Artykaina (ang. articaine) jest środkiem medycznym o działaniu znieczulającym miejscowo, dedykowanym zabiegom stomatologicznym. Uzyskała zatwierdzenie przez FDA w 2000 roku. Uznaje się ją za bezpieczną substancje leczniczą, dlatego znalazła powszechne zastosowanie u wielu grup pacjentów.
Artykaina – charakterystyka
Artykaina zaliczana jest do grona najpopularniejszych środków znieczulających miejscowo, zwłaszcza w stomatologii (tuż po lidokainie). Stosuje się ją z dobrym rezultatem na całym świecie. Jest dostępna w postaci 4% roztworu z epinefryną w stężeniu 1:100 000 lub 1:200 000. Oczekiwany czas znieczulenia wynosi 60 minut dla miazgi zęba oraz od 3 do 5 godzin dla tkanek miękkich jamy ustnej.
Artykaina to środek znieczulający zaliczany do amidów, o wzorze sumarycznym C13H20N2O3S oraz masie molowej 284,37 g/mol. Po wyizolowaniu przybiera formę białego lub lekko beżowego proszku. Związek ten odkryto już w 1969 roku, jednak zatwierdzono go dopiero kilka lat później. Pod względem budowy chemicznej zawiera pierścień tiofenowy zamiast standardowo występującego w przypadku amidów pierścienia benzenowego. Sprawia to, że artykaina jest związkiem wykazującym znacznie lepszą rozpuszczalność w lipidach oraz jest tym samym bardziej efektywna. Posiada również grupę estrową.
Działanie artykainy
Artykaina znieczula miejscowo, zaś obecność pierścienia tiofenowego zamiast benzylowego zwiększa zdolność do penetracji tkanek. Dlatego właśnie bardzo dobrze sprawdza się w metodzie znieczulania nasiękowego. Maksymalna zalecana dawka 4% HCl artykainy nie powinna przekraczać 7 mg / kg masy ciała. Główną cechą artykainy, która czyni ją tak atrakcyjnym znieczuleniem miejscowym dla stomatologów jest fakt, że lepiej dyfunduje (przenika do innej substancji) przez kości i tkanki miękkie. Jej stężenie w zębodole w szczęce po ekstrakcji zęba wynosiło nawet 100 razy więcej niż w krążeniu ogólnoustrojowym.
Czy artykaina jest bezpieczna?
Zgodnie z rekomendacjami producentów artykaina może być stosowana już u dzieci w wieku powyżej 4. roku życia, chociaż przeprowadzane badania wykazują skuteczność i bezpieczeństwo jej podawania także u młodszych pacjentów pedodontycznych. Należy mieć jednak na uwadze, że podanie tego leku niesie ze sobą wyższe niż w przypadku pozostałych aminoamidów ryzyko wywołania parestezji. Mają one charakter przejściowy i dotyczą wyłącznie nerwu językowego, lecz mogą się zdarzyć i wówczas stanowią powód do niepokoju rodziców.
Poza tym artykaina uznawana jest za bezpieczną substancję leczniczą. Ma bardzo niską toksyczność ogólnoustrojową, a dzięki szerokiemu zakresowi terapeutycznemu można ją stosować w wyższych stężeniach niż inne miejscowe środki znieczulające typu amidowego.
Artykaina – wskazania
Podstawowe wskazania do zastosowania artykainy jako środka znieczulającego w stomatologii są następujące:
- ekstrakcje zębów;
- leczenie kanałowe;
- plombowanie zębów i uzupełnianie ubytków próchnicowych;
- leczenie stanów zapalnych miazgi zęba;
- drobne zabiegi w obrębie dziąseł;
- skaling poddziąsłowy przy znacznych złogach nazębnych.
Zobacz również: Usuwanie złogów nazębnych.
Każdorazowo to lekarz podejmuje decyzję o wyborze środka znieczulającego oraz jego dawki. W Polsce lek jest wydawany jedynie na receptę.
Artykaina – przeciwwskazania
Choć artykainia jest lekiem bezpiecznym, nie zawsze może zostać użyta. Podstawowe przeciwwskazania to:
- alergia na ten lek;
- padaczka lekooporna;
- zaawansowane lub nieustabilizowane problemy z sercem;
- niewydolność wątroby;
- zaawansowana niewydolność nerek.
Co istotne, ciąża nie jest przeciwwskazaniem do takiego znieczulenia. Co więcej, jest to substancja rekomendowana kobietom ciężarnym, które leczą zęby wymagające znieczulenia. Warto jednak podkreślić, że jeśli nie jest to konieczne, najlepiej odczekać z leczeniem zębów do zakończenia ciąży lub jeżeli to możliwe, wyleczyć je przed zajściem w ciążę.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Yapp, K., Hopcraft, M. & Parashos, P. Articaine: a review of the literature. British Dental Journal 210, 323–329 (2011).
- Malamed S., Środki znieczulenia miejscowego, Magazyn Stomatologiczny, 9/2017.
- Pasternak M., Woroń J., Iniekcyjne leki znieczulenia miejscowego w zapobieganiu bólu śródzabiegowego w stomatologii dziecięcej – uwagi praktyczne na temat wyboru środków i metod. Możliwe powikłania znieczulenia miejscowego w pedodoncji, Ból 2022, Tom 23, Nr 4, s. 37–46.
