Brodawki nitkowate języka to podstawowy, najliczniej występujący typ spośród wszystkich brodawek języka. Stanowią nawet 90% całej ich puli. Co interesujące, jako jedyne są pozbawione kubków smakowych, nie uczestniczą więc w odbieraniu bodźców smakowych spożywanych potraw i wypijanych napojów.
Brodawki językowe
Na powierzchni języka spotkać można 4 typy brodawek:
- brodawki nitkowate (łac. papillae filiformes);
- brodawki liściaste (łac. papillae foliatae);
- brodawki grzybowate (łac. papillae fungiformes);
- brodawki okolone (łac. papillae vallatae).
Występują one jednak wyłącznie na górnej powierzchni języka, jako że błona śluzowa powierzchni dolnej nie posiada żadnych brodawek.
Brodawki nitkowate – charakterystyka
Brodawki nitkowate można w skrócie opisać następująco:
- jako jedyne spośród wszystkich brodawek języka nie posiadają kubków smakowych, nie odbierają więc bodźców smakowych;
- mają najmniejszy rozmiar spośród wszystkich brodawek języka;
- pokrywają równomiernie całą powierzchnię grzbietową języka, jednak w największej licznie zlokalizujemy je na przednich 2/3 języka;
- mają tendencję do stałego, powolnego wzrastania, jednak mogą również w odpowiednich ku temu warunkach zanikać;
- są brodawkami mechanicznymi.
Brodawki nitkowate mają dość charakterystyczny kształt – wydłużony, cienki, przypominający nitki (stąd nazwa). Ich powierzchnię pokrywa cienka warstwa komórek nabłonkowych, w związku z czym bywa ona delikatnie szorstka.
Brodawki nitkowate języka – funkcje
Są to brodawki mechaniczne, co oznacza, że służą przede wszystkim jako wsparcie w rozcieraniu pokarmów i przesuwaniu kęsów pokarmowych w jamie ustnej. Sprzyja temu ich delikatnie szorstka powierzchnia, chociaż na co dzień człowiek aż tak tego nie odczuwa. Obecność brodawek nitkowatych zabezpiecza w pewnym stopniu język przed uszkodzeniami i podrażnieniami, np. podczas spożywania twardych produktów takich jak orzechy.
Zapalenie brodawek nitkowatych języka
Dość częstym problemem w stomatologii może być zapalenie brodawek nitkowatych języka, co bywa spowodowane różnymi czynnikami. Najczęściej są nimi:
- infekcje wirusowe i infekcje bakteryjne jamy ustnej;
- podrażnienia chemiczne wskutek spożywania niektórych pokarmów, stosowania agresywnych maści na błony śluzowe jamy ustnej, korzystania z bardzo silnych, miętowych past do zębów;
- podrażnienia mechaniczne spowodowane np. aparatem ortodontycznym lub uzupełnieniem protetycznym;
- nadkażenia związane z innymi chorobami, np. anginą czy zapaleniem migdałków podniebiennych.
Przy omawianym problemie dość istotne jest unikanie drażniących pokarmów. Na czas leczenia rekomenduje się unikanie ostrych, kwaśnych, gorących oraz zbyt twardych produktów spożywczych, które mogą nasilić stan zapalny. Praktyczne i bezpieczne jest też stosowanie łagodzących, antyseptycznych i przeciwzapalnych płukanek, np. z solą lub naparem z rumianku czy naparem z szałwii.
Język geograficzny
Jeszcze innym problemem w obrębie brodawek nitkowatych jest tzw. język geograficzny. Choroba występuje u około 1% populacji, zazwyczaj u kobiet i młodych dorosłych. Przyczyna pozostaje nieznana, uważa się jednak, że czynnikami ryzyka są stres, niedobory pokarmowe, zaburzenia hormonalne oraz choroby wrodzone. Zmiany patologiczne najczęściej lokują się na grzbietowej powierzchni języka i na powierzchniach bocznych, obejmując przednie 2/3 powierzchni języka. Co interesujące, zajęte są jedynie brodawki nitkowate, przy czym brodawki grzybowate pozostają niezmienione.
Przy języku geograficznym nie stosuje się specjalistycznego leczenia. Niekiedy lekarz może podjąć decyzję o podaży leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, ważna jest też systematyczna higiena jamy ustnej.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Knychalska-Karwan Z., Choroby zębów i jamy ustnej, Encyklopedia zdrowia rodziny. Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Górska R., Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Podręcznik dla studentów i do LDEK, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.