Plamy próchnicowe u dzieci to pierwsza oznaka rozwijającej się próchnicy zębów – poważnej choroby bakteryjnej, która może trwale zniszczyć tkanki twarde zębów mlecznych i zębów stałych, jak również wywołać infekcje ogólnoustrojowe. Wiąże się ponadto z silnym bólem. To sygnał, że konieczna jest wizyta u stomatologa.
Plamy próchnicowe u dzieci – czym są i jak wyglądają?
Plama próchnicowa (łac. macula cariosa) to pierwszy etap rozwoju najczęstszej choroby zębów, czyli próchnicy. Rozwija się w szkliwie, przy czym warstwa powierzchowna pozostaje nietknięta za sprawą remineralizującego działania śliny. Charakterystyczne dla tego etapu są również:
- utrata przejrzystości szkliwa i składników mineralnych;
- przebarwienia na zębach.
W momencie penetracji powierzchni szkliwa (warstwa powierzchowna staje się szorstka), próchnica posuwa się w głąb, aż do załamania podparcia matrycy – w tym momencie powstaje ubytek. Następuje kolejny etap rozwoju próchnicy, nazywany próchnicą powierzchniową. Przeważnie plamy próchnicowe u dzieci zaobserwować można pod postacią białych, niewielkich plamek na powierzchni wargowej zębów. Są dobrze odgraniczone od zdrowego szkliwa. Histologicznie przedstawia się je jako podpowierzchniową demineralizację szkliwa ze zwiększoną porowatością. Zmiana może być aktywna, prezentując szorstką i nieprzezierną powierzchnię szkliwa, lub gładka i błyszcząca – nieaktywna.
Plamy próchnicowe u dzieci – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną pojawiania się plam próchnicowych jest próchnica. Próchnica zębów jest przewlekłą chorobą zakaźną, w której dochodzi do powstania kariogennego biofilmu na powierzchni zęba. Bakterie znajdujące się w tym biofilmie prowadzą intensywny metabolizm cukrów prostych dostarczanych z pożywieniem, czemu towarzyszy przewaga procesów demineralizacyjnych szkliwa nad remineralizacyjnymi i ochronnymi. Podstawowe czynniki ryzyka próchnicy u dzieci:
- długi okres karmienia piersią;
- wysokie spożycie cukrów prostych w okresie niemowlęctwa oraz częste jedzenie słodyczy w późniejszym dzieciństwie;
- jedzenie i picie soków w nocy;
- niedobór magnezu, wapnia i witaminy D w organizmie wskutek mało urozmaiconej diety;
- wysokie spożycie żelaza;
- niewystarczająca częstotliwość szczotkowania zębów;
- niedokładne szczotkowanie zębów;
- unikanie regularnych kontroli stomatologicznych, na których przeprowadzane są zabiegi fluoryzacji zębów i lakowania zębów.
Dość sporym zagrożeniem dla dzieci jest próchnica wczesna, występująca w niedługim czasie po wyrznięciu zęba. Początkowo zajmuje zęby sieczne, a następnie migruje na pozostałe zęby, które kolejno się wyrzynają. Zazwyczaj atakuje powierzchnie wargowe przyszyjkowe i powierzchnie żujące. Jej przebieg jest piorunujący i w bardzo krótkim czasie doprowadza do zniszczenia dużej powierzchni koron zębów oraz poważnych powikłań ze strony miazgi zębowej. Czynniki ryzyka, które mają wpływ na powstawanie próchnicy wczesnej, to m.in.:
- patologiczny przebieg ciąży;
- stres;
- złe warunki bytowania;
- niewłaściwe odżywianie;
- choroby przebyte przez dziecko w okresie pierwszych miesięcy życia;
- wcześniactwo.
Plamy próchnicowe u dzieci – leczenie
Diagnostyką i leczeniem plam próchnicowych u dzieci zajmuje się stomatolog dziecięcy, nazywany również pedodontą. Leczenie podlega dwóm fundamentalnym zasadom:
- kontrola płytki bakteryjnej głównie poprzez jej mechaniczne usuwanie;
- regularna fluoryzacja zębów.
Dziecko powinno codziennie szczotkować zęby szczoteczką do zębów o miękkim lub średnim włosiu, korzystając przy tym z pasty do zębów zawierającej fluor. Co pół roku zaleca się profesjonalną fluoryzację w gabinecie stomatologicznym. Dodatkowo należy zmienić dotychczasowe błędne nawyki dziecka – podstawą jest ograniczenie spożycia słodyczy, szczotkowanie zębów po zjedzeniu większej ilości słodyczy, unikanie podjadania słodkiego w ciągu dnia, a także wprowadzenie do jego diety produktów bogatych w wapń i magnez. To rodzice powinni stale kontrolować zachowania swojego dziecka i w razie konieczności ponownie zgłosić się do stomatologa. Rokowania na etapie plam próchnicowych są jednak dobre.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory witamin i minerałów. Jej zadaniem jest wzmocnienie organizmu i w naturalny sposób wspomaganie procesu jego oczyszczenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czarnota-Nastały A., Borowicz J., Próchnica zębów mlecznych występująca u dzieci jest problemem, z którym bardzo często zmagają się rodzice. Aby zapobiec jej występowaniu, bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich zasad profilaktyki, Asysta Dentystyczna, 3/2019.
- Sobczak-Zagalska H., Postępowanie w przypadku wczesnych zmian próchnicowych u 3-letniego dziecka – opis przypadku, Nowa Stomatologia, 20/2015.
- Jurczak A., Olczak-Kowalczyk D., Bąk E., Kościelniak D., Gregorczyk-Maga I., Papież M., Krzyściak W., Próchnica zębów – od czasów starożytnych do współczesności, Nowa Stomatologia, 4/2014.
