Zwichnięty ząb to poważny problem w medycynie stomatologicznej, wymagający natychmiastowego leczenia. Urazy zębów mają bowiem znaczący wpływ na zaopatrzenie nerwowo-naczyniowe miazgi zęba – mogą prowadzić do martwicy miazgi, powstawania zębiny trzeciorzędowej oraz resorpcji wewnętrznej. Zwichnięcie zęba zwane jest również jego wybiciem, może dotyczyć zarówno zębów mlecznych, jak i zębów stałych.
Zwichnięty ząb – przyczyny
Do zwichnięcia zęba najczęściej dochodzi na tle wypadków i uszkodzeń mechanicznych twarzy. Przyczynami są więc wszelkie upadki, kolizje samochodowe, uprawianie kontaktowych czy ekstremalnych sportów, bójki czy uderzenia w okolicę żuchwy i szczęki. Na tego typu urazy zębów znacznie bardziej są narażone osoby z wadami zgryzu, zwłaszcza tyłozgryzem całkowitym i częściowym oraz zgryzem otwartym.
Zwichnięty ząb – rodzaje
Podczas zwichnięcia zęba przemieszcza się on w swoim zębodole, odchylając się zarówno od swojej osi, jak i osi uzębienia. Wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje zwichnięcia zęba:
- całkowite – inaczej zwane wybiciem zęba, gdy ząb całkowicie opuszcza swój zębodół. Jest rezultatem bardzo silnych urazów czy uderzeń. Może powodować masywne krwawienie, obrzęk i silny ból o charakterze pulsacyjnym, przy czym nierzadko towarzyszą mu także urazy tkanek miękkich jamy ustnej;
- częściowe – ząb nie opuszcza całkowicie swojego zębodołu, jednak może odchylić się od swojej osi, zrotować lub zmienić ustawienie. Korzeń porusza się przy tym na całej swojej długości. Pacjent nie może całkowicie domknąć ust z powodu silnego bólu;
- z wtłoczeniem – ząb „wbija” się w tkankę kostną, niszcząc ją i rozrywając gąbczaste ciało przyzębia. Uszkodzeniu ulega zębodół. Ze względu na charakter urazu ząb stabilnie tkwi w nieprawidłowej pozycji, może jednak powodować krwawienia z obrzękniętych dziąseł.
Rozpoznanie rodzaju zwichnięcia ma spore znaczenie terapeutyczne.
Objawy zwichniętego zęba
Zwichnięty ząb może manifestować się na różne sposoby. Objawami występującymi niemalże stale są:
- silny ból, zwykle o charakterze rozlanym, pulsacyjnym, ostrym;
- krwawienie z dziąseł;
- obrzęk dziąseł;
- widoczna zmiana pozycji zęba lub zwiększenie jego ruchomości.
Zwichnięcie zęba jest urazem jamy ustnej, którego nie sposób przeoczyć czy zbagatelizować.
Zwichnięty ząb – leczenie
Zwichnięcie zęba to uraz o złożonej etiologii, dlatego dobór odpowiedniej metody terapeutycznej bywa trudny. Zwłaszcza w przypadku zwichnięcia całkowitego. Czynnikiem obecnie uważanym za najważniejszy jest wówczas czas przebywania zęba poza zębodołem. Niezwykle istotny jest także sposób transportowania wybitego zęba oraz pierwsza pomoc bezpośrednio po zwichnięciu. Osoba poszkodowana powinna od razu umieścić wybity ząb ponownie w zębodole, trzymając go za koronę i wzorując się na ułożeniu zębów sąsiednich. Jeśli doszło do zanieczyszczenia zęba należy wcześniej krótko opłukać go pod bieżącą i zimną wodą. Całościowe postępowanie przed dotarciem do stomatologa obejmuje więc:
- znalezienie i oczyszczenie zęba, jeśli jest to konieczne;
- umieszczenie zwichniętego zęba w zębodole;
- zagryzienie czystej chusteczki higienicznej, aby unieruchomić ząb;
- jak najszybsze udanie się do lekarza stomatologa.
Najlepiej, aby wizyta u stomatologa odbyła się przed upływem 60 minut od momentu zwichnięcia. Lekarz dokona replantacji zęba, co ma jednak zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do zębów stałych. Jeśli umieszczenie zęba w zębodole nie jest możliwe, zaleca się włożenie go do mleka pasteryzowanego i w ten sposób szybkie dowiezienie go do gabinetu stomatologicznego. Po replantacji zęba konieczne są ocena i ewentualne szycie tkanek miękkich. Jeśli nie ma wątpliwości odnośnie położenia zęba w badaniu radiologicznym, zaleca się szynowanie elastyczne na 2 tygodnie, osłonę antybiotykową oraz ustalenie terminu pierwszej wizyty kontrolnej.
Leczenie jest nieco prostsze w przypadku pozostałych rodzajów zwichnięcia zęba, gdy mimo zmiany lokalizacji nie wypada on całkowicie z zębodołu. Przy zwichnięciu z wtłoczeniem należy chirurgicznie wyjąć koronę za pomocą specjalnych kleszczy, a następnie umieścić ją w prawidłowej pozycji i unieruchomić. Wszelkie czynności stomatologiczne wykonuje się po znieczuleniu miejscowym.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Seget-Bieniasz A., Urbanowicz-Śmigiel B., Powikłania pourazowe zębów, Twój Przegląd Stomatologiczny, 1/2014.
- Malinowska A., Zwichnięcie całkowite zęba stałego – aktualna koncepcja terapii oraz rokowanie, Nowa Stomatologia, 3/2018.
- Steciuk A., Emerich K., Urazy zębów – przegląd wytycznych postępowania na podstawie piśmiennictwa oraz opisu przypadków, Annales Academiae Medicae Gedanensis, 46/2016.
