniu języka wdraża się leczenie przyczynowe, polegające na wyleczeniu lub ustabilizowaniu choroby podstawowej. Jeśli natomiast nie jest to możliwe lub w ramach działań uzupełniających stosuje się farmakoterapię. Leki mają formę żelów, maści i płynów aplikowanych bezpośrednio na język, a ich działanie opiera się na zwalczaniu stanów zapalnych i bólu oraz przyspieszaniu regeneracji błon śluzowych. Nierzadko konieczne jest podanie leków przeciwgrzybiczych lub antybiotyków, jeśli stwierdzono, że wrzody są konsekwencją grzybów lub bakterii.
Pacjentom zaleca się stosowanie diety płynnej, półpłynnej lub miękkiej, z unikaniem potraw i napojów kwaśnych, ostrych oraz gorących. Należy całkowicie zrezygnować z palenia papierosów i picia alkoholu, natomiast zalecana jest zwiększona podaż wody. Warto również suplementować witaminy z grupy B, kwas hialuronowy i żelazo. Uzupełnieniem postępowania domowego jest szczególna dbałość o higienę jamy ustnej, jednak z unikaniem szczotkowania języka, aby nie podrażniać wrzodów. Na czas leczenia język należy płukać różnymi płukankami (ziołowymi lub przepisanymi przez lekarza).
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mrówka-Kata K., Namysłowski G., Banert K., Ścierski W., Zapalenia języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2008.
- Molenda I., Kozłowski Z., Przewlekłe wrzodziejące zapalenie błony śluzowej jamy ustnej. Opis przypadku, Dental Forum, 2/2014.
- Górska R., Choroby błony śluzowej jamy ustnej, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
