Niedrożność nosa to częsta dolegliwość zgłaszana przez pacjentów w praktyce lekarza otorynolaryngologa. Zgodnie z definicją jest subiektywną percepcją ograniczonego przepływu powietrza przez jamę nosową, co powszechnie opisuje się jako ich zatkanie, zablokowanie. Odczuwana jest jednocześnie z reguły duszność, zła jakość snu lub trudności w oddychaniu podczas snu. Warto leczyć ten problem, ponieważ długoterminowo może mieć wiele konsekwencji zdrowotnych.
Niedrożność nosa – przyczyny
Niedrożność nosa wywołana może być różnymi nieprawidłowościami anatomicznymi i fizjologicznymi, takimi jak:
- skrzywienie przegrody nosowej;
- przerost małżowin nosowych;
- zapadanie zastawek nosa;
- upowietrznienie małżowiny nosowej środkowej;
- polipy w nosie;
- ciała obce aspirowane do nosa i zatykające drogi oddechowe;
- atrezja nozdrzy tylnych;
- alergiczny nieżyt nosa;
- przewlekłe zapalenie zatok przynosowych;
- nieżyt nosa wywołany lekami.
Patomechanizm niedrożności nosa często jest złożony i wieloczynnikowy. Z tego powodu leczenie jest trudne, a zabieg chirurgiczny nie zawsze bywa skuteczny. Zdecydowanie najczęściej obserwuje się jednak czasową lub nawracającą niedrożność nosa w przebiegu infekcji takich jak:
- przeziębienie (infekcja wirusowa) – najczęstsza przyczyna, w przebiegu której obserwuje się obrzęk błony śluzowej nosa i zwiększoną produkcję śluzu;
- zapalenie zatok przynosowych – powoduje ból, ucisk twarzy i zatkanie nosa;
- grypa – podobnie jak przeziębienie, ale zwykle z silniejszymi objawami ogólnymi;
- przewlekłe zapalenie zatok – długotrwałe problemy z drożnością nosa, często związane z polipami nosa.
Nieco odmiennym problemem jest naczynioruchowa niedrożność nosa. Ma podłoże niealergiczne, a często wiąże się z nadmierną reakcją organizmu na zmiany temperatury, spożycie ostrych potraw, silny stres lub mocne zapachy i drażniące aromaty. To z kolei prowadzi do obkurczania się lub rozszerzania naczyń krwionośnych w obrębie nosa. Konsekwencją bywa właśnie niedrożność.
Niedrożność nosa – objawy
W klasycznym obrazie klinicznym niedrożności nosa zaobserwować można następujące dolegliwości:
- uczucie zatkanego nosa;
- oddychanie przez usta – zwłaszcza w nocy lub przy wysiłku;
- zmniejszony lub utracony węch (anosmia);
- zaburzenia czucia smaku;
- obniżona drożność nosa naprzemiennie (cyklicznie);
- wydzielina z nosa – wodnista, śluzowa lub ropna, w zależności od przyczyny;
- kichanie;
- swędzenie nosa i/lub oczu;
- chrapanie;
- uczucie ucisku w zatokach;
- ból głowy.
Nieleczona niedrożność nosa może mieć wiele konsekwencji zdrowotnych. Między innymi takich jak niedotlenienie spowodowane upośledzeniem procesów wentylacyjnych, co z kolei przekłada się na upośledzenie pracy wszystkich narządów wewnętrznych, obniżenie aktywności przepony i mięśni międzyżebrowych, zmiana postawy ciała. Oddychanie przez usta z pominięciem nosa zwiększa podatność na przeziębienia, ostre i przewlekłe zapalenia górnych dróg oddechowych, częściej występują anginy. Powietrze wdechowe jest nieogrzane, nieoczyszczone i bardzo suche, co podrażnia błonę śluzową jamy ustnej, gardła, krtani, tchawicy i powoduje jej przewlekłe zanikowe stany zapalne.
Diagnostyka niedrożności nosa
Dokładna diagnostyka niedrożności nosa jest trudna i skomplikowana, ponieważ nie istnieją złote standardy diagnostyczne pozwalające na rzetelne rozpoznanie problemu. Celem określenia nasilenia objawów stosuje się skalę niedrożności nosa i skuteczności septoplastyki, a także wizualną skalę analogową. Niektóre istniejące narzędzia diagnostyczne, takie jak rynomanometria przednia lub rynometria akustyczna, wykazują słabą korelację z subiektywną oceną niedrożności nosa, w związku z czym nie wykorzystuje się ich powszechnie w praktyce klinicznej.
Tomografia komputerowa i endoskopia mogą wykazywać anatomiczne przeszkody w jamach nosa, ale trudno na ich podstawie ocenić poziom niedrożności oraz przewidzieć efekt interwencji chirurgicznej. Do każdego pacjenta należy więc podejść indywidualnie.
Niedrożność nosa – leczenie
Leczenie dobiera się zawsze do przyczyn problemu. Może to być farmakoterapia (leki obkurczające błonę śluzową nosa w postaci kropli lub sprayu), płukanie nosa solą fizjologiczną lub hipertoniczną, inhalacje parowe lub z dodatkiem olejków. Jeśli tylko jest to możliwe, zawsze warto stosować leczenie przyczynowe, np. leczenie infekcji wirusowej lekami i wzmacnianiem odporności lub usunięcie ciała obcego zatykającego przewód nosowy.
Leczenie chirurgiczne, np. korekcja skrzywionej przegrody nosa, jest już ostatecznością, gdy inne metody nie przynoszą rezultatów.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dąbrowski P., Niedrożność nosa – przyczyny, diagnostyka i leczenie, Lekarz POZ, 1/2017.
- Gałązka A., Migacz E., Kukwa A., i inni, Tor oddechowy a jakość życia u pacjentów z zaburzeniami drożności nosa, Otolaryngologia Polska, 72/2018.
- Zatoński T., Choroby nosa i zatok przynosowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
