Martwica ust to poważne powikłanie, które najczęściej dotyczy martwicy kości szczęki lub żuchwy. Znacznie rzadziej obserwuje się rzeczywiste obumieranie tkanek miękkich warg, choć i taka sytuacja może mieć miejsce. Problem ten nie pojawia się samoistnie. Zwykle jest konsekwencją chorób ogólnoustrojowych, powikłań leczenia lub urazów w obrębie jamy ustnej.
Martwica ust – przyczyny
Martwica ust w kontekście martwicy kości szczęki lub żuchwy może wystąpić w wyniku:
- przewlekłego stosowania bisfosfonianów – leków używanych w terapii osteoporozy i przerzutów nowotworowych do kości. Ryzyko rośnie szczególnie po zabiegach ekstrakcji zęba lub urazach w obrębie jamy ustnej;
- radioterapii głowy i/lub szyi stosowanej w leczeniu nowotworów;
- ciężkich infekcji lub stanów zapalnych (np. przewlekłe ropnie, nieleczone zapalenie przyzębia);
- urazów mechanicznych – złamań, urazów chirurgicznych czy przewlekłego drażnienia (np. przez źle dopasowane protezy zębowej);
- chorób ogólnoustrojowych, takich jak szpiczak mnogi, rak jamy ustnej czy niektóre choroby hematologiczne.
Wyjątkowo rzadko martwica ust dotyczy samych tkanek miękkich warg. Może wystąpić jako powikłanie nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu medycyny estetycznej, np. powiększanie ust kwasem hialuronowym.
W takiej sytuacji pierwotnym problemem jest najczęściej infekcja bakteryjna (zazwyczaj wywołana przez Staphylococcus aureus lub Streptococcus pyogenes), którą można skutecznie wyleczyć antybiotykami. Martwica natomiast to najpoważniejsze, choć rzadkie powikłanie, pojawiające się wtedy, gdy środek wypełniający zostanie przypadkowo podany do naczynia tętniczego. Wówczas konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska, w tym podanie hialuronidazy w celu rozpuszczenia preparatu.
Martwica ust – objawy
Objawy martwicy ust, gdy dotyczy ona kości szczęki lub żuchwy, obejmują:
- przewlekły, nasilający się ból (często promieniujący do ucha lub szyi);
- obnażoną kość widoczną w jamie ustnej – fragment tkanki kostnej, który nie goi się przez wiele tygodni;
- utrudnione gojenie ran po zabiegach stomatologicznych;
- wysięk ropny i nieprzyjemny zapach z ust;
- obrzęk i zaczerwienienie dziąseł;
- rozchwianie zębów;
- trudności w jedzeniu i mówieniu.
W przypadku martwicy tkanek miękkich warg typowym objawem jest nagła zmiana koloru skóry (zblednięcie, zasinienie lub zszarzenie w miejscu iniekcji).
Diagnostyka martwicy ust
Diagnostyka martwicy ust obejmuje szczegółowe badanie stomatologiczne i laryngologiczne, które często uzupełnia się o zdjęcie pantomograficzne lub tomografię CBCT. Podstawą jest dokładny wywiad. Lekarz powinien zapytać o przyjmowane leki (zwłaszcza bisfosfoniany), choroby nowotworowe oraz przebyte zabiegi radioterapii.
W niektórych przypadkach wykonuje się również biopsję lub badania mikrobiologiczne, zwłaszcza gdy podejrzewa się nowotwór lub obserwuje się trudno gojące się zmiany.
Martwica ust – leczenie
Leczenie martwicy ust ma charakter przyczynowy i zależy od:
- stopnia zaawansowania zmian;
- lokalizacji martwicy;
- ogólnego stanu zdrowia i wieku pacjenta.
Stosowane metody obejmują:
- antybiotykoterapię w przypadku infekcji,
- chirurgiczne usunięcie martwych tkanek (nekrektomia),
- terapię tlenem hiperbarycznym, wspomagającą gojenie i regenerację.
Kluczowe znaczenie ma szybka reakcja. Im wcześniej pacjent zgłosi się do lekarza po wystąpieniu objawów, tym większe są szanse na pełne wyleczenie i uniknięcie rozległych powikłań.
Podsumowanie
Martwica ust to rzadkie, ale bardzo poważne powikłanie, które wymaga specjalistycznej diagnostyki i leczenia. Nieleczona może prowadzić do trwałych uszkodzeń tkanek. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego postępowania znacząco zwiększa szanse na zachowanie zdrowia jamy ustnej i estetyki twarzy. Regularne kontrole stomatologiczne, unikanie samodzielnych zabiegów estetycznych i odpowiednia higiena jamy ustnej to najlepsze sposoby zapobiegania takim komplikacjom.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny bioalgi
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności. Wzmacnia zęby, kości, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wojtala L., Kapłon K., Pawłocik W., Szymańska J., Pawlak W., i inni, Diagnosis and management of lip filler complications – a case study with literature review, Journal of Education, Health and Sport. 2023;13(5):65- 71.
- Radzimińska A., Zimmermann A., Weber-Rajek M., i inni, Jałowe martwice kości, charakterystyka choroby i postępowanie fizykalne – przegląd literatury, Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(10):108-120.
