Zapalenie kątów ust to często występujące w każdej grupie wiekowej schorzenie, odnoszące się do stanu zapalnego skóry i błony śluzowej w kącikach ust, czyli w łączeniu wargi górnej i dolnej. Towarzyszy mu rumień, pękanie skóry, ból i pieczenie. Leczenie jest dość proste, najczęściej opiera się na miejscowym stosowaniu maści. U niektórych jedynie pacjentów problem może przybrać postać przewlekłą.
Zapalenie kątów ust – przyczyny
Ryzyko zapalenia kątów ust wzrasta znacznie podczas leczenia ortodontycznego, co po części może wiązać się ze zwiększoną produkcją śliny w związku z ciałami obcymi znajdującymi się w ustach. Przedłużona ekspozycja skóry kątów ust na zawarte w ślinie enzymy powoduje rozluźnienie połączeń międzykomórkowych naskórka i w związku z tym ułatwia kolonizację jej przez Candida albicans oraz szczepy bakteryjne. Wykazano, że w około 20% przypadków za infekcję w obrębie kątów ust odpowiadają drożdżaki, w 20% same bakterie (gronkowce lub paciorkowce), natomiast aż w 60% jest to infekcja mieszana.
Do zapalenia kątów ust może dojść w każdym przypadku przedostania się patogennych mikroorganizmów do tej okolicy ciała. Głównymi czynnikami ryzyka ułatwiającymi taką kolonizację są:
- częste dotykanie ust i okolic warg brudnymi rękoma;
- częste oblizywanie ust i kącików ust;
- przygryzanie różnego rodzaju przedmiotów, na których znajdować się mogą patogeny, np. ołówka czy włosów;
- choroby przewlekłe przebiegające ze spadkiem odporności, np. AIDS, niedoczynność tarczycy, choroby autoimmunologiczne, cukrzyca;
- stany zapalne w obrębie jamy ustnej, np. grzybica jamy ustnej, zapalenie miazgi zęba, zapalenie przyzębia, próchnica zębów.
Zapalenie katów ust bardzo często pojawia się u dzieci, które dopiero mają rozszerzaną dietę. Nie mają one jeszcze zdolności płynnej motoryki małej, dlatego resztki jedzenia mogą zalegać w kątach ust, wywołując podrażnienia i stany zapalne. Ryzyko omawianego schorzenia wzrasta także u kobiet ciężarnych, co wiąże się z nagłymi zmianami w gospodarce hormonalnej.
Zobacz również: Afty.
Zapalenie kątów ust – objawy
W miejscu spojenia warg przy zapaleniu kątów ust zaobserwować można charakterystyczny trójkątny rumień wraz z maceracją skóry i błony śluzowej. W tym miejscu pojawiają się również drobne owrzodzenia lub linijne pęknięcia o różnej głębokości, czemu niekiedy towarzyszy wysięk surowiczy lub krwawienie. Jeśli zapalenie kątów ust trwa dłużej, zauważyć można dodatkowo proliferację tkanki, grudki, złuszczanie oraz wysięk ropny w przebiegu bakteryjnego nadkażenia. Objawy, które typowo pojawiają się przy zapaleniu kątów ust, obejmują:
- świąd i pieczenie okolicy kątów ust;
- bolesność kątów ust nasilająca się zwłaszcza podczas szerokiego otwierania jamy ustnej;
- mrowienie okolicy kątów ust.
Niekiedy u pacjentów występują też objawy ogólnoustrojowe, takie jak zmęczenie, złe samopoczucie i spadek odporności. Ryzyko objawów ogólnoustrojowych wzrasta zwłaszcza wówczas, gdy zapalenie kątów ust wynika z choroby przewlekłej.
Diagnostyka zapalenia kątów ust
Zapalenie kątów ust rozpoznaje się na podstawie obserwacji występujących objawów oraz wywiadu zdrowotnego. Podczas rozmowy należy ustalić, kiedy problem wystąpił po raz pierwszy, czy towarzyszą mu inne dolegliwości oraz jak długo utrzymują się zmiany skórne w kątach ust. Jednocześnie warto wykonać przegląd jamy ustnej, aby potwierdzić lub wykluczyć czynnik ryzyka, jakim jest niewłaściwa higiena jamy ustnej czy patologie zębów.
Zapalenie kątów ust – leczenie
Zapalenie kątów ust można szybko wyleczyć za pomocą maści do stosowania miejscowego dostępnych w każdej aptece. Najczęściej mają one składniki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Przyspieszają gojenie się uszkodzeń skóry i błon śluzowych. Do domowych metod leczenia zapalenia kątów ust należą okłady z naparu rumiankowego, aplikowanie na zmienione miejsce olejku lawendowego czy wcieranie w zmianę zawartości kapsułki z witaminą E (suplement diety). Miejscowo przykładać można także przecięty liść aloesu lub plasterek świeżego ogórka.
Jednocześnie należy zadbać o szczególną higienę jamy ustnej oraz zdrową i zbilansowaną dietę. Nacisk kładzie się na wszelkie kwestie związane z poprawą odporności, w tym: rzucenie palenia papierosów, suplementację (zwłaszcza aceroli, witaminy D i kwasów tłuszczowych Omega 3), systematyczną aktywność fizyczną, unikanie stresu czy wysypianie się.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Naturalna witamina C pozyskana została z ekologicznych upraw z owocu o nazwie Acerola. Jest standaryzowana co oznacza, że wyselekcjonowano tylko najwyższej jakości owoce, a z nich pozyskano ekstrakt. Dzięki temu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Petkowicz B., Skiba-Tatarska M., Wysokińska-Miszczuk J., Kandydoza jamy ustnej, Gerontologia Polska, 4/2006.
- Kuna A., Wrońska A., Candida albicans w jamie ustnej, Journal of Education, Health and Sport. 2023;27(1):27-37.
- Papierz U., Żegota A., Dudko A., Kłosek S., Zapalenie kątów ust – jak nie popełnić błędu?, Dermatologia po Dyplomie, 5/2008.
- Kłosek S., Zapalenie kątów ust – jak nie popełnić błędu?, Zapalenie kątów ust – jak nie popełnić błędu?, Magazyn Stomatologiczny, 4/2023.
