Włókniak kostniejący (łac. ossifying fibroma) to nowotwór o łagodnym charakterze, wywodzący się z mezodermy. Nieleczony może osiągać znaczne rozmiary, utrudniając wdrożenie procedur terapeutycznych i powodując deformację kości. Najczęściej lokalizuje się w obrębie kości szczęk, znacznie rzadziej w obrębie kości długich, co uznawane jest za nietypowe położenie.
Włókniak kostniejący – przyczyny
Etiologia nowotworu nie została poznana. Współcześnie uważa się jednak, że jest zmianą reaktywną. Wywodzi się najprawdopodobniej z tkanek ozębnej jako konsekwencja przewlekle występujących urazów w danej okolicy bądź stanów zapalnych. Mimo licznych badań, dokładne przyczyny powstawania jakichkolwiek nowotworów nie są znane.
Objawy włókniaka kostniejącego
Włókniak kostniejący jest otorbiony, uszypułowany i gładki, posiada przy tym różowe zabarwienie. Jego wzrost jest powolny, dlatego przez pewien czas może przebiegać niezauważenie. Histologicznie wyróżnia się włókniaki miękkie (bogatokomórkowe) oraz twarde (ubogokomórkowe), jednak są trudne w odróżnieniu od ognisk dysplazji włóknistej kości. Nierzadko nowotworowi towarzyszą zmiany włókniakowate dziąseł czy powięziowe. Zmiana rośnie śródkostnie, a osiągając spore rozmiary powoduje deformację kości żuchwy lub szczęki. Ponadto w miejscu rozwoju guza może dojść do przemieszczania się i rozchwiania zębów z zachowaniem żywej miazgi zęba.
Najczęściej włókniak kostny lokalizuje się w okolicach zębów przedtrzonowych. Nie daje on żadnych charakterystycznych objawów typu ból zębów, nadwrażliwość zębów czy pogorszenie samopoczucia.
Odmianą włókniaka kostniejącego jest młodzieńczy piaszczakowaty włókniak kostniejący rozpoznawany zazwyczaj u dzieci i młodych dorosłych. Charakterystycznymi jego lokalizacjami są:
- jama nosowa;
- zatoki przynosowe;
- oczodół;
- kompleks czołowo-sitowy.
Niezwykle rzadko obejmuje podstawę lub sklepienie czaszki.
Diagnostyka
Podstawą diagnostyki włókniaka kostniejącego jest radiologia. Dzięki zdjęciu RTG można wychwycić jego dokładną lokalizację oraz wielkość, należy jednak zróżnicować obserwowaną zmianę z dysplazją włóknistą kości. Często włókniak kostniejący wykrywany jest przypadkowo, np. przed leczeniem ortodontycznym wymagającym wykonania RTG.
Włókniak kostniejący – leczenie
Małe ogniska nie wymagają pilnego leczenia, dlatego nierzadko pozostawia się je do obserwacji. Te większe mogą powodować patologiczne złamania kości szczęk oraz przyczyniają się do wad zgryzu i utraty zębów, dlatego wdraża się odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Leczeniem z wyboru jest całkowite i dokładne chirurgiczne usunięcia guza. Nawrotowość po nieradykalnym usunięciu jest duża i wynosi około 8-20% przypadków, dlatego szczególną uwagę przykłada się precyzji. W związku z łagodnym charakterem nowotworu rokowania pacjenta są dobre.
Przestrzenie powstałe po usunięciu włókniaka można uzupełnić przeszczepami lub materiałem kościozastępczym. Dodatkowo niekiedy wymagają stabilizacji profilaktycznej.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Silva B., Willig D., Brown M., Machado M., Obwodowy włókniak kostniejący przypominający owrzodzenie dziąsła – opis przypadku, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 3/2016.
- Lipczyński K., Pokrowiecki R., Zaleska M., Urbańczyk K., Obwodowy włókniak kostniejący – opis przypadku, Journal of Stomatologica, 2/2015.
