Przebarwienia szkliwa są dość charakterystyczne w dzisiejszych czasach, w szczególności u osób palących papierosy lub pijących nadmierne ilości kawy. Dotyczą powierzchownej warstwy zębów, a więc wspomnianego szkliwa, które jest nieunerwione i nieunaczynione. Istnieje wiele sposobów redukujących i usuwających przebarwienia – zarówno domowych, jak i profesjonalnych.
Przebarwienia szkliwa – przyczyny
Przyczyny przebarwień szkliwa najczęściej dotyczą nieprawidłowej higieny jamy ustnej oraz nawyków dnia codziennego. Zaliczyć do nich możemy:
- palenie papierosów;
- częste picie kawy lub czerwonego wina;
- spożywanie barwiących pokarmów lub ciągłe picie barwiących, gazowanych napojów;
- przyjmowanie niektórych leków, np. antybiotyków tetracyklinowych;
- nadmierna podaż fluoru w organizmie, co u niektórych osób może prowadzić do fluorozy;
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej – zbyt rzadkie mycie zębów, pomijanie nitkowania przestrzeni międzyzębowych, unikanie systematycznego usuwania kamienia nazębnego.
Naturalny odcień szkliwa może być także uwarunkowany genetycznie – niektóre osoby mają po prostu ciemniejsze szkliwo, o odcieniach żółci, inne zaś przezroczyste. Warto zaznaczyć, że rzadko to właśnie szkliwo decyduje o zabarwieniu zębów o osób prowadzących zdrowy tryb życia i dbających o higienę jamy ustnej (gdy brak jest czynników, które oddziałują rzeczywiście na szkliwo). Najczęściej o zabarwieniu zębów decyduje zębina, która znajduje się pod szkliwem. Jej zabarwienie jest już typowo warunkowane genetycznie.
Jak wyglądają przebarwienia szkliwa?
Przebarwienia szkliwa przyjmują rozmaite formy i kolory. Bardzo często na jego powierzchni zauważyć można:
- białe plamki – często wskazują na fluorozę lub skrajne niedobory pokarmowe;
- żółte lub brązowe przebarwienia – najczęściej wywołane brakiem dostatecznej higieny jamy ustnej lub szkodliwymi nawykami;
- czarne plamy – zazwyczaj wskazują na próchnicę lub znaczny poziom kamienia nazębnego.
Przebarwienia mogą przybierać formę plam, kropeczek, mogą obejmować całą powierzchnię pojedynczych zębów lub wszystkich zębów. U niektórych osób obserwuje się przebarwienia wyłącznie na zębach tylnych, co widać jedynie przy szerokim uśmiechaniu się, u innych zaś obserwuje się je wyłącznie na zębach przednich, co gorzej wpływa na estetykę uśmiechu.
Przebarwienia szkliwa – diagnostyka
Jeśli obserwujemy u siebie przebarwienia szkliwa, pierwszym krokiem powinna być wizyta u stomatologa. Sprawdzi on, czy zęby szczotkowane są odpowiednio dokładnie (skuteczną metodą jest wybarwianie płytki nazębnej, dzięki czemu pacjent wie, których miejsc w jamie ustnej nie doczyszcza dokładnie) i nad którymi rejonami można bardziej popracować. Dodatkowo oceni obecność kamienia nazębnego, próchnicy, ewentualnych infekcji i problemów jamy ustnej, wymagających leczenia. Jeśli pacjent prowadzi zdrowy tryb życia i dba o swoje zęby, stomatolog może zasugerować wykonanie badań krwi oraz zapyta o przyjmowane leki. Na tej podstawie ustala rozpoznanie lub stwierdza, że problem przebarwień wiąże się z czynnikami genetycznymi.
Przebarwienia szkliwa – leczenie
Najskuteczniej usuwać przebarwienia szkliwa w gabinecie stomatologicznym, co jednocześnie zapewni maksymalne bezpieczeństwo pacjentowi. Domowe sposoby również mogą być skuteczne, jednak wykonywane nieprawidłowo lub zbyt często mogą też przyczyniać się do uszkodzeń szkliwa zębów i tkanek miękkich jamy ustnej. Mówiąc o sposobach profesjonalnych na myśli mamy najczęściej higienizację zębów (piaskowanie, skaling), co skutecznie usuwa powierzchowne przebarwienia, płytkę nazębna i kamień nazębny. Jeśli mimo tego brak jest rezultatów lub efekt jest niezadowalający, pacjent może zdecydować się na wybielanie zębów (np. lampą Beyond, laserem lub nakładkami domowymi).
Domowe sposoby obejmują przede wszystkim unikanie czynników ryzyka tworzenia się przebarwień (np. palenia papierosów), właściwą higienę jamy ustnej oraz metody takie jak domowe pasty do zębów z sody oczyszczonej, profesjonalne pasty wybielające, wybielanie zębów skórką od banana czy wybielanie zębów węglem aktywnym.
Bibliografia
- Słotwińska S., Majkowski M., Wybielanie zębów a środowisko jamy ustnej, Nowa Stomatologia, 3/2011.
- Jańczuk Z., Stomatologia zachowawcza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
