Rozrost dziąseł to patologia stomatologiczna, która może wiązać się z bólem dziąseł, ich nadwrażliwością i krwawieniem, jak również utrudnia zachowanie właściwej higieny jamy ustnej. Niebolesne powiększenie dziąseł nazywa się ich włókniakowatością. Diagnostyką i leczeniem przeważnie zajmuje się stomatolog lub periodontolog.
Rozrost dziąseł – przyczyny
Włókniakowatość dziąseł, czyli ich bezbolesny rozrost, jest zmianą polegającą na rozroście nabłonka oraz elementów tkanki łącznej dziąseł. Zmiany ujawniają się w okresie wyrzynania zębów mlecznych i zebów stałych, a następnie rozwijają się stopniowo w ciągu kilku miesięcy lub nawet lat, bez towarzyszących temu dolegliwości bólowych. Idiopatyczna włókniakowatość dziąseł występuje w populacji sporadycznie, podczas gdy dziedziczna postać przerostu stwierdzana jest najczęściej u kilku członków rodziny w kilku pokoleniach.
Na powstawanie omawianego problemu wpływają głównie czynniki lokalne:
- rozwój płytki nazębnej;
- nieprawidłowe ustawienie zębów w łuku zębowym;
- drażniący wpływ aparatów ortodontycznych;
- nawisające wypełnienia lub korony na zęby.
Przerost dziąseł o podłożu innym niż powyższy może być także pierwszym objawem chorób hematologicznych, takich jak neutropenia, białaczka oraz agranulocytoza. W związku z tym, jednym z elementów diagnostyki różnicowej jest badanie morfologiczne krwi z wykonaniem rozmazu. Polekowy rozrost dziąseł stwierdza się jako objaw uboczny leczenia chorób układowych. Ma miejsce zwłaszcza w przebiegu przewlekłego przyjmowania leków przeciwpadaczkowych, blokerów kanału wapniowego czy leków immunosupresyjnych. Nieco rzadziej obserwuje się rozrost dziąseł wywołany zmianami hormonalnymi, np. w przebiegu ciąży lub okresu pokwitania.
Nadziąślaki – co to jest?
Nadziąślaki to najczęściej występujące zmiany przewlekłe w jamie ustnej o charakterze zapalnym, należą jednak to zjawisk o przebiegu łagodnym. Są odpowiedzią na rozmaite bodźce, takie jak: przewlekłe drażnienie nieprawidłowym brzegiem wypełnienia lub twardym złogiem, uraz bądź czynniki hormonalne. Te egzofityczne guzy w odcinkach uzębionych przeważnie wyrastają z brodawki międzyzębowej, z kolei w odcinkach bezzębnych pozostają w kontakcie z zębodołem po ekstrakcji zęba. Obraz kliniczny nadziąślaków może być różny, przeważnie przybierają postać narośli o zabarwieniu otaczającej je błony śluzowej jamy ustnej lub dziąsła.
Rozrost dziąseł – objawy
Rozrost dziąseł może być łagodny, średni lub zaawansowany. O łagodnym mówi się w sytuacjach, w których problem obejmuje około 30% wysokości korony zębowej, o średnim, gdy obejmuje około 50% wysokości korony zębowej, zaś o złośliwym, gdy dotyczy niemal całej powierzchni korony zębowej. Obraz kliniczny rozrostu dziąseł może się różnić – obserwuje się zmiany twarde i włókniste o powierzchni „groszkowatej” lub gładkiej, czemu przeważnie towarzyszą:
- miejscowe zapalenie dziąsła powodujące ból;
- zaczerwienienie dziąsła;
- obrzęk, powiększenie dziąsła;
- krwawiące dziąsła;
- rozpulchnienie tkanek miękkich.
Przy przewlekłym, bagatelizowanym rozroście dziąseł konsekwencje mogą być znaczne. Możliwymi są:
- zaburzenie okluzji;
- zaburzenie mowy;
- zaburzenie żucia;
- nieprawidłowe przemieszczanie się zębów prowadzące do rozwoju wad zgryzu.
Przerost dziąseł może również przyczyniać się do nadmiernego gromadzenia płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego, co jest czynnikiem ryzyka próchnicy zębów. Wszystko przez to, że utrudnia utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. W skrajnych przypadkach pojawia się tak silne rozchwianie zębów, że prowadzi wręcz do ich wypadania.
Rozrost dziąseł – leczenie
Wybór metody leczenia jest uwarunkowany wielkością przerostów. Rekomenduje się chirurgiczne usunięcie nadmiaru tkanek w momencie, gdy wszystkie zęby stałe ulegną wyrznięciu, co ma obniżyć ryzyko nawrotu choroby. W przypadku niewielkich przerostów wskazana jest regularna kontrola płytki nazębnej – usuwanie jej podczas codziennego szczotkowania zębów i nitkowania zębów i przestrzeni międzyzębowych, jak również regularne higienizacje zębów, obejmujące m.in. piaskowanie zębów i skaling zębów. Takie postępowanie zachowawcze w wielu przypadkach łagodnego rozrostu dziąseł bywa wystarczające.
Niekiedy korzystne jest dodatkowe przeprowadzenie skojarzonego leczenia ortodontyczno-periodontologicznego. Jego podstawowym celem jest przywrócenie prawidłowych kontaktów międzyzębowych, korekta przebiegu girlandy dziąsłowej oraz prawidłowe ustawienie zębów.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łazarz-Bartyzel K., Gawron K., Darczuk D., Chomyszyn-Gajewska M., Jednostronny idiopatyczny przerost dziąseł – opis przypadku, Przegląd Lekarski, 4/2016.
- Bartkowiak A., Łojewski W., Zwiększenie objętości dziąseł – przegląd piśmiennictwa, Dental Forum, 2/2017.
- Droździk A., Rudziński R., Trąbska-Świstelnicka M., Banach J., Leczenie zlokalizowanych zmian rozrostowych dziąseł – obserwacje własne, Czasopismo Stomatologiczne, 61/2008.
- Niedzielska I., Sypniewski D., Wziątek-Kuczmik D., Różnicowanie procesów rozrostowych dziąseł na podstawie oceny ekspresji genów pobudzanych przez IFNgamma przy użyciu techniki RT-PCR, Chirurgia Polska, 7/2005.