Mogirotacyzm to forma rotacyzmu polegająca na opuszczaniu głoski „r” w systemie fonetycznym. W efekcie tego słowa mogą przestać być zrozumiałe. Wady wymowy w wieku dziecięcym negatywnie wpływają na rozwój zgryzu oraz funkcję żucia, dlatego zawsze warto je leczyć. Ponadto przekładają się na brak pewności siebie i wycofanie społeczne.
Mogirotacyzm – na czym polega?
Mogitoracyzm jest formą rotacyzmu (inaczej: reranie). Reranie polega na nieprawidłowej wymowie głoski „r”, która w języku polskim jest bardzo ważna. Podczas jej wymawiania koniuszek języka wpada w delikatne drganie. Wyróżnia się 3 podstawowe formy rotacyzmu, a są nimi:
- mogirotacyzm – opuszczanie głoski „r”, a więc po prostu pomijanie jej w wypowiadanych słowach. Ta forma rotacyzmu pojawia się jednak najrzadziej, a w przypadku dzieci jest już skrajnie rzadka. W jej przebiegu człowiek zachowuje się tak, jakby „r” w ogóle nie istniało;
- pararortacyzm – zastępowanie głoski „r” zupełnie innymi dźwiękami, które wypowiadane są prawidłowo. Przeważnie „r” jest zastępowane „j” i „l”, choć niekiedy mogą to być „d”, „ł”, a nawet „w”, w zależności od tego, jakie mechanizmy kompensacyjne wytworzy sobie aparat mowy pacjenta. Ciekawostką jest, że występowanie u dzieci w wieku do około 5. roku życia pararotacyzmu nie traktuje się jeszcze jako patologii. Na etapie kształtowania się mowy stanowi swoistego rodzaju typową cechę;
- rotacyzm właściwy – zniekształcanie głoski „r”, a dokładnie zastępowanie prawidłowego „r” dźwiękami nie występującymi w systemie fonetycznym języka polskiego. Taka wymowa może przybierać różnorodną postać. Niekiedy występuje jako dźwięk wibracyjny, innym razem zupełnie bez żadnej wibracji.
Mogirotacyzm ma takie same konsekwencje, jak inne formy rotacyzmu czy wad wymowy. Są nimi m.in.:
- zaburzenia rozwoju funkcji żucia, co z kolei przekłada się na wyższe ryzyko różnego rodzaju wad zgryzu – w szczególności, gdy wada wymowy pojawia się w okresie rozwoju mowy, a więc na etapie dzieciństwa;
- patologiczne ustawienie żuchwy w stosunku do szczęki, co nie tylko przekłada się na estetykę wyglądu całej twarzy, ale i ponownie zwiększa ryzyko wad zgryzu, nadmiernego ślinienia się oraz zespołu bezdechów sennych;
- problemy z kontaktami z innymi ludźmi, co negatywnie wpływa na poczucie pewności siebie, samoakceptację i relacje interpersonalne;
- problemy w nauce pisania.
Każda wada wymowy, także mogirotacyzm, wymaga kompleksowej diagnostyki celem odnalezienia jej przyczyn, a także indywidualnie dobranej terapii. Zajmuje się tym najczęściej logopeda. Wyjątkiem są sytuacje, w których mogirotacyzm wynika z wad anatomicznych lub wad zgryzu. Wówczas logopeda musi współpracować z innymi specjalistami, aby leczenie było interdyscyplinarne, a więc możliwie najskuteczniejsze.
Mogirotacyzm – przyczyny
Skąd bierze się mogirotacyzm? Uważa się, że jego najczęstszą przyczyną są wady w obrębie budowy i funkcji języka. To bardzo silny mięsień, który jednak nierzadko ulega różnego rodzaju patologiom. Może być pogrubiały i sztywny, jak również może stać się zbyt wiotki. Innym problemem jest ograniczenie jego ruchomości, zwykle wskutek skrócenia wędzidełka języka. Może w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwiać unoszenie języka do dziąseł.
Innymi możliwymi przyczynami są:
- zaburzenia słuchu u dziecka;
- nieprawidłowe wzorce w życiu dziecka;
- problemy z napięciem mięśniowym, np. w przebiegu choroby Downa, mózgowego porażenia dziecięcego bądź innych problemów zdrowotnych;
- brak odpowiedniej pionizacji języka;
- zbyt długie karmienie dziecka butelką lub piersią;
- anomalie zgryzowe (wady zgryzu);
- wady anatomiczne w budowie twarzoczaszki, w tym podniebienia twardego;
- nieprawidłowości w połykaniu śliny i kęsów pokarmowych.
Każdy przypadek mogirotacyzmu powinien być przeanalizowany odrębnie, ponieważ na rozwój tej wady wpływa wiele różnorodnych czynników.
Mogirootacyzm – leczenie
Leczenie mogirotacyzmu opiera się na odpowiednio prowadzonej terapii logopedycznej. Ta zaś zawiera ćwiczenia usprawniające motorykę języka, ćwiczenia przygotowawcze do wymawiania „r”, ćwiczenia warg i całej twarzy, jak również normalizację napięcia mięśniowego, jeśli jest to koniecznie. W ostatnim aspekcie szczególnie często rekomenduje się wsparcie fizjoterapeuty stomatologicznego. Ćwiczenia u dzieci powinny być prowadzone w formie zabawy.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wołosiuk B., Zaburzenia mowy a trudności w czytaniu i pisaniu, Rozprawy Społeczne, 4/2018.
- Stecko E., Zaburzenia mowy u dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002.
- Pluta-Wojciechowska D., Opis zaburzeń mowy jako pierwszy etap postępowania logopedycznego, Logopedia Silesiana, 1/2012.
- Grabias S., Kurkowski M., Logopedia – teoria zaburzeń mowy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.
