Pasta dla dzieci bez fluoru jest coraz częstszym wyborem wielu rodziców. Zwłaszcza w ostatnich czasach, gdy tak wiele mówi się o zagrożeniach wynikających z ekspozycji tkanek na fluor. Czy rzeczywiście jest on tak niebezpieczny i czy pasta do zębów bez fluoru stanowi najlepszy możliwy wybór? O tym powinien wiedzieć każdy rodzic.
Profilaktyka fluorkowa próchnicy
Tuż obok właściwej diety profilaktyka fluorkowa jest podstawową i najskuteczniejszą metodą zapobiegania próchnicy zębów mlecznych i zębów stałych. Warunkiem zapewnienia jej bezpieczeństwa i skuteczności jest znajomość i przestrzeganie aktualnych zasad stosowania różnych metod i środków zawierających związki fluoru. Należy pamiętać, że to właśnie dzieci (szczególnie z zębami mlecznymi) są najbardziej narażone na rozwój próchnicy zębów. Systematyczne stosowanie past z dodatkiem fluoru pozwala skutecznie zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby.
Pasta dla dzieci bez fluoru
Pasty do zębów stanowią kluczowy element codziennej higieny jamy ustnej. Substancje w nich zawarte pozwalają znacznie poprawić efekt oczyszczający mechanicznego usuwania płytki bakteryjnej i osadów na zębach za pomocą szczoteczki do zębów. W zależności od swojego składu, poza działaniem wspomagającym oczyszczenie, mogą także działać bakteriobójczo lub bakteriostatycznie, ograniczać osadzanie kamienia nazębnego, łagodzić stany zapalne dziąseł, rozjaśniać szkliwo i wiele innych. Głównym ich celem jest jednak przeciwdziałanie rozwojowi próchnicy dzięki zawartym w nich związkom fluoru – ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku dzieci.
Reasumując, pasta dla dzieci bez fluoru nie jest rekomendowana przez lekarzy, dentystów czy specjalistów zajmujących się dbaniem o higienę i estetykę jamy ustnej. Takie produkty mogą być stosowane przez najmłodszych użytkowników, którzy nie potrafią jeszcze wypluwać piany z pasty i u których istnieje spore ryzyko, że będzie ona połykana podczas szczotkowania zębów. Pozostałe dzieci powinny sięgać już po pastę z fluorem.
Zobacz również: Zawartość fluoru w pastach do zębów.
Pasta dla dzieci z fluorem
Działanie przeciwpróchnicowe związków fluoru odbywa się na 4 poziomach. Każdy z nich wykorzystuje fakt, iż podstawowym mechanizmem tworzenia się ubytków próchnicowych jest oddziaływanie na tkanki zębów kwasów będących produktem metabolizmu bakterii żyjących w jamie ustnej człowieka. Najlepiej znanym mechanizmem jest wbudowywanie się fluoru w strukturę szkliwa. Odbywa się to na zasadzie reakcji wymiany, w której wysokoreaktywny fluor wypiera z kryształów hydroksyapatytu jony wodorotlenowe i zajmuje ich miejsce. W konsekwencji tego hydroksyapatyt najważniejszy materiał budulcowy szkliwa, zostaje przekształcony we fluoroapatyt. To związek słabiej rozpuszczalny w kwasach, a więc mniej podatny na próchnicę.
Kolejnym kluczowym mechanizmem działania fluoru jest remineralizacja szkliwa. Przy stałym dostępie do niewielkich ilości jonów fluorkowych rozpuszczonych w ślinie miejsce ma naprawa uszkodzeń w obrębie struktury krystalicznej szkliwa, tworzących się wskutek działania kwasów. Na koniec warto wspomnieć, że omawiany minerał hamuje enzym enolazę, niezbędny w procesie bakteryjnej przemiany cukrów.
W Polsce (oraz w większości krajów) rekomenduje się, aby poziom fluoru w pastach dla dorosłych nie przekraczał 1500 ppm, z kolei w produktach przeznaczonych dla dzieci do 6. roku życia – 600 ppm. Wówczas rodzice mają pewność bezpieczeństwa i dobrej profilaktyki chorób zębów swojego dziecka.
Fluor – czy szkodzi?
Dzieci bardzo często nie potrafią wypluwać nadmiaru pasty. Połykając ją każdego dnia podczas szczotkowania zębów, zwiększają ilość fluoru w organizmie. To z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia uszkadzającego działania fluoru na ameloblasty formujące w tym okresie szkliwo zębów stałych. Ekspozycja na fluorki podczas dojrzewania szkliwa powoduje zależne od dawki zaburzenie mineralizacji szkliwa, generując poszerzenie szczelin w jego strukturze, nadmierną retencję białek szkliwa oraz zwiększoną porowatość. Głównym objawem patologicznym fluorozy szkliwa jest podpowierzchniowa porowatość, wraz z hiper- i hipomineralizowanymi pasmami w obrębie tworzącego się szkliwa.
Pierwszym objawem fluorozy jest zmiana koloru szkliwa, objawiająca się licznymi cienkimi białymi poziomymi liniami biegnącymi przez powierzchnie zębów, o białym zabarwieniu. Przy zaawansowanej fluorozie cały ząb może być kredowobiały. Należy jednak ponownie zaznaczyć, że wypluwanie piany z pasty sprawia, że ryzyko fluorozy praktycznie nie występuje. Pierwiastek ten powszechnie znajduje się także w wodzie, herbacie, orzechach czy warzywach liściastych, a mimo tego nikt nie ogranicza tych produktów w codziennej diecie. Należy po prostu zachować świadomość i stosować się do metodyki szczotkowania zębów.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy bioalgi to naturalny produkt z fermentacji roślinnej, dzięki czemu biodostępność jest na bardzo wysokim poziomie. Kwas hialuronowy działa głównie na takie struktury jak włosy, skóra, oczy, stawy, dziąsła ... Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny
Kolagen do picia to naturalny produkt z opatentowaną formułą Peptiplus® hydrolizowanego kolagenu. Dzięki temu jest bardzo wysokiej wchłanialności ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korporowicz E., Rożniatowski P., Sobiech P., Kochman K. Rodzaj i ilość past do zębów używanych przez rodziców u dzieci w wieku od 1 do 7 lat. Nowa Stomatologia, 3/2014.
- Kasiak M., Kasiak M., Pasty do zębów – skład i działanie, Farmakologia Polska, 65/2009.
- Kaczmarek U., Jackowska T., Mielnik-Błaszczak M., Jurczak A., Olczak-Kowalczyk D. Indywidualna profilaktyka fluorkowa u dzieci i młodzieży – rekomendacje polskich ekspertów, Nowa Stomatologia, 24/2019.
- Luchowska A., Sroczyńska M., Żaczek A. Estetyczny problem w wyglądzie zębów stałych u dzieci i młodzieży – fluoroza zębowa. Journal of Education, Health and Sport, 13/2023.