Retrognacja to zjawisko niedorozwoju tkanek, które najczęściej opisuje przednio-tylną część twarzy (żuchwę i szczękę). Dotyczy zaburzenia wzrostu tych kości we wszystkich trzech płaszczyznach i jest anatomiczną wadą wrodzoną o nieokreślonych przyczynach. Znane są natomiast czynniki ryzyka predysponujące do jej występowania. Leczenie polega na chirurgicznej zmianie pozycji kości.
Retrognacja – przyczyny
Przyczyn niedorozwoju kości twarzoczaszki może być wiele – pojawia się ona w przebiegu różnych wad anatomicznych o charakterze wrodzonym (do ich powstawania dochodzi jeszcze na etapie życia płodowego, gdy na rozwijający się szkielet nienarodzonego jeszcze dziecka działają czynniki destrukcyjne i uszkadzające) oraz chorób genetycznych (które mogą być dziedziczone po rodzicach lub występować jako spontaniczne mutacje prowadzące do zaburzeń w obrębie tkanki kostnej). Retrognacja szczęki i/lub żuchwy jest typowa m.in. dla:
- zespołu Treachera-Collinsa – choroba dziedziczona najczęściej autosomalnie dominująco, w której mutacje dotyczą genów TCOF1, POLR1D i POLR1C. Jednocześnie obserwuje się defekty powiek, wady serca, deformacje kończyn, nisko osadzone oczy czy rozszczepy podniebienia;
- zespołu Edwardsa – trisomia 18, w przebiegu której na pozycji 18 kariotypu pojawia się dodatkowy chromosom. Niestety większość takich dzieci umiera przed ukończeniem 1. roku życia;
- zespołu Crouzona – dysostoza czaszkowo-twarzowa, będąca chorobą genetyczną o autosomalnym dominującym typie dziedziczenia. Najczęściej wiąże się z uszkodzeniem lub mutacją genu FGFR2.
Dokładne przyczyny mutacji genetycznych czy aberracji chromosomalnych nie zostały poznane. Czynnikami ryzyka, które mogą predysponować do wystąpienia tych problemów zdrowotnych, a więc i retrognacji, są:
- picie alkoholu i palenie papierosów przez kobiety ciężarne;
- narażenie na toksyny i patogeny wirusowe przez kobiety ciężarne, jak również przebyte infekcje;
- wiek powyżej 35. roku życia w momencie zajścia w ciążę;
- niedożywienie w ciąży;
- narażenie na promieniowanie jonizujące lub rentgenowskie w ciąży, zwłaszcza w I i II trymestrze, gdy kształtuje się szkielet płodu;
- przyjmowanie niektórych silnie działających leków.
Każda kobieta ciężarna powinna więc szczególnie o siebie zadbać. Uważa się, że nawet jeden kieliszek wina zwiększa ryzyko wad anatomicznych i genetycznych u płodu.
Retrognacja – objawy
Retrognacja może mieć różny obraz kliniczny, ponieważ niedorozwój kości może przybierać kilka stopni. Przeważnie jednak mocno uwidacznia się zapadnięcie wargi górnej wraz z jej okolicą, przy czym fałdy nosowo-wargowe stają się pogłębione. Patrząc z boku, profil twarzy jest spłaszczony, a niekiedy nawet wklęsły. Warga górna przykrywa nadmiernie przednie siekacze, ukrywając je pod sobą, zaś dolny odcinek twarzy ulega skróceniu. Tak naprawdę nie sposób nie zauważyć nawet niewielkich stopni retrognacji – zarówno szczęki, jak i żuchwy.
Diagnostyka retrognacji
Rozpoznanie retrognacji szczęki i/lub żuchwy jest raczej proste. Polega wyłącznie na analizie symetrii i wyglądu twarzy oraz na szczegółowym opisie badania RTG twarzoczaszki. Badanie RTG powinno zostać wykonane u każdego pacjenta, zwłaszcza jeśli planuje on chirurgiczną korekcję wady. Na podstawie zdjęcia ustala się bowiem linie cięcia i poszczególne kroki interwencji.
Retrognacja – leczenie
Niedorozwinięte kości nie mają możliwości rozwinięcia się po narodzinach lub wraz z upływem lat. Nie ma również tabletek i zastrzyków, które stymulowałyby taki rozwój. Jedynym sposobem na leczenie retrognacji jest zabieg z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej. Najczęściej wykorzystuje się wewnątrzustne chirurgiczne wysunięcie górnej szczęki, tzw. osteotomia Le Fort I (rzadziej w stopniu II lub III) i stabilizację odłamów specjalistycznymi płytkami i śrubami tytanowymi. Po zabiegu pacjent powinien zapisać się na fizjoterapię stomatologiczną oraz do logopedy, co zapewni mu prawidłowe funkcjonowanie i szybki powrót do zdrowia w zakresie jamy ustnej.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dominiak M., Gedrange T., Zapała J., Chirurgia ortognatyczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2018.
