Progenia to wrodzona wada zgryzu zaliczana do grupy przodozgryzów. W jej przebiegu zauważa się nadmierny rozwój żuchwy w kierunku przednim. W efekcie miejsce mają nieprawidłowe warunku zwarciowe, co prowadzi do szeregu objawów. Najprościej opisać progenię jako zachodzenie dolnych zębów na górne, jest to jednak tylko część charakterystyki omawianej wady.
Z czego wynika progenia?
Chociaż nie określono genu odpowiedzialnego za rozwój progenii (ani żadnych innych wad przodozgryzu), przyjmuje się, że ma ona podłoże dziedziczne. Wadę znacznie częściej obserwuje się rodzinnie. Uznaje się, że wiele czynników predysponuje do rozwoju przodozgryzu, zwiększając jego ryzyko. Są to:
- długie ssanie piersi lub smoczka;
- długotrwałe spożywanie zbyt miękkich pokarmów o konsystencji papki;
- ssanie kciuka;
- oddychanie przez usta i inne nawyki okresu niemowlęcego.
Im szybciej wada zostanie zdiagnozowana, tym lepsze rokowania na przyszłość. Wówczas terapia może objąć jedynie postępowanie zachowawcze, co zawsze jest lepiej widziane niż zabieg chirurgiczny. Dodatkowo warto pilnować nawyków dziecka, aby zapobiec rozwojowi progenii.
Jak objawia się progenia?
Przede wszystkim progenia jest wadą wizualną, znacznie zaburza estetykę twarzy, ponieważ powoduje wysunięcie bródki ku przodowi oraz zmiany zarysu twarzy. Złe warunki zwarciowe zębów utrudniają odgryzanie kęsów pokarmowych czy ich żucie. Niekiedy zauważa się seplenienie, trudności z prawidłową wymową, a nawet z oddychaniem (zwłaszcza porą nocną). Do konsekwencji progenii można zaliczyć między innymi:
- zwiększone ryzyko próchnicy i paradontozy;
- suchość jamy ustnej i gardła;
- zwiększone ryzyko infekcji gardła i górnych dróg oddechowych;
- bóle okolicy stawów skroniowo-żuchwowych;
- patologiczne ścieranie się szkliwa zębów;
- bóle głowy;
- szumy uszne;
- wady wymowy;
- powiększenie rozmiarów języka.
Pacjenci zgłaszają się na leczenie zwykle ze względów estetycznych. Warga dolna znajduje się przed górną, czemu towarzyszy wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej. Dla wielu osób nie jest to do przyjęcia.
Leczenie progenii
Progenia jest złożonym problemem, dlatego wymaga podejścia interdyscyplinarnego. Jeśli zostanie wykrywa na wczesnym etapie, a zmiany nie są zaawansowane, leczenie może ograniczyć się jedynie do ortodoncji. Stosuje się stały aparat, który przywraca prawidłowe ustawienie zgryzu. W innych przypadkach konieczna okazuje się interwencja chirurgiczna. W rzeczywistości terapia nie ogranicza się jedynie do samej jamy ustnej. Stomatolodzy są specjalistami pierwszego kontaktu, jednak nie należy zapominać o:
- logopedzie – zwłaszcza w przypadku osób, u których występują wady wymowy;
- fizjoterapeucie stomatologicznym – w przypadku pacjentów z bruksizmem, zaburzeniem pracy stawów skroniowo-żuchwowych oraz wzmożonym napięciem mięśni twarzoczaszki.
Wyłącznie kompleksowe podejście zagwarantuje długotrwałe i skuteczne efekty. Pacjent z progenią musi szczególnie dbać o higienę jamy ustnej, ponieważ przy tej wadzie wzrasta ryzyko wielu chorób zębów i przyzębia.
Postępowanie operacyjne
Operacja progenii opiera się na ogół na skróceniu kości żuchwy i ustawieniu jej w odpowiedni sposób w stosunku do szczęki. Chirurg tworzy w ten sposób prawidłowe warunki zwarciowe i ustawia kości w pożądanym położeniu. Rokowania są bardzo dobre – po zabiegu zęby umieszcza się w specjalnych szynach na okres około 1 miesiąca. Znacznie utrudnione jest wówczas mówienie, spożywanie pokarmów i gesty mimiczne. Pokarmy powinny mieć papkowatą konsystencję i być podawane przez słomkę. Po zdjęciu szyn można wrócić do normalnego funkcjonowania i cieszyć się prawidłowym zgryzem.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.Wróbel E., Sajewicz E., Projekt aparatu do korekcji przodozgryzu, Aktualne Problemy Biomechaniki, 8/2014.
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.