Obrzęk twarzy to inaczej nagromadzenie płynów w tkankach podskórnych w obrębie twarzoczaszki, co najczęściej przebiega pod postacią obrzęku naczynioruchowego. Towarzyszy temu szereg innych, niepokojących objawów. Przez wzgląd na to, że w obrębie twarzoczaszki znajdują się ważne drogi oddechowe, taki obrzęk może stanowić zagrożenie życia i wymaga pilnej interwencji lekarskiej.
Obrzęk twarzy – przyczyny
Obrzęk twarzy może mieć wiele różnorodnych przyczyn, najczęściej jednak jest kojarzony z obrzękiem naczynioruchowym, będącym ostrym schorzeniem o charakterze miejscowym, dotyczącym skóry, błony śluzowej oraz tkanki podskórnej. Obrzęk naczynioruchowy może powstawać zarówno w mechanizmie reakcji alergicznej jak i niezależnie od niej.
W pierwszym przypadku przy uczestnictwie przeciwciał klasy IGE dochodzi do uwalniania z komórek tucznych dużych ilości histaminy. Konsekwencją tego jest utworzenie się dynamicznie rozwijającego się obrazu klinicznego reakcji anafilaktycznej, którą charakteryzuje rozszerzenie łożyska naczyniowo ze spadkiem ciśnienia tętniczego, obkurczenie drzewa oskrzelowego, a także zmiany skórne.
Obrzęk naczynioruchowy może być ponadto nabyty lub wrodzony. W przypadkach dziedziczonego autosomalnie obrzęku naczynioruchowego (HAE), obraz kliniczny wywołany jest zaburzeniem produkcji (typ 1 – 85% przypadków) lub funkcji (typ 2 – 15% przypadków) inhibitora C-1 układu dopełniacza. Z kolei nabyty obrzęk naczynioruchowy występuje w chorobach tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty układowy) lub chorobach związanych z proliferacją limfocytów B.
Inne możliwe przyczyny obrzęku twarzy to:
- stan zapalny tkanek twarzy, zatok, zębów;
- ropnie okołozębowe;
- choroba Morbihana (trwały obrzęk twarzy w przebiegu trądziku różowatego);
- zespół Aschera (obrzęk warg, przedwczesne zwiotczenie powiek);
- procesy rozrostowe układu chłonnego;
- trąd.
Każdy przypadek obrzęku twarzy powinien zostać starannie zdiagnozowany.
Obrzęk twarzy – objawy
Najczęstszą manifestacją izolowanego obrzęku naczynioruchowego są ograniczone, niesymetryczne obrzęki skóry i tkanki podskórnej. Skóra pokrywająca zmiany obrzękowe jest niezmieniona zapalnie i nie swędzi. Obrzęki utrzymują się z reguły od 48 do 72 godzin, są pojedyncze lub pojawiają się w kilku miejscach. Najczęściej dotyczą skóry twarzy, głównie warg i powiek, mogą występować jednak również na tułowiu, kończynach oraz w okolicy narządów płciowych. W niektórych przypadkach obrzęki obejmują błony śluzowe dróg oddechowych. W tej postaci ostry obrzęk gardła i krtani może stanowić zagrożenie dla życia chorego.
W zależności od przyczyn, obrzęk twarzy może jednak przebiegać z występowaniem objawów takich jak duszności, wysypka, świąd i pieczenie skóry, pokrzywka, łzawienie oczu, obrzęk języka i wiele innych. Na podstawie obrazu klinicznego lekarz często może zawęzić obszar poszukiwań problemu.
Obrzęk twarzy – leczenie
Przy obrzękach naczynioruchowych twarzy często wykorzystuje się sterydy, środki przeciwhistaminowe oraz adrenalinę. Leki te wykazują skuteczność w leczeniu obrzęku IgE – zależnego, któremu towarzyszy pokrzywka i świąd. W pozostałych przypadkach ich skuteczność jest wątpliwa, a podanie adrenaliny wyłącznie przejściowo zmniejsza obrzęk w drogach oddechowych.
Pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym indukowanym przez inhibitory ACE należy leczyć w Oddziale Intensywnej Terapii, ponieważ nawet 1/4 z nich może wymagać wykonania w trybie nagłym intubacji tchawicy bądź tracheostomii celem udrożnienia dróg oddechowych.
Pozostałe przypadki leczy się przyczynowo, jeśli tylko jest taka możliwość. Przykładowo ropnie okołozębowe i zapalenie miazgi zęba można skutecznie i trwale wyleczyć u stomatologa. Z kolei wszelkie alergie wymagają unikania ekspozycji na alergen, ewentualnie odczulania.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki bioalgi
Olej z czarnuszki to w 100% naturalny produkt o wysokiej koncentracji składników odżywczych. Jest źródłem m.in. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, mikroelementów, witamin. Wykazuje działanie antygrzybiczne, przeciwwirusowe, antyalergiczne, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nowicki R., Grubska-Suchanek E., Porębski G., i inni, Obrzęk naczynioruchowy. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD) i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA), Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology 2020; 7, 3: 162–170.
- Rosiek-Biegus M., Kosińska M., Kopeć A., Pawłowicz R., Nittner-Marszalska M., Nietypowa przyczyna obrzęku twarzy, Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (2): 117-119.
- Adamski J., Kański A., Weigl W., Wierzejski W., Obrzęk naczynioruchowy jako problem kliniczny w anestezjologii i intensywnej terapii, Anestezjologia i Ratownictwo 2012; 6: 188-193.
